Хакимов Абдумурод Эсиргап ўғлининг
диссертация ҳимоясисиз селекция ютуғи (ихтиро патенти) асосида
фалсафа доктори (PhD)илмий даражасини бериш бўйича эълон матни

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўрта толали ЎзФА-711 ғўза навининг айрим қимматли хўжалик белгилари кўрсаткичларининг барқарорлигини сақлаш ва жорий этиш”, 06.01.05 - Селекция  ва уруғчилик (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3.PhD/Qx1196.
Илмий раҳбар: Эргашев Ориф Рахматуллаевич, биология фанлари доктори, катта илмий ходим.
Илмий-тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Генетика ва ўсимликлар эхпериментал биологияси институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат аграр университети, DSc.05/04.03.2022.Qx.13.01.
Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг ихтирога патенти: ғўзанинг ЎзФА-711 нави (НАП 00353).
II. Тадқиқотнинг мақсади ўрта толали ғўзанинг “ЎзФА-711” навининг муҳим хўжалик белгилари кўрсаткичларининг бир неча авлод ўсимликларида барқарорлиги ҳамда унинг сақланиши жараёнларини таҳлил қилиб бориш, навдорлиги юқори бўлган сара уруғлик чигитларини етиштириш ва қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришига жорий этишдан иборат.   
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор ғўзанинг Л-53 линиясига хос бўлган бир неча авлод популяциялари устида олиб борилган мақсадли кўп мартали танлаш услуби асосида “ЎзФА-711” нави яратилган;
мақсадли олиб борилган селексион уруғчилик ишлари натижасида ғўзанинг янги “ЎзФА-711” нави популяцияси фенотипик текисланган, уруғлик чигити сифат кўрсаткичлари - Ўз ДСт 633:2006, морфохўжалик белгилари софлиги - ЎзДСт 1110:2006 ва толасининг сифат кўрсаткичлари - ЎзДСт 604:2001 талаблари даражасига келтирилган;
ғўзанинг “ЎзФА-711” навида морфологик белгиларнинг бир хиллиги ва хўжалик аҳамиятига эга кўрсаткичларининг юқори бўлиши ирсий жиҳатдан таъминланганлиги аниқланган ҳамда кейинги авлодларда сақлаб туриши исботланган;
ғўзанинг “ЎзФА-711” навини Республикамизнинг турли тупроқ-иқлим шароитларида экилиб, парваришланганида муҳим морфо-хўжалик белгиларининг намоён бўлиши қиёсий таҳлил қилиш натижасида ғўза навининг селексион имкониятлари очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўрта толали ЎзФА-711 ғўза навининг айрим қимматли хўжалик белгилари кўрсаткичларининг барқарорлигини сақлаш ва жорий этиш боʻйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
ғўзанинг туричи (Г. ҳирсутум Л.) шаклларини (Л-9 х Л-38) дурагайлашдан олинган Л-53 тизмаси асосида янги ЎзФА-711 нави (№ НАП 00353) яратилиб, амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар Миллий марказининг 2024-йил 28-майдаги № 05/04-04-215-сонли маълумотномаси). Натижада, ғўза генофонди тезпишар, ҳосилдор, толасининг сифати ва чиқими юқори бўлган янги нав билан янада бойитилган;
ғўзанинг янги “ЎзФА-711” нави ЎзР ФА Генетика ва ўсимликлар экспериментал биологияси институтининг Фарғона вилояти Бағдод туманидаги “Фарғона” филиалида ташкил этилган янги навларнинг уруғларини дастлабки кўпайтириш элита уруғчилик хўжалигида дастлабки уруғлик чигитини кўпайтириш учун 1,0 гектар майдонда жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар Миллий марказининг 2024-йил 28-майдаги № 05/04-04-215-сонли маълумотномаси). Натижада, мазкур янги ғўза навининг Фарғона вилояти иқлим шароитларига мослашувчанликни намоён этган ўсимликлари асосида сара уруғлик чигитлари етиштирилган;
ғўзанинг янги “ЎзФА-711” нави 2022-йилда ЎзР ФА Генетика ва ўсимликлар экспериментал биологияси институтининг Зангиота илмий тажриба базасида 1,0 гектар майдонда уруғ кўпайтириш учун жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар Миллий марказининг 2024 йил 28 майдаги № 05/04-04-215-сонли маълумотномаси). Натижада, мазкур ғўза навининг Тошкент вилояти иқлим шароитига мослашувчанликни намоён этган ўсимликлари асосида 530 дона якка ва 70 дона оилавий танлов намуналари териб олинган ҳамда 600 кг сара уруғлик етиштирилган;
ғўзанинг янги “ЎзФА-711” нави 2023-йилда Жиззах вилоятининг Пахтакор туманида синов учун 5 гектар майдонда жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар Миллий марказининг 2024 йил 28 майдаги № 05/04-04-215-сонли маълумотномаси). Натижада, мазкур ғўза навидан 42,3 с/га ҳосилдорликка эришилиб, андоза Бухоро-102 навига нисбатан 5,2 с/га юқори ҳосил етиштирилган.