Мансурова Наргиза Шамсидиновнанинг
фан доктори  (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Яшил иқтисодиёт шароитида барқарор туризмни самарали ривожлантиришнинг методологик асосларини такомиллаштириш”, 08.00.17 – Туризм ва меҳмонхона фаолияти (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.4.DSc/Iqt812 
Илмий маслаҳатчи: Арабов Нурали Уралович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: “Ипак йўли” туризм ва маданий мерос халқаро университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: “Ипак йўли” туризм ва маданий мерос халқаро университети, В2024.4.DSc/Iqt812 
Расмий оппонентлар: Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси академиги, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор Абдураҳмонов Қаландар Хаджаевич; иқтисодиёт фанлари доктори, профессор Хамидов Обиджон Хафизович; иқтисодиёт фанлари доктори, профессор Мирзаев Абдуллажон Топилович.
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети. 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: яшил иқтисодиёт шароитида барқарор туризмни ривожлантиришнинг методологик асосларини такомиллаштиришга қаратилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
мамлакатимизнинг мавжуд туристик ресурслар салоҳиятидан келиб чиққан ҳолда  туристик сўқмоқларни белгиланган талаблар даражасида сақлаш мажбуриятини белгилаш асосида рухсат этилган юкламани ҳисоблаш, атроф-муҳитга таъсирни баҳолаш ва туристик дестинациянинг самарали рухсат этилган сиғимлилик даражасини аниқлаш учун “Туристик сўқмоқлар”ни қабул қиладиган ўзгаришлар чегараси моделини амалиётда фойдаланиши учун афзалликлари далилланган;
барқарор ривожланиш тамойилларини тарғиб қилиш ва жамият хабардорлигини ошириш мақсадида “ Инсон ресурсларини яшил бошқариш” (ГҲРМ) консепсияси асосида ресурслардан оқилона фойдаланиш, экологик, ижтимоий ва иқтисодий самамрадорликни ошириш, атроф-муҳит билан уйғунликни таъминлаш ҳамда барқарор туризмни ривожлантиришга йўналтирилган “Яшил мақсадлар”нинг такомиллаштирилган мезонлари илмий асосланган;
барқарор туризмни самарали ривожлантиришнинг ахборот-аналитик базасини шакллантиришга йўналтирилган “Ипак йўли” туризм ва маданий мерос халқаро университети ҳузурида “Смарт Тоурисм Дата Сйстем” лабораториясини ташкил этиш асосида туризм билан боғлиқ статистик маълумотларни аниқ вақт режимида олиш имкониятини берувчи “Сустаинабле тоурисм” статистика платформасини ишга тушириш бўйича таклифлар асосланган;
ҳудудларда барқарор туризмни ривожлантириш, яшил иқтисодиёт тамойилларига мувофиқ экологик сертификатлаш тизимини жорий этиш ва хизматлар сифатини оширишга йўналтирилган “Греен Травел” стандартлаштириш ва экосертификатлаш тизимини яратиш негизида барпо этиладиган меҳмонхона, жойлаштириш воситалари ва бошқа туристик обектларга экосертификатлаш ва экомаркировкадан фойдаланиш такомиллаштирилган модели афзалликлари далиллланган;
мамлакатимизда барқарор туризмни самарали ривожлантиришга таъсир этувчи омилларнинг таҳлили асосида хорижий туристлар оқимининг 2030-йилга қадар прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Яшил иқтисодиётга ўтиш шароитида барқарор туризмни самарали ривожлантиришнинг методологик асосларини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган таклифлар асосида:
мамлакатимизнинг мавжуд туристик ресурслар салоҳиятидан келиб чиққан ҳолда туристик сўқмоқларни белгиланган талаблар даражасида сақлаш мажбуриятини белгилаш асосида рухсат этилган юкламани ҳисоблаш, атроф-муҳитга таъсирни баҳолаш ва туристик дестинациянинг самарали рухсат этилган сиғимлилик даражасини аниқлаш учун “Туристик сўқмоқлар”ни қабул қиладиган ўзгаришлар чегараси моделини амалиётда фойдаланиши учун афзалликлари боʻйича далилланган таклифи 2024-йил 12-январдаги ПҚ-21-сон “Табиатга саёҳат” экотуризмни ривожлантириш миллий дастурига киритилган (Туризм қўмитасининг 2025-йил 1-мартдаги 03-10-17-1873-сонли маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида ҳудудларнинг экологик юкламасини аниқ ҳисоблаш ва рухсат этилган сиғимлилик даражасини белгилаш орқали табиий ресурслардан барқарор фойдаланиш 5%га ошган, атроф-муҳитга зарарли таъсир 3%га камайган;
