Sayt test rejimida ishlamoqda

Зоҳидова Юлдуз Қобиловнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Телевидение ва шахс: телеянгиликларда бошловчининг ўрни (ижтимоий вазият, журналист позицияси ва маҳорат масалалари)», 10.00.09 – Журналистика (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.2.PhD/Fil185
Илмий раҳбар: Мўминов Файзулла Абдуллаевич, филология фанлари доктори, профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон журналистика ва оммавий коммуникациялар университети, PhD.03/30.12.2019.Fil.14.01
Расмий оппонентлар: Маматова Якутхон Мухамаджоновна, филология фанлари доктори, профессор в.б.; Ҳайитов Шуҳрат Мойлиевич, филология фанлари бўйича фалсафа доктори(PhD).
Етакчи ташкилот: Бердақ номидаги Қорақалпоқ давлат университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: телеянгиликлар дастури бошловчисининг ўрни, роли, позицияси ва маҳоратини ҳамда ушбу нуқтаи назардан телекўрсатув рейтингини оширувчи мезонларни аниқлаш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бошловчилик фаолияти эволюциясида дикторлик, сухандонлик, коммуникаторлик каби босқичлар аниқланиб, ҳозирда унинг образи орқали аудиторияда янгиликлар дастурига қизиқишни уйғотиш вазифаси юклатилгани асосланган;
телебошловчининг шахси, мавзу ва йўналиши, экранда пайдо бўлишининг даврийлиги, томошабинда ижодий ходим ва экран рамзи сифатида таассурот қолдириши каби аудиториянинг бошловчи «экранга чиқишини кутиши»нинг мезонлари назарий жиҳатдан исботланган;
телебошловчи телеканалнинг маънавий ва маърифий даражасини ифода этувчи шахс бўлишида маълумотни самарали етказиш, адресатнинг фикрларини ва муносабатларини ўзгартириш борасидаги коммуникаторлик ҳамда касбий ва шахсий сифатларни амалиётда қўллаш кўникмасига эга бўлишида билим, теран тафаккур, қобилият, ҳозиржавоблик, самимийлик, камтаринлик каби профессионал компетентлик хусусиятлари далилланган;
давлат ва нодавлат телеканалларнинг тижорий фаолияти механизми шаклланиши натижасида бошловчига янгиликлар дастурининг рейтингини ошириш қобилиятига эга бўлиш талабининг қўйилиши, унинг экрандаги фаолияти узлуксизлигининг таъминланиши, ихтисослашуви, телевизион имижни сақлаши «индивидуал бренд» даражасига етишишида асосий омиллар экани далилланган;
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Телеянгиликлар дастурида бошловчининг роли, маҳорати ва позициясини тадқиқ этиш ҳамда унинг илмий-назарий асосларини ишлаб чиқиш асосида:
телебошловчининг эфир олиб бориш жараёнида кинетик ва лингвистик кодларни қўллаш маҳорати, холислик тамойилигига асосланган ижтимоий позицияни ифодалаш усуллари, ахборот етказишда инфотеймент стилининг самараси юзасидан олинган илмий натижалардан, тадқиқот доирасида ўтказилган ижтимоий ва онлайн сўровномалар натижаларидан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси «Yoshlar» телерадиоканали томонидан эфирга узатиладиган «Yangi Davr» информацион дастурининг контенти сифатини оширишда қўлланилган (Ўзбекистон МТРКнинг 2020 йил 16 июлдаги 14-02-119-сон маълумотномаси). Натижада бошловчиларнинг маълумот етказиш усуллари ва мулоқот техникасини ривожлантириш, аудиториянинг қизиқишларини ўрганган ҳолда телелавҳаларни тақдим этиш ҳамда матн сифатини ошириш имконини берган;
телеянгиликлар дастури бошловчиси ижтимоий-маданий шароитларга мослашиш даражаси билан фарқланувчи телевидение вакили сифатида коммуникаторнинг янги типи экани, телемулоқот самарадорлигига эришиш усулларидан фойдаланиш тамойиллари, жонли эфирда ишлаш имкониятлари дастур рейтингини ошириши юзасидан олинган илмий натижалардан, диссертациянинг амалий қисмида келтирилган таклиф ва хулосалардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси «Mahalla» телерадиоканали» ДУК томонидан тайёрланиладиган «Репортёр» информацион кўрсатувининг концепциясини ишлаб чиқиш ва сценарийсини ёзиш ҳамда дастурнинг анонси ва инфографик материалларини яратишда фойдаланилган (Ўзбекистон МТРКнинг 2019 йил 30 октябрдаги 01-18-159-сон маълумотномаси). Илмий натижалар фаолият олиб бораётган телебошловчиларнинг амалий касбий малакасини оширишга ёрдам берган;
вербал ва новербал хулқ-атворни намоён этувчи адабий тил меъёрларига амал қилиш, нутқдаги шева унсурларидан қочиш, ахборот тақдим этишда махсус терминларнинг изоҳини бериш каби илмий изланишлар юзасидан олинган амалий таклифлардан Олий Мажлис Сенати ва Хоразм вилоятида ташкил этилган минтақавий семинар-тренингларда фойдаланилган (Олий Мажлис Сенати Девонининг 2015 йил 29 октбярдаги 04/569-сон маълумотномаси). Натижада мамлакатимизда ахборот соҳасини халқаро стандартларга мос равишда ислоҳ қилиш, юқори палатанинг аниқ ҳаракат дастурини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш, қонун ижодкорлиги фаолияти самарадорлигини ошириш йўлида ҳар бир сенат аъзоси ва депутатнинг ташаббускорлиги, мунтазам изланиш олиб бориши юзасидан билдирилган илмий-назарий фикрлар семинар-тренинг фаолиятини такомиллаштиришга хизмат қилган.
талабаларнинг бошловчи маҳорати бўйича билимларнинг назарий асосларини ўрганиши, студияда ишлаш кўникмасини ошириши, бошловчининг маҳорати муаммолари бўйича ечимлар қабул қилиш малакасига эга бўлиши юзасидан олинган илмий-назарий хулосалардан Бердақ номидаги Қорақалпоқ давлат университетининг ўқув жараёнида, хусусан, 2–А журналистика (телерадиожурналистика) йўналиши бўйича киритилган «Репортёрлик маҳорати», «Телерадиоканалларнинг Интернетдаги хизмати», «Телевидениеда муаллифлик кўрсатувларини тайёрлаш» каби фанларни ўқитиш тизимида фойдаланилган(Бердақ номидаги Қорақалпоқ давлат университетининг 2021 йил 31 мартдаги 01-21-04/526-сон маълумотномаси). Илмий натижалар таълим сифатини янада оширишга хизмат қилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish