Дусанов Учқун Суюновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Талабалар жисмоний тарбия тизимида спорт-соғломлаштириш туризми воситалари комплексининг қўлланилиш механизми”, 13.00.04–Жисмоний тарбия, спорт машғулотлари, соғломлаштириш ва адаптив жисмоний тарбия назарияси ва методикаси.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.1.PhD/Ped1447.
Илмий раҳбар: Кипчаков Баходир Бахриддинович педагогика фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети.
Илмий Кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса номи: Жисмоний тарбия ва спорт илмий тадқиқотлар институти, DSc.33/01.02.2022.Ped.146.01.
Расмий оппонентлар: Алламуратов Шухратилла Иноятович биология фанлари доктори, профессор, Азизов Носиржон Нематуллаевич педагогика фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади талабаларни жисмоний тарбия тизимида, спорт-соғломлаштириш туризми воситалари билан жисмоний тарбия воситаларини комплекс қўллаш механизми бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
спорт-соғломлаштириш туризми билан шуғулланувчи талабаларнинг дарсдан ташқари машғулотларда махсус жисмоний тайёргарлигини ошириш учун сенситив даврлардан кейин функсионал ҳолатини яхшилашга йўналтирилган жисмоний сифатларни (эгилувчанлик, тезкорлик, чаққонлик, кучлилик, чидамлилик) табақалаштирилган методикасини ишлаб чиқиш ҳисобига талабаларга берилаётган юкламани меъёрлаш имконияти такомиллаштирилган; 
спорт-соғломлаштириш туризми билан шуғулланувчи талабаларнинг антропометрик, морфофунксионал кўрсаткичларини яхшилашга қаратилган машқлар мажмуасини умумий ва махсус методик блокга ажратиб, дарсдан ташқари машғулотларда вариатив қўллаш ҳисобига шуғулланувчиларга берилаётган юкламани мақсадли бошқариш имконияти такомиллаштирилган; 
спорт-соғломлаштириш туризми билан шуғулланувчи талабаларнинг функсионал ҳолатини доимий назорат қилиб борувчи, жисмоний тайёргарлик даражасини оширишга қаратилган “Туризм ва спорт” мобил иловасини ишлаб чиқиш ҳисобига машғулотларда шуғулланувчиларни ўз-ўзини назорат қилиш имконияти кенгайтирилган; 
спорт-соғломлаштириш туризми билан шуғулланувчи талабаларнинг жисмоний тайёргарлигини аниқлаш меъёрлари ҳамда жисмоний сифатларини ривожлантирувчи машқлар классификациясини (бажарилиш тартиби, такрорланиш сони, дам олиш оралиғи) машғулотларга киритиш ҳисобига шуғулланувчилар организмига берилаётган юкламаларга таъсир этиш имкониятлари оширилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Олий таълим муассасаси талабаларининг дарсдан ташқари машғулотларида жисмоний тайёргарлигини ривожлантиришга қаратилган спорт соғломлаштириш туризмидан фойдаланиш натижасида олинган илмий натижалар асосида:
спорт-соғломлаштириш туризми билан шуғулланувчи талабаларнинг дарсдан ташқари машғулотларда махсус жисмоний тайёргарлигини ошириш учун сенситив даврлардан кейин функсионал ҳолатини яхшилашга йўналтирилган жисмоний сифатларни (эгилувчанлик, тезкорлик, чаққонлик, кучлилик, чидамлилик) табақалаштирилган методикаси “Жисмоний маданият назарияси ва методикаси” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Самарқанд давлат университети кенгашининг 2018-йил 25-декабрдаги 6-сон қарорига асосан 6-рақамли гувоҳномаси). Натижада, соғломлаштириш туризми билан шуғулланувчи талабаларнинг жисмоний тайёргарлиги умумий 14,2% га жисмоний ривожланиши эса умумий 13,6% га яхшиланган; 
спорт-соғломлаштириш туризми билан шуғулланувчи талабаларнинг антропометрик, морфофунксионал кўрсаткичларини яхшилашга қаратилган машқлар мажмуасини иккита (умумий ва махсус) методик блокга ажратиб, дарсдан ташқари машғулотларда вариатив қўллаш боʻйича таклиф ва тавсиялар Шароф Рашидов номидаги Самарқанд давлат университети ҳамда Самарқанд давлат тиббиёт университети машғулотларига татбиқ қилинган (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2024-йил 8-октябрдаги 03-06/9975-сон маълумотномаси). Натижада, соғломлаштириш туризми билан шуғулланувчи талабаларнинг саломатлик ҳолати 12,8 % га, морфофунксионал ҳолати эса 13,4 % га яхшиланишига эришилган;
спорт-соғломлаштириш туризми билан шуғулланувчи талабаларнинг функсионал ҳолатини доимий назорат қилиб борувчи, жисмоний тайёргарлик даражасини оширишга қаратилган “Туризм ва спорт” мобил иловасини қоʻллаш бўйича таклиф ва тавсиялар Шароф Рашидов номидаги Самарқанд давлат университети ҳамда Самарқанд давлат тиббиёт университети талабаларига татбиқ қилинган (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2024-йил 8-октябрдаги 03-06/9975-сон маълумотномаси). Натижада соғломлаштириш туризми билан шуғулланувчи талабаларнинг жисмоний сифатлардан: чаққонлик сифати 12,4%, тезкорлиги 8,6%, эгилувчанлиги 7,2%, куч сифати эса 9,1% га ошган;
спорт-соғломлаштириш туризми билан шуғулланувчи талабаларнинг жисмоний тайёргарлигини аниқлаш меъёрлари ҳамда жисмоний сифатларини ривожлантирувчи машқлар классификациясини (бажарилиш тартиби, такрорланиш сони, дам олиш оралиғи) машғулотларда қўллаш боʻйича таклиф ва тавсиялар “Жисмоний маданият назарияси ва методикаси” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Самарқанд давлат университети кенгашининг 2018-йил 25-декабрдаги 6-сон қарорига асосан 6-рақамли гувоҳномаси). Натижада соғломлаштириш туризми билан шуғулланувчи талабаларнинг умумий жисмоний тайёргарлигини 13,5 % га, махсус жисмоний тайёргарлигини 14,2 % га яхшиланишига эришилган.