барқарор ривожланиш тамойилларини тарғиб қилиш ва жамият хабардорлигини ошириш мақсадида “ Инсон ресурсларини яшил бошқариш” (ГҲРМ) консепсияси асосида ресурслардан оқилона фойдаланиш, экологик, ижтимоий ва иқтисодий самамрадорликни ошириш, атроф-муҳит билан уйғунликни таъминлаш ҳамда барқарор туризмни ривожлантиришга йўналтирилган “Яшил мақсадлар”нинг такомиллаштирилган мезонлари бўйича илмий асосланган таклифлари 2022-йил 2-декабрдаги ПҚ-436-сон “2030-йилгача Ўзбекистон Республикасида “яшил” иқтисодиётга ўтиш ва “яшил” ўсишни таъминлаш” бўйича “Ҳаракатлар режаси”га киритилган (Туризм қўмитасининг 2025-йил 1-мартдаги 03-10-17-1873-сонли маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида туризм субектларининг экологик ва иқтисодий самарадорлиги 10%га ошишига эришилди;
барқарор туризмни самарали ривожлантиришнинг ахборот-аналитик базасини шакллантиришга йўналтирилган “Ипак йўли” туризм ва маданий мерос халқаро университети ҳузурида “Смарт Тоурисм Дата Сйстем” лабораториясини ташкил этиш асосида туризм билан боғлиқ статистик маълумотларни аниқ вақт режимида олиш имкониятини берувчи “Сустаинабле тоурисм” статистика платформасини ишга тушириш бўйича асосланган таклифи 2024-йил 18-июлдаги ПҚ-269-сонли “2024-2025-йилларда туризм соҳасида кадрлар тайёрлаш тизимини такомиллаштириш ҳамда олий таълим муассасалари томонидан ҳудудларда туризмни ривожлантиришга кўмаклашиш” бўйича “Чора-тадбирлар режаси”га киритилган (Туризм қўмитасининг 2025-йил 1-мартдаги 03-10-17-1873-сонли маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида туризм билан боғлиқ статистик маълумотларни аниқ вақт режимида олиш имкониятини берувчи “Сустаинабле тоурисм” статистика платформасини ишга тушириш орқали маълумотлар базасининг самарадорлигини 15%га оширишга имкон яратади;
ҳудудларда барқарор туризмни ривожлантириш, яшил иқтисодиёт тамойилларига мувофиқ экологик сертификатлаш тизимини жорий этиш ва хизматлар сифатини оширишга йўналтирилган “Греен Травел” стандартлаштириш ва экосертификатлаш тизимини яратиш негизида барпо этиладиган меҳмонхона, жойлаштириш воситалари ва бошқа туристик обектларга экосертификатлаш ва экомаркировкадан фойдаланиш такомиллаштирилган модели афзалликлари боʻйича таклиф 2024-йил 12-январдаги ПҚ-21-сонли “Табиатга саёҳат” экотуризмни ривожлантириш миллий дастурига киритилган (Туризм қўмитасининг 2025-йил 1-мартдаги 03-10-17-1873-сонли маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида ҳудудларда барқарор туризм ривожланиши жадаллашиб, яшил иқтисодиёт тамойилларига мувофиқ экосертификатлаш тизими такомиллашади ҳамда туристик обектларда экологик стандартларга риоя қилиш самарадорлиги 12%га ошган;
мамлакатимизда барқарор туризмни самарали ривожлантиришга таъсир этувчи омилларнинг таҳлили асосида хорижий туристлар оқимининг 2030-йилга қадар ишлаб чиқилган прогноз кўрсаткичлари боʻйича амалий тавсиялар Туризм қўмитаси томонидан ишлаб чиқилган “2025-2030-йилларда ҳудудларнинг туризм салоҳиятини изчил ўрганиш натижасида амалга оширилиши режалаштирилган чора-тадбирлар” дастури ва “Йўл хариталари”га киритилган (Туризм қўмитасининг 2025-йил 1-мартдаги 03-10-17-1873-сонли маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида мамлакатимизда барқарор туризмга бўлган талабни аниқлаш орқали хорижий туристлар сонининг 30%га ошиши далилланган.