Sayt test rejimida ishlamoqda

Кудиратов Суннатилло Норбоевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Оғир жуфт-жуфт ядролардаги yrast- ва non-yrast-полосaларнинг ўзгарувчан жуфтликдаги уйғонган коллектив ҳолатлари ва “staggering” эффектлар», 01.04.08 – Атом ядроси ва элементар зарралар физикаси, Тезлаштирувчи техника. 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.1.PhD/FM576
Илмий раҳбар: Надирбеков Махмуджон Сулайманович, физика-математика фанлари доктори, катта илмий ходим
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Ядро физикаси институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ядро физикаси институти, DSc.02/30.12.2019.FM/T.33.01.
Расмий оппонетлар: Турсунов Эргаш Махкамович, физика-математика фанлари доктори, катта илмий ходим; Олимов Косим, физика-математика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади оғир жуфт-жуфт ядроларнинг ўзгармас ва ўзгарувчан жуфтликдаги уйғонган коллектив ҳолатларининг спектроскопик характеристикаларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
жуфт-жуфт оғир ядроларнинг ўзгарувчан жуфтликдаги коллектив уйғонган ҳолатлари спектрини тавсифлаш учун айланма моментнинг ҳар бир қийматида марказдан қочма потенциал энергиянинг мувозанат вазиятини ўзгаришини ҳисобга олувчи модел коллектив гамильтонианнинг янги параметрлаш усули таклиф этилган;
yrast- ва биринчи non-yrast-полосалар орасидаги/ичидаги Е1- ва Е2-ўтиш-ларнинг келтирилган эҳтимолликларини ҳисоблаш ифодалари олинган ва бу ўтишларнинг келтирилган эҳтимолликлари квадрупол-октупол типидаги сирт тебранишларининг динамикасига сезгирлиги кўрсатилган;
аксиаль-симметрик жуфт-жуфт ядроларнинг ўзгарувчан жуфтликдаги yrast-полосасидаги ∆I=1 ”staggering”-эффектнинг зиг-заг кўриниши аниқланган, у энергетик сатҳ жуфтлигининг ўзгариши ва ядро айланма харакатининг унинг сирт тебранишлари орасидаги ўзаро таъсирлашуви туфайли юзага келиши кўрсатилган;
γ-полоса энергетик сатҳларидаги ∆I=1 ”staggering”  эффектнинг кўриниши SU(3) динамик симметрия доирасида асосий ва γ-полосаларнинг ўзаро кучли боғланиши туфайли юз бериши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Оғир жуфт-жуфт ядроларнинг  ўхшаш ва ўзгарувчан турдаги уйғонган коллектив спектрининг спектроскопик хусусиятларини аниқлаш бўйича олинган илмий хулосалар асосида тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
марказдан қочма потенциал энергиянинг айланма моментнинг хар бир қиймати учун ўзгариши ҳисобга олинган коллектив модел гамильтонианнинг таклиф этилган янги параметрлаш усули ФА-Ф2-Ф112 “Ядровий материянинг юқори ва қуйи энергиялардаги хусусиятлари ва холатларини эксперименитал тадқиқ этиш” (2012-2016) (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академиясининг 2021 йил 30 сентябрдаги №2/1255-2686 - сон маълумотномаси) ва  ОТ-Ф2-75- “Ўта оғир, трансуран ва ноёб соҳалардаги деформацияланган ядроларнинг айланма сатҳлари хусусиятларини тадқиқ этиш” 2017/2020 (Наманган муҳандислик технология институтининг 2021 йил 16 сентябрдаги 3469-024-сон маълумотномаси) фундаментал лойихалар доирасида фойдаланилган. Илмий натижаларнинг қўлланилиши бўлиниш реакциясидаги оғир фрагментларнинг асосий ва уйғонган ҳолатларини, ҳамда ундаги енгил ва оғир фрагментларнинг деформация параметраларини ва 150Nd, 154Sm, 154,160Gd, 162,164Er, 228,232Th, 230,236,238U ва 240Pu ядроларнинг уйғонган коллектив ҳолатлари мувозанат вазиятининг ўзгаришини ҳисобга олишни, шунингдек оғир ядроларнинг турли полосалардаги спектрини аниқлашга имкон берган; 
yrast- ва биринчи non-yrast-полосалар орасидаги/ичидаги Е1- ва Е2-ўтиш-ларнинг келтирилган эҳтимолликлари ОТ-Ф2-75- “Ўта оғир, трансуран ва ноёб соҳалардаги деформацияланган ядроларнинг айланма сатҳлари хусусиятларини тадқиқ этиш” 2017/2020 (Наманган муҳандислик технология институтининг 2021 йил 16 сентябрдаги 3469-024-сон маълумотномаси) фундаментал лойиха доирасида фойдаланилган. Илмий натижаларнинг қўлланилиши оғир ядроларнинг коллектив уйғонган ҳолатлари спектрининг ядро сиртининг квадрупол-октупол турдаги тебранишларга сезгирлигини аниқлашга имкон берган; 
оғир жуфт-жуфт аксиал ядроларнинг ўзгарувчан жуфтликдаги yrast -полосаси ва ноаксиал ядроларнинг мусбат жуфтликдаги  γ-полосаси энергетик спектридаги ΔI=1 “staggering”-эффектнинг кўриниши ОТ-Ф2-75- “Ўта оғир, трансуран ва ноёб соҳалардаги деформацияланган ядроларнинг айланма сатҳлари хусусиятларини тадқиқ этиш” 2017/2020 (Наманган муҳандислик технология институтининг 2021 йил 16 сентябрдаги 3469-024-сон маълумотномаси) фундаментал лойиха доирасида фойдаланилган. Илмий натижаларнинг қўлланилиши оғир ядроларнинг коллектив уйғонган ҳолатлари спектрининг нозик структурасини аниқлашга имкон берган. 

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish