Хайдарова Сарвиноз Хайдаржоновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Болаларда шифохонадан ташқари зотилжамнинг чўзилувчан кечиши шаклланишининг клиник диагностик аспектлари, даволашни муқобиллаштириш», 14.00.09 – Педиатрия (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.1.PhD/Tib562.
Илмий раҳбар: Шавази Нурали Мамедович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самаркан давлат тиббиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Самарканд давлат тиббиёт институти, PhD.04/30.12.2019.Tib.102.01.
Расмий оппонентлар: Бобомуродов Турдикул Акрамович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Шарипов Рустам Хаитович, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент врачлар малакасини ошириш институти.
Диссертациянинг йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: реабилитация салоҳиятини башорат қилиш ва даволашни муқобиллаштириш мақсадида болаларда шифохонадан ташқари зотилжамни чўзилувчан кечишини шакллантиришда клиник ва диагностик жиҳатларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор болаларда шифохонадан ташқари зотилжамида яллиғланиш биёмаркерлари C-реактив оқсил ва прокалцитонин миқдорининг юқори кўрсатгичлари касаллик чўзилувчан кечиши билан ўзаро боғлиқлиги исботланган;
болаларнинг шифохонадан ташқари чўзилувчан зотилжамида Staphylococcus aureus ва Micoplasma pneumoniae миқдорининг учраши даражаси Streptococcus pneumoniaе ва Haemophilus influenzae миқдорларига нисбатан юқорилиги аниқланган;
шифохонадан ташқари зотилжам билан хасталанган етти ёшгача бўлган болалар микрофлорасининг антибиотикларга резистентлигининг юқорилиги уларда нафас йўллари касалликлари билан касалланишга мойиллик даражасининг ортиши билан тўғри пропорционал боғлиқлиги аниқланган;
шифохонадан ташқари зотилжам билан оғриган болаларда яллиғланишга хос (ИЛ-6 ва ФНО-α) ва яллиғланишга қарши (ИЛ-4) цитокинлар миқдорининг ўзаро номутаносиблиги касалликни чўзилувчан кечиши билан пропорционал боғлиқлиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Болаларда шифохонадан ташқари зотилжамнинг чўзилувчан кечиши прогнози ва олдини олиш бўйича олиб борилган илмий тадқиқот натижалари асосида:
“Болаларда шифохонадан ташқари зотилжамнинг чўзилувчан кечишини прогноз қилиш усули” номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 28 январдаги 8н-д/4-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома шифохонадан ташқари зотилжам билан оғриган болаларда касалликнинг оғирлигини баҳолаш учун ишлаб чиқилган мезонлар ва ноқулай прогноз туфайли чўзилувчан кечишида юқори хавфли гуруҳларни шакллантириш, терапия самарадорлигини ошириш ва асоратлар сонини сезиларли даражада камайтириш имконини берган;
“Шифохонадан ташқари зотилжамга чалинган болаларда иммунитет ҳолатини коррексиялаш усули” номли услубий тавсиянома тасдиқланган  (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 28 январдаги 8н-д/4-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома болаларда зотилжамни даволаш чора-тадбирлар самарадорлигини ошириш ва касалликнинг такрорий ҳолларда частотасини камайтириш имконини яратган;
Олинган тадқиқотлар натижалари соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази Самарқанд филиали болалар бўлими, Самарқанд вилоят болалар кўп тармоқли тиббиёт маркази, Самарқанд шаҳар 1-сон болалар шифохонаси ва 3-сон оилавий поликлиникаси амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 28 августдаги 8н-з/106-сон маълумотномаси). Натижаларни жорий қилиш болаларда шифохонадан ташқари зотилжамнинг чўзилувчан кечиши ташҳислаш, даволашни самарадорлиги ошириш ва муқобиллаштириш имконини берган.