Ziyaev Dilshod Abdullaevichning

falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.

Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Kadmiy, indiy va sur`mani aniqlashda elektrokimyoviy sensorlarni ishlab chiqish va qo‘llash», 02.00.02-Analitik kimyo (kimyo fanlari).

Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2017.1.PhD/K5.

Ilmiy rahbar: Smanova Zulayho Asanalievna, kimyo fanlari doktori, dotsent.

Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: O‘zbekiston Milliy universiteti.

IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: O‘zbekiston Milliy universiteti, DSc 27.06.2017.K.01.03

Rasmiy opponentlar: Nasimov Abdulla Murodovich, kimyo fanlari doktori, professor; Sultanov Marat Sultonovich, kimyo fanlari nomzodi, dotsent.

Yetakchi tashkilot nomi: Toshkent farmatsevtika instituti

Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.

II. Tadqiqotning maqsadi: elektrokimyoviy sensorlarni ishlab chiqish va ularni kadmiy, indiy va sur`mani aniqlashda qo‘llashdan iborat.

III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:

ilk bor turli organik reagentlar bilan modifikatsiyalangan elektrokimyoviy sensorlar yordamida In, Sb va Cd ionlari inversion vol`tamperometrik aniqlangan;

bufer aralashmalar va fon elektrolitlarning optimal tarkibi va komponentlarning nisbati ko‘rsatilgan, potensialning ta’siri, sensorlarda depolyarizatorning to‘planish vaqti, aniqlanayotgan eritmaning  temperaturasi va tok diapazonini  foydali analitik signal kattaligiga ta’siri topilgan;

aniqlanayotgan metallarning analitik signalga simob (II) ning ta’siri va ularning gibrid ekstraksion inversion vol`tamperometrik usullari ishlab chiqilgan;

tadqiq qilingan metallarni real tabiiy ob’ektlarda va sanoat materiallarida selektiv inversion vol`tamperometrik  aniqlash natijalariga begona kationlarning, kompleks hosil qiluvchi birikmalarning va anionlarning ta’siri ko‘rsatilgan.

IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Indiy, kadmiy va sur`ma ionlarini mikro miqdorlarda real ob’ektlar tarkibidan aniqlashda organik reagentlar yordamida modifikatsiyalangan elektrokimyoviy sensorlarlarni ishlab chiqish va amaliyotga joriy etish asosida:

Indiy, kadmiy va sur`ma ionlarini aniqlashning inversion vol`tamperometrik usullari «Dexqonobod kaliy zavodi» QKAJ da amaliyotga tatbiq qilingan («Dexqonobob kaliy zavod» ning 2017 yil 11 sentyabr` 782/09-3 son ma’lumotnomasi). Ilmiy natijalarni amaliyotga joriy qilish natijasida organik reagentlar yordamida modifikatsiyalangan elektrokimyoviy sensorlar bilan o‘g‘itlar tarkibida og‘ir metallarni samarali aniqlashda foydalanilgan;

indiy, kadmiy va sur`mani ionlarini aniqlashning inversion vol`tamperometriya usullari sanitar epidimiologik nazorati markazlari tomonidan amaliyotga tatbiq etilgan (Respublika davlat sanitariya - epidemiologiya nazorati markazining 2017 yil 15 sentyabr`
16-8/6790-son ma’lumotnomasi). Ilmiy natijalarni amaliyotga joriy qilish natijasida ishlab chiqilgan modifikatsiyalangan elektrokimyoviy sensorlar yordamida indiy, kadmiy va sur`ma ionlarini aniqlashda ishlatilgan usullarning imkoniyatlari hamda sezgirligini oshirishga yordam bergan.