Охунова Ойгул Усмонжон қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Аҳоли бандлигини таъминлашда гендер тенглигига устуворлик беришнинг назарий асосларини такомиллаштириш», 08.00.01 – Иқтисодиёт назарияси.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.1.PhD/Iqt3683.
Илмий раҳбар: Расулев Алишер Файзиевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт  университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/30.01.2021.I.16.03.
Расмий оппонентлар: Гафуров Убайдулла Ваҳобович, Тошкент давлат иқтисодиёт университети, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор, Алфраганус университй, иқтисодиёт фанлари номзоди, профессор,  Муминов Нозим Гаффарович.
Етакчи ташкилот: Андижон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади бандликни тартибга солишнинг гендер устуворликларини шакллантириш асосида меҳнат бозорини ривожлантиришнинг назарий ва услубий ёндашувларини асослаш ва замонавий иқтисодий ислоҳотлар шароитида уларни амалга ошириш моделини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
назарий-услубий ёндашувга кўра “гендер тенглиги” тушунчасининг иқтисодий мазмуни жамиятда ижтимоий адолат, иқтисодий барқарорлик ва умумий ривожланишга эришишда муҳим ўрин тутувчи аёллар ва эркакларнинг тенг ҳуқуқ ва имкониятларга эга бўлиши, жинсидан қатъи назар, барча инсонларнинг жамиятдаги иштирокини, ресурсларга этишишини, ҳуқуқий кафолатларини ва ҳаётнинг барча соҳаларида тенг равишда ривожланиш имкониятини аҳолининг самарали бандлигини таъминлаш нуқтаи назаридан такомиллаштирилган;
ишчи кучи бандлиги турли назарияларининг асосий ғояларини глобал замонавий тенденсиялар билан интеграсиясига кўра ишсизликда гендер нотенглигини пасайтириш механизми аёллар ва эркаклар ишсизлиги нисбати кўлами (диапазони)ни “тенглик” (±1,25% (2,5%)), “паст даражадаги нотенглик” (±2,5% (5%)), “ўрта даражадаги нотенглик” (±5% (10%)) ҳамда “юқори нотенглик” (±>5% (10%)) тебраниш оралиқлари бўйича тоифаларини аниқлаш асосида такомиллаштирилган;
аҳоли бандлигини таъминлашда гендер тенглигини тартибга солиш механизмини тадбиркорлик фаолиятини янги бошлаётган тадбиркор хотин-қизларга нисбатан кенгроқ имкониятлар яратиш мақсадида ажратилаётган субсидия миқдорини 7 миллион сўмдан 10 миллион сўмга ошириш орқали такомиллаштириш таклифи асосланган;
Ўзбекистон иқтисодиётида гендер тенглигини таъминлашга йўналтирилган бандликни таъминлашга таъсир этувчи омиллар орасидаги боғлиқликнинг турли хил авторегрессия моделлари ёрдамида 2030-йилга қадар муқобил прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Аҳоли бандлигини таъминлашда гендер тенглигига устуворлик беришнинг назарий асосларини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган илмий таклиф ва тавсиялар асосида:
назарий-услубий ёндашувга кўра “гендер тенглиги” тушунчасининг иқтисодий мазмуни жамиятда ижтимоий адолат, иқтисодий барқарорлик ва умумий ривожланишга эришишда муҳим ўрин тутувчи аёллар ва эркакларнинг тенг ҳуқуқ ва имкониятларга эга бўлиши, жинсидан қатъи назар, барча инсонларнинг жамиятдаги иштирокини, ресурсларга этишишини, ҳуқуқий кафолатларини ва ҳаётнинг барча соҳаларида тенг равишда ривожланиш имкониятини аҳолининг самарали бандлигини таъминлаш нуқтаи назаридан такомиллаштириш таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг қарори, 21.12.2023 йи1 ПҚ-401-сон қарорига 3-илова Оилаларни мустаҳкамлаш, хотин-қизларнинг қонуний манфаатларини рўёбга чиқарлш, ижтимоий-сиёсий