Икрамова Муҳтарам Ботиржон қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Мақсуд Шайхзода драмаларининг лингвопоетик хусусиятлари”, 10.00.01 – Ўзбек тили ихтисослиги.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2.PhD/Fil4773
Илмий раҳбар: Улуқов Носиржон Муҳаммадалиевич, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Наманган давлат университети, PhD.03/04.06.2020.Fil.76.04.
Расмий оппонентлар: Хожиалиев Исмоил Тожибоевич, филология фанлари номзоди, доцент; Одилов Ёрқинжон Раҳмоналиевич, филология фанлари доктори, профессор. 
Етакчи ташкилот: Урганч давлат университети. 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Мақсуд Шайхзоданинг “Мирзо Улуғбек” ва “Жалолиддин Мангуберди” тарихий драмаларининг лингвопоетик хусусиятларини тадқиқ этишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
драматик асарлар, хусусан, трагедияларнинг ўзига хос жанр табиати билан боғлиқ лисоний хусусиятлари ва лингвопоетик тадқиқ усуллари аниқланган;
Мақсуд Шайхзоданинг тил бирликларининг такрорига асосланган аллитерация, анафора, эпифора, рифма (қофия), ассонанс каби  тасвирий воситалардан фойдаланиш борасидаги шайхона маҳорати ва бундай воситаларнинг лингвопоетик жиҳатлари очиб берилган;
адибнинг тарихий воқеликни ёритиш борасидаги драматурглик маҳорати “Жалолиддин Мангуберди”, “Мирзо Улуғбек” трагедияларида фаол қўлланган ўхшатиш, метафора, эпитет, антитеза, ирония, сарказим каби тасвирий воситаларнинг лингвопоетик таҳлили ёритилган;
драматургнинг риторик сўроқ, риторик хитоб, мурожаат бирликлари каби синтактик воситаларнинг услубий, бадиий имкониятларидан фойдаланишдаги индувидуал маҳорати ва бундай воситаларнинг семантик-функсионал вазифаси ҳамда лингвопоетик хусусиятлари очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Мақсуд Шайхзода драмаларининг лингвопоетик хусусиятлари тадқиқи бўйича олинган илмий натижалари асосида:  
драматик асарларда тарихий ва миллий колоритни  ифодаловчи тил бирликларининг лингвопоетик  таҳлилига оид маълумотлардан; драмалар тилида лисоний бирликларнинг танланиши ва қўлланиши ҳамда деривацион  окказионализмларнинг ясалиш модели, морфологик таркиби ва қўлланиш хусусиятларига оид материаллардан; риторик сўроқ, риторик хитоб, мурожаат шакли, инверсия, эллипсис, параллелизм каби синтактик воситаларнинг семантик-функсионал вазифасига оид таҳлил ва хулосалардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида  Давлат илмий-техник дастурлари доирасида бажарилган ИЛ-402104209 рақамли “Ахборот-қидирув тизимлари (Гоогле, Яндех, Гоогле транслате) учун автоматик ишлов бериш воситаси – ўзбек тилининг морфолексикони ва морфологик анализатори дастурий воситасини яратиш” мавзусидаги инновацион грант лойиҳасида ўзбек тилининг морфолексикони ва морфологик анализатори маълумотлар базасини яратишда фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2024-йил 23-ноябрдаги 04/1-3351 сонли маълумотномаси). Натижада, морфологик анализатор маълумотлар базаси тил бирликларининг морфологик, семантик-функсионал хусусиятларига оид назарий маълумотлар билан бойишига эришилган;
Мақсуд Шайхзоданинг драматик асарларидаги тил бирликларининг такрорига асосланган аллитерация, анафора, эпифора, рифма (қофия), ассонанс каби тасвирий воситалардан фойдаланиш борасидаги шайхона маҳорати ва бундай воситаларнинг лингвопоетик жиҳатларига доир талқинлардан Андижон давлат университетида 2017-2020-йилларда бажарилган “ОТ-Ф1-18. Оммавий лисоний маданиятни шакллантириш методлар ва методологиясини ишлаб чиқиш” давлат фундаментал-тадқиқот дастурлари доирасидаги лойиҳада фойдаланилган (Андижон давлат университетининг 2024-йил 11-майдаги 39-01-539-сонли маълумотномаси). Натижада оммавий лисоний маданиятни шакллантириш метод ва методологияси муайян янги назарий қарашлар билан бойитилган;
Мақсуд Шайхзоданинг “Жалолиддин Мангуберди”, “Мирзо Улуғбек” трагедияларида тарихий воқеликни ёритиш борасидаги драматурглик маҳорати, такрорга асосланган аллитерация, анафора, эпифора, рифма (қофия), ассонанс ҳамда ўхшатиш, метафора, эпитет, антитеза, ирония, сарказм каби тасвирий воситалардан фойдаланиш борасидаги шайхона услубига доир илмий қарашлари ва хулосалардан 2023-2024-йилларда “Ўзбекистон” Миллий телерадиоканалининг “Бедорлик”, “Ижод завқи”, “Таълим ва тараққиёт”, “Миллат ва маънавият” эшиттиришлари ссенарийсини ёзишда ва мазмунини бойитишда фойдаланилган. (Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг “Ўзбекистон телерадиоканали давлат муассасасининг 2024-йил 14-ноябрдаги 26-36-922-сонли маълумотномаси). Натижада, тингловчиларнинг ўзбек драматургияси, Мақсуд Шайхзоданинг бетакрор драматурглик маҳорати, ўзига хос шайхона услуби, “Жалолиддин Мангуберди”, “Мирзо Улуғбек” трагедиялари ҳақидаги тасаввур ва билимлари бойишига эришилган.