Абдусаматова Шахло Саидмуратовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Талабаларда толерантлик намоён бўлишининг психологик хусусиятлари», 19.00.06 – Ёш ва педагогик психология. Ривожланиш психологияси
Диссертация мавзуси роъйхатга олинган рақам: В2024.3.PhD/P1020
Илмий раҳбар: Каршиева Дилафруз Суюновна, психология фанлар доктори, профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи: Чирчиқ давлат педагогика университети.
ИК фаолият коърсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, PhD.03/30.12.2021.P.26.02.
Расмий оппонентлар: Абдурасулов Рустам Абдураимович, психология фанлари доктори, профессор; Назаралиева Мархабо Хайитбоевна, психология фанлари бўйича фалсафа (PhD).
Етакчи ташкилот: Бухоро психология ва хорижий тиллар институти.
Диссертация йоъналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: талабаларда толерантлик намоён бўлишининг психологик хусусиятларини тадқиқ қилиш орқали уни ривожлантириш бўйича психологик тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
талабалардаги толерантликнинг намоён бўлишида ўғил болаларда кишининг ўзаро ижтимоий-психологик жиҳатдан мақсадларини амалга оширишда ўзаро тушуниш, ўз ҳаракатлари, муносабатларини бошқа шахслар жамиятга бўлган муносабатларини борича қабул қилишнинг юқорилиги қизларда эса ижтимоий муносабатлар аффилятив эҳтиёжларни қондиришга йўналганлиги билан ажралиб туриши ижтимоий таъсирларга боғлиқлиги туфайли когнитив, ижтимоий, оилавий омилларнинг аҳамияти устувор ҳарактерга эга эканлиги далилланган
талабалардаги толерантликнинг намоён бўлишида этник толерантликнинг ютуқларга эришиш, меҳрибонлик, конформлилик билан, сосиал толератликнинг мустақиллик билан ўзар уйғун шаклланиши туфайли шахс қадриятлари тизими устувор ҳарактерга эга эканлиги асосланган;
талабаларда толерантликни намоён бўлиши ҳиссий билимдонлик ҳамда эмпатиянинг этник, ижтимоий, ўз кечинмаларини бошқариш ва ўзига мотивасия беришнинг шахсий толерантлик билан интегратив ривожланишига асосланиб эмосионал интеллектнинг шаклланганлигига боғлиқ эканлиги исботланган;
талабаларда толерантликни ривожлантириш учун шахслараро муносабатлардаги рефлекция, ижтимоий персепсия, масъулият, ахлоқий бурч, когнитив ва рефлексив эмпатияни этник хусусиятларга боғлиқ ҳолда шаклланишига асосланиб “ижтимоий-когнитив”. “эмосионал”, “мотивасион” соҳага таъсир этиш муҳимлиги далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Талабаларда толерантлик намоён бўлишининг психологик хусусиятларини ўрганиш асосида:
талабалардаги толерантликнинг намоён бўлишида ўғил болаларда кишининг ўзаро ижтимоий-психологик жиҳатдан мақсадларини амалга оширишда ўзаро тушуниш, ўз ҳаракатлари, муносабатларини бошқа шахслар жамиятга бўлган муносабатларини борича қабул қилишнинг юқорилиги қизларда эса ижтимоий муносабатлар аффилятив эҳтиёжларни қондиришга йўналганлиги билан ажралиб туриши ижтимоий таъсирларга боғлиқлиги туфайли когнитив, ижтимоий, оилавий омилларнинг аҳамияти устувор ҳарактерга эга эканлиги далилланган илмий янгилик Низомий номидаги ТДПУ ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 7-октябрдаги ПМ-213 сонли буйруғига кўра “Онтогенез рсихологияси. Дифференциал психология” модулига киритилган (ТДПУ ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 8-октябрдаги ПМ-213а сонли). Натижада талабаларда толерантлик намоён бўлишининг психологик хусусиятлари очиб берилган.
талабалардаги толерантликнинг намоён бўлишида этник толерантликнинг ютуқларга эришиш, меҳрибонлик, конформлилик билан, сосиал толератликнинг мустақиллик билан ўзар уйғун шаклланиши туфайли шахс қадриятлари тизими устувор ҳарактерга эга эканлиги асосланган маълумотлар янгилик Низомий номидаги ТДПУ ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 7-октябрдаги ПМ-213 сонли буйруғига кўра “Онтогенез рсихологияси. Дифференциал психология” модулига киритилган (ТДПУ ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 8-октябрдаги ПМ-213а сонли) Натижада толерантликнинг психологик хусусияти шахс қадриятларига боғлиқлигини асослаш имконияти яратилган.
талабаларда толерантликни намоён бўлиши ҳиссий билимдонлик ҳамда эмпатиянинг этник, ижтимоий, ўз кечинмаларини бошқариш ва ўзига мотивасия беришнинг шахсий толерантлик билан интегратив ривожланишига асосланиб эмосионал интеллектнинг шаклланганлигига боғлиқ эканлиги исботланган илмий янгилик янгилик Низомий номидаги ТДПУ ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 7-октябрдаги ПМ-213 сонли буйруғига кўра “Психокоррексия” модулига киритилган (ТДПУ ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 8-октябрдаги ПМ-213а сонли). Натижада толерантликни намоён бўлишига эмоционал интеллектнинг таъсирини аниқлаш имконияти яратилган.
талабаларда толерантликни ривожлантириш учун шахслараро муносабатлардаги рефлекция, ижтимоий персепсия, масъулият, ахлоқий бурч, когнитив ва рефлексив эмпатияни этник хусусиятларга боғлиқ ҳолда шаклланишига асосланиб “ижтимоий-когнитив”. “эмосионал”, “мотивасион” соҳага таъсир этиш муҳимлиги далилланган маълумотлар янгилик Низомий номидаги ТДПУ ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 7-октябрдаги ПМ-213 сонли буйруғига кўра “Ижтимоий психология” модулига киритилган (ТДПУ ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 8-октябрдаги ПМ-213а сонли). Натижада толерантликни ривожлантирининг психологик дастур ва психологик тавсиялар ишлаб чиқилган.