Sayt test rejimida ishlamoqda

Кудбиев Шерзод Давлятовичнинг
фан доктори (DSc) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Рақамли иқтисодиёт ривожланишида меҳнат бозорини трансформациялашнинг методологик асосларини такомиллаштириш», 08.00.10 – Демография. Меҳнат иқтисодиёти (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.2.DSc/Iqt248.
Илмий маслаҳатчи: Aбдураҳмонов Қаландар Ходжаевич, академик, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Г.В.Плеханов номидаги Россия иқтисодиёт университетининг Тошкент шаҳридаги филиали.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Г.В.Плеханов номидаги Россия иқтисодиёт университетининг Тошкент шаҳридаги филиали, DSc.22/30.12.2019.I.100.01.
Расмий оппонентлар: Умурзаков Баходир Хамидович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Исламов Бахтиёр Анварович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Рахимова Дилфуза Нигматовна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади рақамли иқтисодиёт ривожланишида меҳнат бозорини трансформациялашнинг методологик асосларини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
рақамли технологиялар ва меҳнат бозоридаги трансформация жараёнининг кенг тарқалиши сабаблари асосланган ҳолда барча босқичдаги ижтимоий-иқтисодий тизимларнинг ишлаш формати ва илдизий ўзгартириш жараёни сифатида тушуниладиган «рақамли трансформация» тушунчаси такомиллаширилган; 
меҳнат бозорида рақамли қурилмалар, алоқа дастурлари ва тармоқлари ёрдамида тадқиқот қилиш ва ахборотни бошқариш, рақамли тартибни яратиш ва тарқатиш, алоқа ва ҳамкорлик қилиш, шунингдек, ўзини ўзи англаш, ўқитиш, меҳнат ва умуман меҳнат бозоридаги ижтимоий фаолият каби муаммоларни самарали ва ижобий шароитларда ҳал қилиш бўйича кўникмалар тўплами сифатида тушуниладиган «рақамли кўникмалар» тушунчаси такомиллаштирилган; 
рақамли иқтисодиётда меҳнат бозори ижодий, креатив фикрлашга қодир инсонларга эҳтиёж сезаётганига таяниб, оптимистик ҳисобланган иқтисодий рақамлаштириш шароитидаги меҳнат бозори трансформацияси назарий сценарийси ишлаб чиқилган;  
меҳнат бозори трансформациясининг бошқарув модели, микро кластерларни бирлаштирган ижтимоий-иқтисодий тузилиши, шунингдек, ўз-ўзини иш билан банд қилиш асосида ўзларини иш билан таъминлайдиган меҳнатга яроқли аҳоли учун микрокластер ва макрокластерлар механизми асосланган;
Ўзбекистон Республикаси «Ягона миллий меҳнат тизими» идоралараро аппарат-дастурий мажмуасида электрон меҳнат дафтарчаларини шакллантириш ва юритиш учун ишчилар ва иш берувчилар ўртасида тузилган меҳнат шартномаларини рўйхатдан ўтказиш тартиби ишлаб чиқилган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистон Республикасида рақамли иқтисодиётни ривожлантириш шароитида меҳнат бозори трансформациясининг услубий асосларини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган илмий ва амалий таклифлар асосида:
рақамли иқтисодиётда меҳнат бозори ижодий, креатив фикрлашга қодир инсонларга эҳтиёж сезаётганига таяниб, оптимистик ҳисобланган иқтисодий рақамлаштириш шароитидаги меҳнат бозори трансформацияси назарий сценарийси «Ягона миллий меҳнат тизими» идоралараро дастурий-аппарат комплекси методологиясини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг 2020 йил 16 июлдаги 01/00-04/07-6228-сон маълумотномаси). Уларнинг киритилиши фуқароларни иш билан таъминлаш тўғрисида, иш берувчилар тўғрисида, тугалланган меҳнат шартномалари тўғрисида, меҳнат бозори тузилиши, меҳнат бозорининг реал ва потенциал имкониятлари улуши, расмий ва норасмий иш билан таъминлаш бозорининг улуши, меҳнат миграцияси тўғрисида маълумотлар, ногиронлиги бўлган шахслар тўғрисида шахсий маълумотларни ҳамда хусусий ва давлат секторидаги бўш иш ўринлари ва имкониятлар тўғрисида маълумотлар олиш имконини берган;
барча босқичдаги ижтимоий-иқтисодий тизимларнинг ишлаш формати ва илдизий ўзгартириш жараёни сифатида тушуниладиган «рақамли трансформация»дан «Ягона миллий меҳнат тизими» идоралараро дастурий-аппарат комплекси методологиясини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг 2020 йил 16 июлдаги 01/00-04/07-6228-сон маълумотномаси). Ушбу ёндашув бўйича тадқиқот натижаларини амалга ошириш ЯММТни ишлаб чиқиш бўйича қуйидагиларни ишлаб чиқиш имконини берган: «Меҳнат шартномалари электрон китобчаси» тизими; Бўш иш ўринлари миллий электрон маълумотлар базаси; Хусусий бандлик агентликларининг реестри ва шахсий кабинети; Чет элда иш қидирувчиларнинг умуммиллий маълумотлар базаси; Бандлик марказлари ходимлари ишини автоматлаштириш тизими; Мактаб, лицей, коллеж ва олий ўқув юртлари битирувчиларини иш билан таъминлаш тўғрисидаги маълумотлар базаси; Меҳнат бозори тўғрисидаги маълумотларни таҳлил қилиш ва ҳисобот бериш модули; Меҳнат бозори учун узоқ муддатли прогнозларни ишлаб чиқиш модули;
меҳнат бозорида рақамли қурилмалар, алоқа дастурлари ва тармоқлари ёрдамида тадқиқот қилиш ва ахборотни бошқариш, рақамли тартибни яратиш ва тарқатиш, алоқа ва ҳамкорлик қилиш, шунингдек, ўзини ўзи англаш, ўқитиш, меҳнат ва умуман меҳнат бозоридаги ижтимоий фаолият каби муаммоларни самарали ва ижобий шароитларда ҳал қилиш бўйича кўникмалар тўплами сифатида тушуниладиган «рақамли кўникмалар»дан  «Ягона миллий меҳнат тизими» идоралараро дастурий-аппарат комплекси методологиясини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг 2020 йил 16 июлдаги 01/00-04/07-6228-сон маълумотномаси). Таклифнинг киритилиши муаммоларни самарали ва ижодий тарзда ўрганиш, меҳнат ва умуман ижтимоий фаолият шароитида ҳал қилишга имкон берган;
меҳнат бозори трансформациясининг бошқарув модели, микро кластерларни бирлаштирган ижтимоий-иқтисодий тузилиши, шунингдек, ўз-ўзини иш билан банд қилиш асосида ўзларини иш билан таъминлайдиган меҳнатга яроқли аҳоли учун микрокластер ва макрокластерлар механизми ҳамда электрон меҳнат дафтарчаларини шакллантириш ва юритиш учун ишчилар ва иш берувчилар ўртасида тузилган меҳнат шартномаларини рўйхатдан ўтказиш тартиби таклифидан «Ягона миллий меҳнат тизими» идоралараро дастурий-аппарат комплекси методологиясини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг 2020 йил 16 июлдаги 01/00-04/07-6228-сон маълумотномаси). Илмий натижалар «Ягона миллий меҳнат тизими» идоралараро дастурий-аппарат комплексида электрон меҳнат шартномалари ва китоблар тўғрисида марказлаштирилган маълумотлар базасини яратиш; электрон ишчи китоблардан фойдаланган ҳолда қоғозли иш китобларини чиқаришни; меҳнат бозорида қоғоз шаклидаги ҳисоботларни 80,0% дан кўпроқ қисқартириш; бўш иш ўринлари, шу жумладан хусусий секторда ишлаш бўйича замонавий маълумотлар базасини яратиш; меҳнат соҳасида давлат хизматлари мавжудлигини 90,0%дан зиёдга ошириш; аҳолининг бандлигини камида 10,0%га ошириш; таълим муассасалари битирувчиларини эгаллаган мутахассислиги бўйича камида 10,0% иш билан таъминлаш; кам таъминланган оилаларга нафақалар ва моддий ёрдам тўлашлари устидан 10,0% дан ортиқ назоратни таъминлаш; оилаларни қашшоқликдан чиқариш бўйича индивидуал дастурлар устидан 20,0% дан ортиқ назоратни таъминлаш; вазирлик ва бошқа давлат органлари фаолиятини режалаштиришда статистик маълумотларни йиғиш ва таҳлил қилишни 2 баравар тезлаштириш орқали статистик ва таҳлилий маълумотлардан фойдаланишга имкон яратиб, натижада электрон шаклда меҳнат шартномаларини тузишнинг самарали механизми ишлаб чиқилди, меҳнат бозори прогнозларини шакллантириш бўйича ахборот платформаси шакллантирилди, аҳоли бандлигини таъминлаш марказлари фаолиятини баҳолаш тизими (KPI), меҳнат органларининг интерактив хизматлари имкониятларини кенгайтиришга хизмат қилган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish