Sayt test rejimida ishlamoqda

Мавлонов Анвар Ахмадовичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Метоболик синдромда суяк ва тоғай тўқимаси зарарланишининг молекуляр механизмлари ва фармакотерапия усулларини ишлаб чиқиш (экспериментал тадқиқот)», 14.00.16 – Нормал ва патологик физиология, 14.00.17 – Фармакология ва клиник фармакология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.2.DSc/Tib861.
Илмий маслаҳатчилар: Саидов Сайдамир Аброрович, тиббиёт фанлари доктори, доцент; Турсунходжаева Фируза Муратовна, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат тиббиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги DSc.04/30.12.2019.Tib.30.03 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Азимова Севара Баходировна, тиббиёт фанлари доктори, доцент; Мавланов Искандар Рахимович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Юлдашев Насирджон Мухамеджанович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Алания Алааддин Кейкубат университети (Туркия).
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: суякларнинг деструкцияси билан кечадиган экспериментал метаболик синдромда суяк-тоғай тўқималари ва ички органларнинг шикастланишининг молекуляр механизмларини ўрганиш ва фармакотерапия усулларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тажриба шароитида, қуёнларда суяк-тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдром моделида углевод алмашинувида глюкоза ва С-пептид миқдорининг ва липид алмашинувида холестерин, триглицеридлар, паст ва юқори зичликдаги липопротеинлар миқдорининг биокимёвий ўзгаришлари исботланган;
суяк-тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдромда остеосинтез белгиси бўлган остекалцин даражаси пасайиши ва I тур коллаген C-телопептид даражаси ошиши, коллагенининг деструкциясида урғочи ҳайвонларда СОМF, гиалурон кислотаси ва agregan миқдори эркакларга қараганда юқори даражада эканлиги исботланган; 
тажриба ҳайвонларида паренхиматоз аъзоларининг ёғли дистрофияси, қон айланишининг бузилиши, қон томир гиперемияси, суяк ва бўғим тўқимасининг тоғай матриксида дистрофик ўзгаришлар, остеоген толали тўқималарнинг кальцификация билан қўполлашиши, қуёнларнинг ўқли скелетининг ўсишининг бузилишига олиб келадиган резорбция ва остеопоретик ўзгаришларнинг ўрни исботланган;
тажриба ҳайвонларда суякларнинг зичлигини мультиспирал компютер томографик тадқиқот орқали суяк тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдромнинг фармакотерапиясида комбинацияланган дори воситасини қўллаш самарадорлиги исботланган; 
суяк-тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдромда метформин, цинк ва омега-3дан фойдаланиш умумий холестерин, триглицеридлар, паст зичликдаги липопротеинлар ва Кастелли N атероген хавфи индексини сезиларли даражада камайтириши, паст зичликдаги липопротеинларга таъсир қилмасдан юқори зичликдаги липопротеинлар миқдорини ошириши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Метаболик синдромда суяк ва тоғай тўқимаси зарарланишининг молекуляр механизмлари ва фармакотерапия усулларини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: тажриба шароитида, қуёнларда суяк-тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдром моделида углевод алмашинувида глюкоза ва С-пептид миқдорининг ва липид алмашинувида холестерин, триглицеридлар, паст ва юқори зичликдаги липопротеинлар миқдорининг биокимёвий ўзгаришлари исботланганлиги бўйича таклифлар Бухоро давлат тиббиёт институтининг Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2023 йил 24 майда 23-m/036-сон билан тасдиқланган «Особенности протекания метобелического синдрома, ассоцированного с костной деструкцией, у самцов и самок лабораторных животных» ҳамда 2024 йил 2 февралда 24-m/014-сон билан тасдиқланган «Биохимические показатели липидного и углеводного обмена у эксперментальных животных с костно-хрящевыми нарушениями» номли услубий тавсияномалар мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика ихтисослашган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро филиали бўйича 12.05.2023 йилдаги 37-сон, Бухоро туман кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 04.04.2023 йилдаги 127-сон, Республика ихтисослашган кардиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро вилоят филиали бўйича 06.03.2023 йилдаги 83-сон, Вобкент туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 12.02.2024 йилдаги 76-сон, Бухоро вилоят эндокринология диспансери бўйича 07.05.2024 йилдаги 137-сон ҳамда Бухоро вилоят кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 04.06.2024 йилдаги 156-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 13 ноябрдаги 8/1-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: суяк-тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдром моделида юзага келадиган биокимёвий ўзгаришлар углевод алмашинувида глюкоза ва С пептид миқдори, липидлар алмашинуви холестерин, триглицерид, паст ва юқори зичликдаги липопротеинлар миқдорининг ўзгаришини инобатга олган ҳолда беморларда юзага келадиган метаболик синдром натижасида юзага келадиган суяк тоғай деструкцияси билан кечадиган асоратларни, беморларнинг ҳаёт сифатидаги ўзгаришларни олдини олиш ва хасталикни ўз вақтида ташхислаш имконини берган. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида давоаш учун сарфланадиган 395000-455000 сўм бюджет маблағлари (бир нафар беморни кунлик шифохонада даволаниши учун 900000-110000 сўм, қўшимча лабаратория тахлиллар учун 125000 сўм ташкил қилади) суяк-тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдром асорати натижасида юзага келган хасталикларни олдини олиш орқали шифохонада бўлиш вақтини 2-3 кунга қисқартиш натижасида иқтисод қилинади;
иккинчи илмий янгилик: суяк-тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдромда остеосинтез белгиси бўлган остекалцин даражаси пасайиши ва I тур коллаген C-телопептид даражаси ошиши, коллагенининг деструкциясида урғочи ҳайвонларда СОМF, гиалурон кислотаси ва agregan миқдори эркакларга қараганда юқори даражада эканлиги исботланганлиги бўйича таклифлар Бухоро давлат тиббиёт институтининг Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2023 йил 24 майда 23-m/036-сон билан тасдиқланган «Особенности протекания метобелического синдрома, ассоцированного с костной деструкцией, у самцов и самок лабораторных животных» ҳамда 2024 йил 2 февралда 24-m/014-сон билан тасдиқланган «Биохимические показатели липидного и углеводного обмена у эксперментальных животных с костно-хрящевыми нарушениями» номли услубий тавсияномалар мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика ихтисослашган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро филиали бўйича 12.05.2023 йилдаги 37-сон, Бухоро туман кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 04.04.2023 йилдаги 127-сон, Республика ихтисослашган кардиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро вилоят филиали бўйича 06.03.2023 йилдаги 83-сон, Вобкент туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 12.02.2024 йилдаги 76-сон, Бухоро вилоят эндокринология диспансери бўйича 07.05.2024 йилдаги 137-сон ҳамда Бухоро вилоят кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 04.06.2024 йилдаги 156-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 13 ноябрдаги 8/1-сон хулосаси).  Ижтимоий самарадорлиги: суяк-тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдромда остеосинтез белгиси бўлган остекальциннинг пасайиши ва I тур коллаген C-телопептид даражаси ошиши, коллагенининг деструкциясида урғочи ҳайвонларда СОМF ва гиалурон кислотаси, agreganнинг миқдори эркакларга қараганда юқори даражада эканлигининг аёлларда учрайдиган суяк-тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдром моделида биокимёвий ўзгаришлар натижасида юзага келган асоратларда инобатга олиш, метаболик синдром ўзгаришларини ўз вақтида ташхислаш, даволаш тактикасини танлашорқали беморларнинг ҳаёт сифатидаги ўзгаришларни олдини олиш имконини берган. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида давоаш учун сарфланадиган 395000-455000 сўм бюджет маблағлари (бир нафар беморни кунлик шифохонада даволаниши учун 900000-110000 сўм, қўшимча лабаратория тахлиллар учун 125000 сўм ташкил қилади) суяк-тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдром асорати натижасида юзага келган хасталикларни олдини олиш орқали шифохонада бўлиш вақтини 2-3 кунга қисқартиш натижасида иқтисод қилинади;
учинчи илмий янгилик: тажриба ҳайвонларида паренхиматоз аъзоларининг ёғли дистрофияси, қон айланишининг бузилиши, қон томир гиперемияси, суяк ва бўғим тўқимасининг тоғай матриксида дистрофик ўзгаришлар, остеоген толали тўқималарнинг кальцификация билан қўполлашиши, қуёнларнинг ўқли скелетининг ўсишининг бузилишига олиб келадиган резорбция ва остеопоретик ўзгаришларнинг ўрни исботланганлиги бўйича таклифлар Бухоро давлат тиббиёт институтининг Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2023 йил 24 майда 23-m/036-сон билан тасдиқланган «Особенности протекания метобелического синдрома, ассоцированного с костной деструкцией, у самцов и самок лабораторных животных» ҳамда 2024 йил 2 февралда 24-m/014-сон билан тасдиқланган «Биохимические показатели липидного и углеводного обмена у эксперментальных животных с костно-хрящевыми нарушениями» номли услубий тавсияномалар мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика ихтисослашган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро филиали бўйича 12.05.2023 йилдаги 37-сон, Бухоро туман кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 04.04.2023 йилдаги 127-сон, Республика ихтисослашган кардиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро вилоят филиали бўйича 06.03.2023 йилдаги 83-сон, Вобкент туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 12.02.2024 йилдаги 76-сон, Бухоро вилоят эндокринология диспансери бўйича 07.05.2024 йилдаги 137-сон ҳамда Бухоро вилоят кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 04.06.2024 йилдаги 156-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 13 ноябрдаги 8/1-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: тажриба ҳайвонларида паренхиматоз аъзолар ёғли дистрофия, қон айланишининг бузилиши, қон томир гиперемияси, суяк ва бўғим тўқимасида тоғай матриксида дистрофик ўзгаришлар, кальцификация билан остеоген толали тўқималарнинг қўполлашиши, қуёнларнинг ўқли скелети ўсишининг бузилишига олиб келадиган резорбция ва остеопоретик ўзгаришларнинг натижасида беморларнинг организмидаги юзага келган ўзгаришларни ташхислаш, ўз вақтида даволаш, асоратларни олдини олдиш, ногиронлик туфайли юзага келадиган сарфланадиган харажатларни камайтириш имконини берган. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида давоаш учун сарфланадиган 395000-455000 сўм бюджет маблағлари (бир нафар беморни кунлик шифохонада даволаниши учун 900000-110000 сўм, қўшимча лабаратория тахлиллар учун 125000 сўм ташкил қилади) суяк-тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдром асорати натижасида юзага келган хасталикларни олдини олиш орқали шифохонада бўлиш вақтини 2-3 кунга қисқартиш натижасида иқтисод қилинади;
тўртинчи илмий янгилик: тажриба ҳайвонларда суякларнинг зичлигини мультиспирал компютер томографик тадқиқот орқали суяк тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдромнинг фармакотерапиясида комбинацияланган дори воситасини қўллаш самарадорлиги исботланганлиги бўйича таклифлар Бухоро давлат тиббиёт институтининг Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2023 йил 24 майда 23-m/036-сон билан тасдиқланган «Особенности протекания метобелического синдрома, ассоцированного с костной деструкцией, у самцов и самок лабораторных животных» ҳамда 2024 йил 2 февралда 24-m/014-сон билан тасдиқланган «Биохимические показатели липидного и углеводного обмена у эксперментальных животных с костно-хрящевыми нарушениями» номли услубий тавсияномалар мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика ихтисослашган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро филиали бўйича 12.05.2023 йилдаги 37-сон, Бухоро туман кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 04.04.2023 йилдаги 127-сон, Республика ихтисослашган кардиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро вилоят