Мусаев Абдухалил Абдуганиевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Мактабгача ёшдаги болаларда эшитиш бузилишларини ташхислашни такомиллаштириш ва даволаш-реаблитацияларининг чора тадбирлари», 14.00.04 – Оториноларингология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.1.PhD/Tib543.
Илмий раҳбар: Абдукаюмов Абдуманнап Абдумаджитович, тиббиёт фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика ихтисослаштирилган педиатрия илмий-амалий тиббиёт маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат стоматология институти, DSc.04/30.12.2019.Tib.59.01.
Расмий оппонентлар: Арифов Сайфутдин Сайдазимович, тиббиёт  фанлари доктори, профессор; Бакиева Шахло Хамидуллаевна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Санкт-Петербург қулоқ, томоқ, бурун ва нутқ илмий-тадқиқот институти (Россия Федерацияси).
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Мaктaбгача ёшдаги болaлaрда эшитиш бузилишларини ташҳислашни такомиллаштириш вa дaволaш-реабилитацияларининг чора-табдирларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
мактаб ёшигача бўлган болаларда 3,5% товуш ўтказувчи ва 0,4% – товушни қабул қилиш тури бўйича яширин эшитиш бузилиши аниқланган;
мактаб ёшигача бўлган болаларда эшитиш бузилишининг келиб чиқишида бурун ва бурун ёндош бўшлиқларининг яллиғланиш жараёнлари, ҳалқум лимфоид аъзолари фаоллашувининг лимфоцитоз билан биргаликда кечиши аҳамиятли хавф омиллари бўлиши аниқланган;
эшитиш қобилиятини бузилишига олиб келадиган асосий омил хисобида ўрта қулоқда экссудат узоқ муддатли қатъийатлилиги билан эшитиш 50 дБ даражасигача пасайиши аникланган;
мактаб ёшигача бўлган болаларда товушни қабул қилиш тури бўйича эшитиш бузилишининг келиб чиқиши, ўрта қулоқда узоқ муддат суюқлик бўлиши ортга қайтмас тарздаги турғун эшитиш бузилишининг патогенетик омили аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Мaктaбгача ёшдаги болaлaрда эшитиш бузилишларини ташҳислашни такомиллаштириш вa дaволaш-реабилитациялари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
болaлaрда эшитиш бузилишларини эрта ташҳислаш бўйича тадқиқотнинг илмий натижалари асосида ишлаб чиқилган «Мактабагача ёшдаги болаларда бирламчи эшитиш заифлигини аниқланиш» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 22 январдаги 8н-р/69-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома мактабгача таълим ёшидаги болаларда эшитиш патологиясини эрта аниқлаш мақсадида ишлаб чиқилган;
эшитиш бузилишларини дaволaш ва реабилитациялари бўйича тадқиқотнинг илмий натижалари асосида ишлаб чиқилган «Maktabgacha yoshdagi bolalarda eshitish buzilishining o'ziga hosligi» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 27 июлдаги 8н-р/675-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома мaктaбгача ёшдаги болaлaрда эшитиш бузилишларини ташҳислашни такомиллаштириш вa дaволaш-реабилитацияларининг чора-табдирларини ишлаб чиқилган;
мaктaбгача ёшдаги болaлaрда эшитиш бузилишларини ташҳислашни такомиллаштириш вa дaволaш-реабилитацияларининг чора-табдирлари тизимли таҳлили бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш тизимига, жумладан, Самарқанд вилояти кўп тармоқли болалар маркази, Тошкент педиатрия тиббиёт институти клиникаси амалиётларига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 27 ноябрдаги 08-09/18549-сон маълумотномаси). Олинган тадқиқот натижаларининг амалиётга жорий қилиниши мактабгача таълим муассасаларида болаларда эшитиш нуқсонларини бирламчи аниқлаш ва уларнинг ривожланиши учун хавф омилларини сезиларли даражада бартараф этиш, шу орқали беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилаш, даволаниш ва реабилитация тадбирлари учун харажатларни тежаш имконини берган.