фаоллигини ошириш, тадбиркорлик кўникмаларини шакллантириш ҳамда тенг ҳуқуқлилигини таъминлаш бўйича “ЙЎЛ ХАРИТАСИ”да белгиланган вазифаларни амалга оширишда, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022-йил 7-мартдаги ПФ-87-сонли “Оила ва хотин-қизларни тизимли қўллаб-қувватлашга доир ишларни янада жадаллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармонида ижросини таъминлашда Хотин-қизлар бандлиги имкониятларини ошириш билан боғлиқ амалий чора-тадбирларни ташкил этишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Оила ва хотин-қизлар қўмитасининг 2024-йил 27-декабрдаги 02-01/2081-сонли маълумотномаси). Ушбу таклифдан фойдаланиш расман ишсиз деб ҳисобланувчи хотин-қизларнинг улушини 2030-йилгача 11 фоизга туширишга қаратилган чора-тадбирлар мажмуини ишлаб чиқишга хизмат қилади;
ишчи кучи бандлиги турли назарияларининг асосий ғояларини глобал замонавий тенденсиялар билан интеграсиясига кўра ишсизликда гендер нотенглигини пасайтириш механизми аёллар ва эркаклар ишсизлиги нисбати кўлами (диапазони)ни “тенглик” (±1,25% (2,5%)), “паст даражадаги нотенглик” (±2,5% (5%)), “ўрта даражадаги нотенглик” (±5% (10%)) ҳамда “юқори нотенглик” (±>5% (10%)) тебраниш оралиқлари бўйича тоифаларини аниқлаш асосида такомиллаштириш таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022-йил 7-мартдаги ПФ-87-сонли “Оила ва хотин-қизларни тизимли қўллаб-қувватлашга доир ишларни янада жадаллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармонида келтирилган тегишли вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Оила ва хотин-қизлар қўмитасининг 2024-йил 19-июндаги 02-01/943-сонли маълумотномаси). Ушбу таклифдан фойдаланиш хотин-қизлар бандлиги имкониятларини ошириш билан боғлиқ чора-тадбирлар ишлаб чиқишга хизмат қилади;
аҳоли бандлигини таъминлашда гендер тенглигини тартибга солиш механизмини тадбиркорлик фаолиятини янги бошлаётган тадбиркор хотин-қизларга нисбатан кенгроқ имкониятлар яратиш мақсадида ажратилаётган субсидия миқдорини 7 миллион сўмдан 10 миллион сўмга ошириш орқали такомиллаштириш таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022-йил 7-мартдаги ПФ-87-сонли “Оила ва хотинқизларни тизимли қўллаб-қувватлашга доир ишларни янада жадаллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармонини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Оила ва хотин-қизлар қўмитасининг 2024-йил 27-декабрдаги 02-01/2081-сонли маълумотномаси). Ушбу таклифдан фойдаланиш янги иш бошлаётган хотин-қизлар тадбиркорлигининг юқорироқ даражалари билан шуғулланиш имкониятлари ҳамда қўшимча иш ўринларини яратишга хизмат қилади;
Ўзбекистон иқтисодиётида гендер тенглигини таъминлашга йўналтирилган бандликни таъминлашга таъсир этувчи омиллар орасидаги боғлиқликнинг турли хил авторегрессия моделлари ёрдамида 2030-йилга қадар ишлаб чиқилган муқобил прогноз кўрсаткичларидан Ўзбекистон Республикаси Оила ва хотин-қизлар қўмитасининг 2030-йилга қадар Ўзбекистон Республикасида гендер тенгликка эришиш стратегиясининг мақсадли кўрсаткичларни шакллантиришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Оила ва хотин-қизлар қўмитасининг 2024-йил 19-июндаги 02-01/943-сонли маълумотномаси). Ушбу таклифнинг жорий қилиниши юридик шахс ташкил этиб, унга раҳбарлик қилаётган хотин-қизлар улуши ҳамда умумий банд бўлганлар орасида ўзини ўзи банд қилган хотин-қизларнинг улушини 2030-йилгача бўлган мақсадли кўрсаткичларга этказишга хизмат қилади.