филиали бўйича 06.03.2023 йилдаги 83-сон, Вобкент туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 12.02.2024 йилдаги 76-сон, Бухоро вилоят эндокринология диспансери бўйича 07.05.2024 йилдаги 137-сон ҳамда Бухоро вилоят кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 04.06.2024 йилдаги 156-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 13 ноябрдаги 8/1-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: тажриба ҳайвонларида суякларнинг зичлиги мультиспирал компютер томографик тадқиқот орқали комбинациялашган дори билан фармакотерапиядан сўнг суяк тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдромнинг фармакотерапиясида комбинациялашган дори воситаси таклиф қилиш натижасида юзага келган ўзгаришларни ўз вақтида ташхислаш ва самарали даволаш тартибинининг механизмларни ишлаб чиқиш орқали беморларнинг ҳаёт сифатидаги ўзгаришларни олдини олиш имконини берган. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида давоаш учун сарфланадиган 395000-455000 сўм бюджет маблағлари (бир нафар беморни кунлик шифохонада даволаниши учун 900000-110000 сўм, қўшимча лабаратория тахлиллар учун 125000 сўм ташкил қилади) суяк-тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдром асорати натижасида юзага келган хасталикларни олдини олиш орқали шифохонада бўлиш вақтини 2-3 кунга қисқартиш натижасида иқтисод қилинади;
бешинчи илмий янгилик: суяк-тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдромда метформин, цинк ва омега-3дан фойдаланиш умумий холестерин, триглицеридлар, паст зичликдаги липопротеинлар ва Кастелли N атероген хавфи индексини сезиларли даражада камайтириши, паст зичликдаги липопротеинларга таъсир қилмасдан юқори зичликдаги липопротеинлар миқдорини ошириши исботланганлиги бўйича таклифлар Бухоро давлат тиббиёт институтининг Мувофиқлаштирувчи эксперт кенгаши томонидан 2023 йил 24 майда 23-m/036-сон билан тасдиқланган «Особенности протекания метобелического синдрома, ассоцированного с костной деструкцией, у самцов и самок лабораторных животных» ҳамда 2024 йил 2 февралда 24-m/014-сон билан тасдиқланган «Биохимические показатели липидного и углеводного обмена у эксперментальных животных с костно-хрящевыми нарушениями» номли услубий тавсияномалар мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика ихтисослашган онкология ва радиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро филиали бўйича 12.05.2023 йилдаги 37-сон, Бухоро туман кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 04.04.2023 йилдаги 127-сон, Республика ихтисослашган кардиология илмий-амалий тиббиёт маркази Бухоро вилоят филиали бўйича 06.03.2023 йилдаги 83-сон, Вобкент туман тиббиёт бирлашмаси бўйича 12.02.2024 йилдаги 76-сон, Бухоро вилоят эндокринология диспансери бўйича 07.05.2024 йилдаги 137-сон ҳамда Бухоро вилоят кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 04.06.2024 йилдаги 156-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашининг 2024 йил 13 ноябрдаги 8/1-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: суяк-тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдромда метфармин, цинк ва омега-3дан фойдаланиш натижасида умумий холестерин, триглицерид, паст зичликдаги липопротеин ва Кастелли N атерогенлик хавфи индексини сезиларли даражада камайтириши, юқори зичликдаги липопротеинлар миқдорини ошиши натижасида жуда паст зичликдаги липопротеинларга таъсир қилмаслигини исботлаш орқали метаболик синдром ўзгаришлари натижасидаги юзага келган хасталикларни самарали ташхислаш, ўз вақтида даволаш ва олдини олиш орқали беморларнинг ҳаёт сифатини имконини берган. Иқтисодий самарадорлиги: мазкур касалликни стационар шароитида давоаш учун сарфланадиган 395000-455000 сўм бюджет маблағлари (бир нафар беморни кунлик шифохонада даволаниши учун 900000-110000 сўм, қўшимча лабаратория тахлиллар учун 125000 сўм ташкил қилади) суяк-тоғай деструкцияси билан кечадиган метаболик синдром асорати натижасида юзага келган хасталикларни олдини олиш орқали шифохонада бўлиш вақтини 2-3 кунга қисқартиш натижасида иқтисод қилинади.

Yangiliklarga obuna bo‘lish