Sayt test rejimida ishlamoqda

Отамухамедова Гўзал Қамариддиновнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Турли хил катализаторлар ёрдамида терминал алкинлар ва кетонлар асосида ацетилен спиртларини синтез қилиш», 02.00.03 – Органик кимё (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.2.PhD/K113. 
Илмий раҳбар: Зиядуллаев Одилжон Эгамбердиевич, кимё фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент вилояти Чирчиқ давлат педагогика институти, DSc.03/30.09.2020.K.82.02.
Расмий оппонентлар: Махсумов Абдухамид Гафурович, кимё фанлари доктори, профессор; Мухиддинов Баҳодир Фахриддинович, кимё фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат универитети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: турли хил каталитик системалар ёрдамида ароматик ацетилен спиртлари ва уларнинг турли ҳосилаларини синтез қилиш усулларини ишлаб чиқиш, уларни тузилиши, физик-кимёвий ва биологик хоссаларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
айрим кетонлар- циклопентанон, циклогексанон, 2-метилциклогексанон, ментон, камфора ва адамантанонларни Cs2CO3, Zn(OTf)2, 3,3′-Ph2BINOL-2Li, BuLi/KOtBu асосидаги комплекс каталитик системалар ёрдамида фенилацетилен билан этиниллаш реакцияси орқали ароматик ацетилен спиртлари синтез қилинган;
танланган моно-, би- ва трициклик кетонлар молекуласидаги ҳалқалар ҳажми ва сони этиниллаш реакциялари боришига ҳамда ацетилен спиртларини ҳосил бўлиш самадорлигига таъсири аниқланган;
ароматик ацетилен спиртларини синтез қилиш учун танланган Cs2CO3/ДМСО∙Н2О, Zn(OTf)2/NЕt3/MeCN, 3,3′-Ph2BINOL-2Li/ТГФ, BuLi/KOtBu/ТГФ комплекс каталитик системаларнинг нисбий каталитик фаоллик қатори яратилган;
кетонларни фенилацетилен орқали этиниллаш реакциялари математик моделлаштирилган, фаолланиш энергиялари, кимёвий ўзгаришлар кинетикаси ва реакция механизмлари аниқланган;
илк бор синтез қилинган ароматик ацетилен спиртларини фенилацетилен билан юқори асосли каталитик системада этиниллаш реакцияси асосида янги винилокси эфирлар синтез қилинган;
ароматик ацетилен спиртларидан саноатда биокоррозия жараёнига ва қуйқа ҳосил қилувчи тузларга қарши ингибиторлик хоссалари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Турли хил катализаторлар ёрдамида терминал алкинлар ва кетонлар асосида ацетилен спиртларини синтез қилиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
cинтез қилинган ароматик ацетилен спиртлари асосида олинган ингибиторлар “Chinoz neftni qayta ishlash zavodi” MChJда амалиётга жорий қилинган (“O‘zbekneftegaz” AJнинг 2020 йил 7 октябрдаги 28-1-09-05-325-сон ва “Chinoz neftni qayta ishlash zavodi”МЧЖнинг 2020 йил 29 августдаги 470/02-сон маълумотномалари). Натижада, нефть саноати корхоналари металл қурилмалари эксплуатацион самарадорлигини ошириш имконини берган;
cинтез қилинган ингибиторлар саноат оқава сувлари таркибида қуйқа ҳосил қилувчи тузлар таркибидаги металларни ажратиб олувчи сифатида “Ohangaronsement” AJда амалиётга жорий қилинган (“Ohangaronsement” AJнинг 2020 йил 28 августдаги АТЦ-473-сон маълумотномаси). Натижада, саноат корхоналари қурилмаларида қатлам ҳосил бўлишини 87% гача камайтириш имконини берган. 

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish