Sayt test rejimida ishlamoqda

Зоитова Гулноза Мирюнусовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Мактабгача ёшдаги болаларга сузиш усулларини ўргатишнинг модуль тузилиши”, 13.00.04 – Жисмоний тарбия ва спорт машғулотлари назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.1.РhD /Pеd826.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети, DSc.03/30.12.2019.Ped 28.01.
Илмий раҳбар: Эштаев Сергей Анварович, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент;
Расмий оппонентлар: Кошбахтиев Илдар Ахмедович, педагогика фанлари доктори, профессор; Краснова Галина Мансуровна, педагогика фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади спорт-соғломлаштириш босқичида мактабгача ёшдаги болаларни сузиш усулларига ўргатиш учун тўрт босқичли модулни қўллаш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
спорт-соғломлаштириш гуруҳида шуғулланувчи мактабгача ёшдаги болаларни кўкракда крол, чалқанча крол, брасс усулларини ўргатиш учун сузиш техникасини шакллантиришда юзага келадиган ҳар бир техник хатони тезкор равишда коррекциялашга қаратилган янги тўрт босқичли модул тизими ишлаб чиқилган;
кўкракда крол сузиш усулида сувни қўллар кафт билан ушлаш ва тортиш фазаларида “бумеранг” ҳолатини, чалқанча крол сузиш усулида сувга кириш ва ушлаш фазаларида “қайиқ бурчаги” ҳолатини, брасс усулида сувни ушлаш фазасида қўлларнинг симметрик равишда “тескари бурчак” (“V”) ҳолатини киритиш эвазига сузишнинг техник кўникмаларини самарали ўзлаштирилиш жараёни такомиллаштирилган;
сузишда тана ҳолати, оёқ ва қўллар ҳаракатлари, сувда нафас олиб-чиқариш ҳолатини ва умумий мувофиқликни ўргатиш учун кўкракда крол усулида - елка ва тўпиқ бўғинлари, чалқанча крол усулида - елка ва билак бўғинлари, брасс усулида - тизза ва тўпиқ бўғинларидаги ҳаракатчанлигини оширишга хизмат қилган ва йўналтирилган ўйин усулидаги стречинг машқларини киритиш орқали сузиш техника элементларини ўзлаштириш имкониятлари кенгайтирилган;
спорт-соғломлаштириш босқичининг дастур материалларини ўзлаштириш даражаси бўйича юкламаларни тартибга солишда мактабгача ёшдаги болаларни сув мухити билан танишиш, юзни сувга ботириш, сувда кўзларни очиш, сувнинг остига шунғиш, сувни юзасида сирпаниш кўникмани ривожлантирувчи ва спортча сузиш усулларига ўргатиш услубиятини ишлаб чиқиш ҳисобига сузиш кўникмаларига ўргатиш вақти ва воситалари оптималлаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Мактабгача ёшдаги болаларга сузиш усулларини ўргатишнинг модул дастурини экспериментал асослаш натижасида:
спорт-соғломлаштириш гуруҳларида шуғулланадиган мактабгача ёшдаги болалар учун кўкракда крол, чалқанча крол, брасс сузиш усулларининг техник тавсифларини шакллантиришда юзага келадиган техник хатоларни тезкор равишда коррекциялаш учун янги тўрт босқичли модул дастури Тошкент шаҳри Юнусобод тумани 2-сон болалар-ўсмирлар спорт мактабига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ҳузуридаги Интеллектуал мулк агентлигининг 2021 йил 17 майдаги 003506-рақамли гувоҳномаси). Натижада техник хатоларни ўз вақтида аниқлаш ва бартараф этиш имкони пайдо бўлди, бу эса сузиш техникасида юзага келадиган техник хатоларни сонини кўкракда крол усулида 3 гача, чалқанча крол усулида 5 гача, брасс усулида 5 гача камайтиришга имкон берган;
спорт-соғломлаштириш босқичида мактабгача ёшдаги болаларга кўкракда крол, чалқанча крол, брасс сузиш усулларининг эшиш ҳаракатларида турли шакл ва фазалар мазмунига янги элементларини киритиш орқали сузишнинг техник кўникмаларини самарали ўзлаштирилиш жараёни юзасидан олинган хулосалар Тошкент шаҳридаги Сув спорт турларига ихтисослаштирилган болалар-ўсмирлар спорт мактабига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси туризм ва спорт вазирлигининг 04-07-08/2020-сон маълумотномаси). Натижада сузиш техникаси элементларини ўзлаштириш даражаси кўкракда крол сузиш усулида 86% ни, чалқанча крол сузиш усулида 74% ни, брасс сузиш усулида 67% ни ташкил этган;
спорт-соғломлаштириш босқичида мактабгача ёшдаги болаларни сузиш усулларига ўргатиш учун ўйин усули орқали стречинг машқларини киритиш ҳисобига елка, билак, тизза, тўпиқ бўғинларининг ҳаракатчанлиги ошганлиги эвазига сувда бажариладиган оёқлар ва қўллар ҳаракатларининг техникасини ўзлаштириш жараёни Тошкент шаҳри Олмазор тумани 2-сон болалар-ўсмирлар спорт мактабига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Туризм ва спорт вазирлигининг 04-07-08/2020-сон маълумотномаси). Натижада бўғинларнинг ҳаракатчанлиги ошганлиги ҳисобига сувда бажариладиган кўллар ва оёклар ҳаракатларининг техникасини ўзлаштириш даражасини кўкракда крол усулида 87% га, чалқанча крол усулида 81% га, брасс усулида 63% га етказиш имконини берган, ўқув жараёни самарадорлиги 58% га ошган;
спорт-соғломлаштириш босқичида мактабгача ёшдаги болаларни сузиш усулларига ўргатиш дастур материалларини ўзлаштириш даражаси бўйича юкламаларни тартибга солишда машғулотларнинг вақтини, воситаларини ва юкламаларини тартибга солиш услубиятини қўллаш бўйича таклифлар “Болаларни сузишга ўргатиш методикаси” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 1 мартдаги 110-101-сон гувоҳномаси). Натижада болаларнинг жисмоний тайёргарлиги 36% га, махсус-ҳаракатли тайёргарлиги 24% га, сузиш тайёргарлиги 42,8% га, дастур материалларини ўзлаштириш даражаси 21,8% га ошган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish