Мирзахмедова Дилфуза Маруфовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Муддатига етмай туғилган чақалоқларда респиратор дистресс-синдроми ва унинг оқибатлари ривожланишининг клиник-биокимёвий жиҳатлари», 14.00.09 - Педиатрия (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.4.PhD/Tib1087.
Илмий раҳбарлар: Салихова Камола Шавкатовна, тиббиёт фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика ихтисослаштирилган педиатрия илмий-амалий тиббиёт маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент педиатрия тиббиёт институти  DSc.04/30.12.2019.Tib.29.01.
Расмий оппонентлар: Агзамова Шоира Абдусаломовна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Дильмурадова Клара Равшановна, тиббиёт фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Тиббиёт ходимларининг касбий малакасини ривожлантириш маркази.
Диссертациянинг йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: муддатига етмай туғилган чақалоқларда респиратор дистресс-синдроми ва унинг асорати бронх-ўпка дисплазияси ривожланишининг баъзи клиник-биокимёвий жиҳатларини ўрганиш ва прогностик мезонларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк маротаба муддатига етмай туғилган чақалоқларда респиратор дистресс-синдроми ва унинг асорати бронх-ўпка дисплазияси ривожланишида муҳим перинатал ҳамда диагностик ва баъзи патогенетик устивор омиллар аҳамияти  исботланган;
муддатига етмай туғилган чақалоқларда респиратор-дистресс синдром ва унинг оқибати БЎД ривожланишида яллиғланиш цитокинлари миқдорининг ошиши ва қон-томирлар эндотелийси ўсиш (VEGF) омилларини камайиши асосланган;
муддатига етмай туғилган чақалоқларда респиратор-дистресс синдром оқибати БЎД ривожланишида пневмопротеинлар пасайишининг диагностик аҳамияти исботланган; 
муддатига етмай туғилган чақалоқларда респиратор-дистресс синдроми ва унинг оқибати БЎДни ривожланишини эрта аниқлаш ва башоратлаш бўйича клиник -биокимиёвий мезонлар ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Муддатига етмай туғилган чақалоқларда респиратор дистресс-синдроми ва унинг оқибатлари ривожланишининг клиник-биокимёвий жиҳатларини баҳолаш бўйича олинган натижалар асосида: 
муддатидан олдин туғилган чақалоқларда нафас бузилиши синдромининг клиник белгиларига қараб баҳолаш ва  самарали ташҳислаш бўйича амалга оширилган илмий натижалар асосида «Чақалоқлик даврида респиратор-дистресс синдромни ўтказган кичик ёшли болаларда бронх-ўпка дисплазиясини башорат қилиш» услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 28 декабрдаги 8нр/383-сон маълумотномаси).  Мазкур услубий  тавсиянома туғуруққа ёрдам берувчи муассасаларга тадбиқ қилиниши натижасида БЎДнинг белгиларини эрта аниқлаш ва башоратлаш имконини берган; 
чақалоқларда нафас етишмовчиликлари респиратор дистресс-синдром ва унинг оқибатларини даволаш орқали амалга оширилган илмий натижалар асосида «Респиратор дистресс-синдромили кам вазнли чақалоқларга ихтисослаштирилган ёрдам кўрсатиш тамойиллари» услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2019 йил 4 декабрдаги 8нр/563-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома тадбиқ қилиниши натижасида муддатига етмай туғилган чақалоқларнинг клиник ҳолатини яхшиланишига, БЎДли болаларга самарали шошилинч ёрдам кўрсатиш имконини берган;
муддатига етмай туғилган чақалоқларда РДС ва унинг оқибатларини башорат қилиш, ташхислаш ва даволаш усуллари бўйича ишлаб чиқилган илмий натижалар амалиётга, жумладан, РИПИАТМ, Республика Перинатал Маркази, Наманган ва Хоразм Вилоят болалар кўп тармоқли тиббиёт марказларида тадбиқ қилинган  (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 4 мартдаги 8нр/88-сон маълумотномаси). Таклиф қилинган усулларни тадбиқ қилиш натижасида ижобий натижаларга эришилган: муддатига етмай туғилган чақалоқларни стационарда даволанишини 3 ўрин-кунга қамайтириш, неонатал ўлимни 1,3 бараварга камайтириш ва эрта неонатал даврда РДС ўтказган бир ёшгача болалар орасида 1,9 баробар ногиронликни камайтириш имконини берган.