Эргашев Шерзод Ташпўлатовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Автомобиль транспорти корхоналарида иқтисодий таҳлилни такомиллаштириш” 08.00.08 – Бухгалтерия ҳисоби, иқтисодий таҳлил ва аудит (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:В2020.2.PhD/Iqt1379.
Илмий раҳбар: Калонов Мухиддин Бахритдинович, иқтисодиёт фанлари доктори (DSc), доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/10.12.2019.I.16.01.
Расмий оппонентлар: Ибрагимов Абдугапур Каримович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор;Очилов Илёс Келдиёрович,иқтисодиёт фанлариномзоди, доцент.
Етакчи ташкилот:Тошкент давлат аграр университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади автомобиль транспорти корхоналарида иқтисодий таҳлилни такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсияларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
корхоналарда активлар рентабеллигини аниқлашда айнан ташиш хизматини кўрсатишда иштирок этган активлардан олинган фойдани ҳисобга олишнинг мақсадга мувофиқлиги асосланган;
корхоналарда тўлов қобилияти коэффициентини аниқлашда жорий мажбуриятларга узоқ муддатли мажбуриятларнинг яқин олти ой ичида тўланадиган қисмини ҳисобга олиш таклиф этилган;
корхоналарда асосий воситаларнинг эскиришини бошланғич, ўрта ва юқори даражаларга ажратиш ҳамда ҳаракатдаги асосий воситаларнинг эскириш ва янгилашнинг энг кам меъёрлари белгилаш мақсадга мувофиқлиги асосланган;
корхоналарда асосий воситалар фонд қайтими ва рентабеллигини аниқлашда айнан ташиш хизматларини кўрсатишда иштирок этган асосий воситалардан олинган соф тушум ва фойдани ҳисобга олиш мақсадга мувофиқлиги асосланган.
IV. Тaдқиқoт нaтижaлaрининг жoрий қилиниши.
Автомобиль транспорти корхоналарида иқтисодий таҳлилини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
активлар рентабеллигини аниқлашда фаолият билан боғлиқ фойдани айнан шу фойдани шаклланишида қатнашган активларнинг ўртача йиллик қийматига нисбатан ҳисобланадиган активлар соф рентабеллигини аниқлаш ҳамда активлар ўртача йиллик қийматини ҳисоблашда фақат йил боши ва йил охиридаги қийматини эмас, ўрта оралиқдаги фойда кўрсаткичлари ҳисобланган даврлар бўйича олиш (Ўзбекистон Республикаси Транспорт вазирлигининг 2020 йил 18 ноябрдаги 1/6395-сон ва “Тошшаҳартрансхизмат” АЖнинг 2020 йил 18 декабрдаги 1-16/439-сон мaълумoтнoмaлари). Мазкур таклиф натижасида активлар рентабеллиги амалдаги ҳисобланганидан аниқ натижани берган, фойда ишлаб топишда қатнашмаган активлар ҳисобига ёки ишлаб топилмаган фойда ҳисобига активлар рентабеллиги кўрсаткичи бўйича нотўғри ахборот тақдим этиши бартараф этилган ҳамда кўрсаткичнинг ишончлилик даражасини оширишга хизмат қилган;
автомобиль транспорти корхоналарида тўлов қобилияти коэффициентини ҳисоблашда жорий активлар ва жорий мажбуриятларни баланс кўрсаткичларидан эмас, ички бухгалтерия ҳисоби маълумотларидан олиш таклифи (Ўзбекистон Республикаси Транспорт вазирлигининг 2020 йил 18 ноябрдаги 1/6395-сон ва “Тошшаҳартрансхизмат” АЖнинг 2020 йил 18 декабрдаги 1-16/439-сон мaълумoтнoмaлари). Мазкур таклиф натижасида қобилияти коэффициентини доимий, жорий-реал маълумотлар асосида аниқлаш имконияти яратишга хизмат қилган;
автомобиль транспорти корхоналарида асосий воситаларнинг янгиланиш коэффициентини аниқлашда, бухгалтерия ҳисоби ички ҳисоб маълумотлардан фойдаланган ҳолда (бухгалтерия баланси маълумотларидан фойдаланмасдан) янгидан сотиб олинган, қуриб битказилган, умуман олганда ҳар қандай шаклда бухгалтерия ҳисобига асосий восита сифатида йил давомида қабул қилинган асосий воситалар қиймати, шу кирим қилинган асосий воситалар қийматини ҳам қўшган ҳолда асосий воситаларнинг йил охиридаги қийматига бўлиш (Ўзбекистон Республикаси Транспорт вазирлигининг 2020 йил 18 ноябрдаги 1/6395-сон ва “Тошшаҳартрансхизмат” АЖнинг 2020 йил 18 декабрдаги 1-16/439-сон мaълумoтнoмaлари). Мазкур таклиф натижасида асосий воситаларнинг эскириш даражалари, эскириш ва янгиланиш меъёрлари белгилаш ҳамда аниқ ҳисоб-китоб қилиш имконияти яратишга хизмат қилган;
фонд қайтими кўрсаткичини ҳисобот даврида асосий воситалар иштирокида ишлаб чиқарилган маҳсулот (иш, хизмат)лар сотишдан соф тушумни ҳисобот давридаги маҳсулот ишлаб чиқаришда қатнашган асосий воситаларнинг арифметик ўртача қийматига бўлиш орқали аниқлаш (Ўзбекистон Республикаси Транспорт вазирлигининг 2020 йил 18 ноябрдаги 1/6395-сон ва “Тошшаҳартрансхизмат” АЖнинг 2020 йил 18 декабрдаги 1-16/439-сон мaълумoтнoмaлари). Мазкур таклиф натижасида фонд қайтими кўрсаткичининг реал суммаси аниқланиб, асосли хулосалар ва чора-тадбирлар ишлаб чиқишга хизмат қилган.