Шапаотов Рузибой Қурбонмурод ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Шимоли-шарқий Ўзбекистон Rhipicephalus (Ixodidae) авлоди каналарининг фаунаси ва экологик хусусиятлари», 03.00.06 - Зоология (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.1.PhD/B886.
Илмий раҳбар: Мирзаева Aдолат Усмонбоевна, биология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), катта илмий ходим. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Зоология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Зоология институти, DSc.02/30.12.2019.B.52.01.
Расмий оппонентлар: Шакарбоев Эркинжон Бердиқулович, биология фанлари доктори, профессор; Бобоназаров Ғаппар Ядгарович, биология фанлари номзоди, профессор.
Йетакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади: Rhipicephalus авлоди каналарининг фаунаси ва “паразит – хўжайин” тизимининг шаклланишида экологик омилларнинг таъсири ҳамда улар сонини бошқариш чораларини ишлаб чиқишдан иборат. 
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ўзбекистоннинг Шимоли-шарқий ҳудудида Rhipicephalus авлоди каналарининг замонавий тур таркиби таҳлил қилиниб, 7 та тури - Rhipicephalus sanguineus (Latreille, 1806), R. turanicus Pomerantzev, 1940, R. rossicus Yakimov & Kol-Yakimova, 1911, R. pumilio Schulze, 1935, R. bursa Canestrini & Fanzago, 1878, R. annulatus (Say, 1821), R. schulzei Olenev, 1929 аниқланган;
Шимоли-шарқий Ўзбекистон фаунаси учун Rhipicephalus rossicus Yakimov & Kol-Yakimova, 1911 ва Rhipicephalus schulzei Olenev, 1929 кана турлари илк бор аниқланган;
Rhipicephalus кaнaлaри “пaрaзит – ҳўжaйин” тизимининг шaкллaнишидa aбиотик вa биотик омиллaрнинг тaъсир хусусиятлaри очиб берилгaн; 
Rhipicephalus авлоди каналарининг мавсумий динамикаси турлар кесимида очиб берилган; 
Шимоли-шарқий Ўзбекистон ҳудуди қишлоқ хўжалиги ва ёввойи ҳайвонларининг Rhipicephalus авлоди каналари билан зарарланиш кўрсаткичи аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Шимоли-шарқий Ўзбекистон Rhipicephalus (Ixodidae) авлоди каналарининг фаунаси ва экологик хусусиятлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Ўзбекистоннинг Шимоли-шарқий ҳудудидаги қишлоқ хўжалиги ва ёввойи ҳайвонларда паразитлик қилувчи 6 тур каналарни мДНК сининг 16S рРНК соҳаси нуклеотидлар кетма-кетлиги бўйича маълумотлар Биотехнологик ахборотлар миллий маркази (NCBI) базасига (https://www.ncbi.nlm.nih.gov) жойлаштирилган (Биотехнологик ахборотлар миллий марказининг 2024 йил 24 мартдаги маълумотномаси). Натижада, Rhipicephalus sanguineus - (PQ200690), Rhipicephalus turanicus - (PQ238753), Rhipicephalus rossicus - (PQ238798), Rhipicephalus pumilio - (PQ238856), Rhipicephalus bursa - (PQ238874), Rhipicephalus annulatus - (PQ238903) турларининг идентификация рақамлари олинган ҳамда улар халқаро миқёсда турларни аниқлаш ва филогениясини ўрганиш имконини берган;
чорва ҳайвонларида паразитлик қилувчи каналарга қарши курашда “Аччик бодом” ва “Бодомча” ўсимликларидан ажратиб олинган спиртли экстрактини қўллаш юзасидан ишлаб чиқилган амалий тавсиялар Ўзбекистон Республикаси Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг Тошкент вилояти ҳудудий бошқармаси фаолияти амалиётига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2024 йил 7 февралдаги 283-сон маълумотномаси). Натижада, чорва ҳайвонларини (қорамол, қўй, эчки) қон сўрувчи каналар билан зарарланишининг олдини олиш имконини берган.