Бегатов Жахонгир Мухаммаджоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Легирланган асбобсозлик пўлатларини паст температурада нитроцементациялашнинг комбинациялашган технологиясини ишлаб чиқиш”, 05.02.01 – Машинасозликда материалшунослик, қуймачилик, металларга термик ва босим остида ишлов бериш. Қора, рангли ва ноёб металлар металлургияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.1.PhD/T1003.
Илмий раҳбар: Норхуджаев Файзулла Рамазонович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат техника университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат техника университети, DSc.03/30.12.2019.T.03.04.
Расмий оппонентлар: Абдуллаев Фатхулла Сагдуллаевич, техника фанлари доктори, профессор; Бекмурзаев Нурхон Хайитович, техника фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Андижон машинасозлик институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади асбобсозлик пўлатларини юқори даражада ейилишга бардошлилигини таъминлайдиган бўшатиш ва юза қатламини азот ва углерод атомлари билан тўйинтириш жараёнларини ўзаро биргаликда ўтказиш имконини берадиган паст ҳароратли нитроцементациялашнинг комбинациялашган технологик жараёнини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
кимёвий-термик ишлов беришнинг комбинациялашган усулида қопланган прокатлаш станлари бандажлари ва кирялаш машиналарининг тортишиш барабанлари учун пухталаш технологияси ишлаб чиқилган;
бўшатиш ва тўйинтириш ҳарорати 600-6100С даги паст ҳароратли нитроцементациялашнинг биргаликда ўтказиладиган иссиқлик режимлари ишлаб чиқилган;
60% газ қуруми ва 40% карбамидли маҳаллий хом ашё асосидаги карбюризатор ишлаб чиқилган;
легирланган асбобсозлик пўлатлари учун паст ҳароратли нитроцементациялашнинг комбинациялашган технологияси ишлаб чиқилган;
юқори ҳароратли тоблашнинг легирланган асбобсозлик пўлатлари кристалл тузилиши нуқсонларининг шаклланиш жараёнига таъсирининг схемаси ишлаб чиқилган;
4ХМФС ва 4Х5МФ1С маркали пўлатлардан тайёрланган иссиқ ҳолда пресслаш учун қўлланиладиган матрица учун паст ҳароратли нитроцементациялашнинг комбинициялашган технологик жараёни ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Маҳаллий ашёлардан машина деталлари учун гетерокомпозит полимер материаллари ва қопламаларини яратиш асослари тадқиқотлари бўйича олинган натижалар асосида:
кимёвий-термик ишлов беришнинг комбинациялашган усулида қопланган прокатлаш станлари бандажлари ва кирялаш машиналарининг тортишиш барабанлари учун ишлаб чиқилган пухталаш технологияси “Олмалиқ ТМК” АЖ қошидаги “Ноёб металлар ва қаттиқ қотишмалар ишлаб чиқариш ИИБ”га жорий қилинган (“Олмалиқ ТМК” АЖнинг 2020 йил 2 июлдаги АА005124-сон маълумотномаси). Натижада, қопланган прокатлаш станлари бандажлари ва кирялаш машиналарининг тортишиш барабанлари-нинг узоққа чидамлилигини 1,5-2 бараварга оширишга эришилган;
бўшатиш ва тўйинтириш ҳарорати 600-6100С даги паст ҳароратли нитроцементациялашнинг биргаликда ўтказиладиган иссиқлик режимлари “Олмалиқ ТМК” АЖ қошидаги “Ноёб металлар ва қаттиқ қотишмалар ишлаб чиқариш ИИБ”га жорий қилинган (“Олмалиқ ТМК” АЖнинг 2020 йил 2 июлдаги АА005124-сон маълумотномаси). Натижада, ишлаб чиқилган режим ёрдамида технологик циклни 1,5-2 соатга қисқартиришга эришилган;
60% газ қуруми ва 40% карбамидли маҳаллий хом ашё асосидаги карбюризатор “Олмалиқ ТМК” АЖ қошидаги “Ноёб металлар ва қаттиқ қотишмалар ишлаб чиқариш ИИБ”га жорий қилинган (“Олмалиқ ТМК” АЖнинг 2020 йил 2 июлдаги АА005124-сон маълумотномаси). Натижада, пухталаш технологиясининг қўлланилиши оқибатида сирт қаттиқлигининг 60 HRC дан 72 HRC га ортишига эришилган.