Юсупов Дилшодбек Турдалиевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистон шароити учун шамол ва қуёш фотоелектр станциялари асосидаги комбинацияланган энергетик мажмуани ишлаб”, 05.05.06 – “Қайта тикланадиган энергия турлари асосидаги энергия қурилмалари” ихтисослиги бўйича.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2024.2.PhD/Т4702.
Илмий раҳбар: Захидов Ромен Абдуллаевич, техника фанлари доктори, профессор академик.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона политехника институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона политехника институти, PhD.03/27.02.2020.Т.106.02.
Расмий оппонентлар: Мамадалиева Лола Камилджановна техника фанлари доктори, профессор, Алиев Раимжон Усмонович, техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Наманган муҳандислик технологиялари институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Шамол ва қуёш фотоелектр станциялари асосида комбинацияланган энергия қурилмасини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тўғрилагичлар, аккумулятор, инвертор, бошқариладиган калитлар ва кўпайтирадиган кенглик-импулсли кучланиш ўзгартиргичилар орқали энергия самарадорликни 18,7 % га ошириш имконини берувчи қайта тикланувчи энергия манбалари асосидаги электроенергетик тизимнинг структура схемаси ишлаб чиқилган(IAP 07561);
асосий, иккиламчи ва ёрдамчи тоифаларга ажратиш орқали истеъмолчиларни узлюксиз электр энергияси билан таъминлаш ҳамда оширилган энергияни қўшимча заҳиралаш имконини берувчи комбинацияланган қуёш ва шамол энергия қурилмасининг такомиллаштирилган структура схемаси таклиф этилган (FAP 02110);
комбинацияланган шамол ва қуёш фотоелектр станциясининг қуввати, кучланиши ва ток кучи асосида эксплуатацион параметрларини ҳисоблаш имконини берувчи имитацион модел ишлаб чиқилган;
илк бор, узлюксиз электр энергияси билан таъминлаш имконини берувчи қуввати 4 кW ли қуёш фотоелектр станцияси ва 1 кW ли шамол электр станциясидан иборат комбинацияланган энергия қурилманинг тажриба намунаси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижалариниг жорий қилиниши.
Ўзбекистон шароити учун шамол ва қуёш фотоелектр станциялари асосидаги комбинацияланган энергия мажмуасини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
истеъмолчиларни уч турдаги тоифаларга ажратиш ва энергия заҳиралаш сиғимини ошириш ҳисобига узлюксиз электр энергияси билан таъминлаш имкониятига эга бўлган комбинасияланган энергетик мажмуа (ФАП 02110) Тошкент вилояти, Тошкент туманидаги “Академик М.Мирзаев номидаги боғдорчилик, узумчилик ва виночилик тадқиқот институти”да жойлашган иссиқхона электр энергия таъминотига жорий қилинган (“Энергетика вазирлиги” нинг 2023-йил 27-июлдаги 02-13-4478-сон маълумотномаси). Натижада, тадқиқот институтининг марказлаштирилган электр тармоғидан йиллик электр энергия сарфини 9942 кW∙соатга камайтириш имконини берган;
қайта тикланувчи энергия манбалари асосидаги электроенергетик тизимнинг янги схемаси (ИАП 75061) Фарғона вилояти Марғилон шаҳридаги “АСМО СОЛАР ГОЛД” МЧЖ да комбинацияланган энергетик мажмуанинг тажриба намунасини ишлаб чиқиш жараёнига жорий этилган (“АСМО СОЛАР ГОЛД” МЧЖнинг 2024-йил 10-октабдаги 02-69-сон маълумотномаси). Натижада, комбинацияланган қурилманинг энергия самарадорлигни 18.7% га ошириш имконини берган.