Sayt test rejimida ishlamoqda

Кочкарова Севара Ахмеджановнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Орол денгизининг қуриган тубида ўсимлик қатлами сукцессия жараёнларини моделлаштириш», 03.00.10 – Экология (биология).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.3.РhD/В373. 
Илмий раҳбар: Мамбетуллаева Светлана Мирзамуратовна, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қорақалпоқ давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қорақалпоқ табиий фанлар илмий-тадқиқот институти, PhD.02/30.12.2019.B.79.01.
Расмий оппонентлар: Шомуродов Хабибулло Файзуллаевич, биология фанлари доктори, профессор; Матжанова Холида Казакбaевна, биология фанлари  номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Орол денгизи қуриган тубидаги ўсимликлар қоплами сукцессия жараёнларининг кўп йиллик динамикасини математик моделлаштириш йўли билан баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор математик моделлаштириш усуллари асосида Орол денгизи қуриган тубининг турли ҳудудларидаги ўсимликлар қоплами кўп йиллик динамикаси ва хусусиятлари аниқланган; 
Орол денгизи соҳилларидаги тупроқларининг шўрланиш динамикасига боғлиқ ўсимликлар қопламидаги сукцессион жараёнларининг шаклланиш динамикаси қонуниятлари аниқланган; 
илк бор фитоценоз эволюциясининг асосий омиллари Орол денгизи қуриган тубида чангли буронлар натижасида тупроқларнинг шўрланиши, тузларнинг шамол билан кўтарилиши ҳолатлари аниқланиб, ушбу омилларнинг микдорий баҳолаш усуллари ишлаб чикилган; 
Орол денгизи қуриган тубининг умумий проекцион қопламасининг пасайиш қонуниятларининг ночизиқли эканлиги аниқланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Орол денгизининг қуриган тубида ўсимликлар қопламининг сукцессион жараёнларини моделлаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Орол денгизининг қуриган тубида фитоценозлар динамикасини прогноз қилишда математик моделлаштириш усуллари Қорақалпоғистон Республикаси Ўрмон хўжалигида экотизимларда сукцессия жараёнларини баҳолашда ва ўсимликлар қоплами деградация ҳолатининг юзага келишини аниқлашда жорий қилинган (Қорақалпоғистон Республикасининг Ўрмон хўжалиги давлат қўмитасининг 2020 йил 5 августдаги 330-сон маълумотномаси). Натижада, экотизимларнинг экомониторинг қилиш комплекс дастурини амалга ошириш ҳамда Жанубий Оролбўйи ўсимлик қопламига Орол денгизи қуришининг салбий таъсирини камайтириш бўйича чора-тадбирлар ишлаб чиқиш имконини берган;
ўсимликлар қоплами  динамикаси ва ўзига хос экологик хусусиятларини ҳудудий-вақтинчалик тақсимланиши ва қуриган ўсимликларнинг тикланишини прогнози қилиш бўйича олинган натижалар Қорақалпоғистон Республикасининг Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитасида Орол денгизи қуриган тубида ўсимликлар қопламини инвентаризация қилиш ишларини амалга оширишда жорий қилинган (Қорақалпоғистон Республикасининг Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қўмитасининг 2020 йил 4 августдаги 02/18-1465-сон маълумотномаси). Натижада, Жанубий Оролбўйи минтақасининг экологик хавфсизлиги ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш соҳасида дастурларни ишлаб чиқиш ва чора-тадбирларни амалга ошириш имконини берган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish