Хайрединова Инара Ильгизовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Гашиш ва трамадолни биргаликда суистеъмол қилиш натижасида юзага келадиган руҳий ва хулқ-атвор бузилишлари», 14.00.18 – Психиатрия ва наркология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.2.PhD/Tib678.
Илмий раҳбар: Ашуров Зарифжон Шарифович, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тиббиёт ходимларининг касбий малакасини ривожлантириш маркази, DSc. 04/30.12.2019.Tib.31.01.
Расмий оппонентлар: Турсунходжаева Людмила Александровна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Абдуллаева Васила Каримбековна, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат тиббиёт институти.
Диссертациянинг йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: гашиш ва трамадолни биргаликда суистеъмол қилиш натижасида юзага келадиган руҳий ва хулқ-атвор бузилишларининг ривожланиш омиллари ва клиник-динамик хусусиятлари асосида даволаш-профилактика хизматини оптималлаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
гашиш ва трамадолга биргаликда қарамликнинг клиник-динамик хусусиятлари, клиник-синдромологик полиморфизми хамда ўзаро таъсири аниқланган;
полинаркомания шаклланишида юқори хавфи мавжуд бўлган шахсларнинг патохарактерологик ривожланишига таъсир этувчи биологик, ижтимоий-психологик омилларнинг прогностик мезонлари аниқланган;
гашиш ва трамадолга биргаликда қарамлик кузатилган шахсларда ўрта даражада сусайган когнитив дисфункцияларнинг пасайиши аниқланган;
руҳий ва ҳулқ-атвор бузилишларининг шаклланишининг биопсихосоциал моделига асосланган полинаркоманиянинг дифференциаллашган даволаш ва профилактик чора-тадбирлари оптималлаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Гашиш ва трамадолни биргаликда қўллаш натижасидаги руҳий ва хулқ-атвор бузилишларининг клиник хусусиятлари ва дифференциал диагностикаси бўйича олинган илмий натижалар асосида:
гашиш ва трамадолни биргаликда суистеъмол қилиш натижасида юзага келадиган руҳий ва хулқ-атвор бузилишларининг ривожланиш омиллари ва клиник-динамик хусусиятларини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида «Ёшлар орасида гашиш ва трамадол каби гиёҳванд моддаларни истеъмол қилишнинг олдини олиш алгоритми» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 1 июлдаги 8н-д/84-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома гашиш ва трамадолга полиқарамлик шаклланишига мойил бўлган шахсларни осонлик билан аниқлашга ва профилактика чораларини оптималлаштиришга имконини берган;
гашиш ва трамадолни биргаликда қўллаш натижасида келиб чиқадиган руҳий ва хулқ-атвор бузилишларига оид илмий тадқиқотлар натижалар соғлиқни сақлаш амалиѐтига, жумладан, Чирчиқ шаҳар тиббиёт бирлашмаси ва Андижон вилояти психоневрологик диспансерининг клиник амалиётига жорий қилинган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 15 февралдаги 8н-з/34-сон маълумотномаси). Тадқиқот натижалари нарколог шифокорларни полинаркомания шаклланишининг ва касаллик қайталанишининг олдини олиш, табақалаштирилган даволаш-профилактик ёрдам кўрсатиш имконини берган.