Sayt test rejimida ishlamoqda

Аллашов Генжемурат Ерназаровичнинг
диссертация ҳимоясисиз селекция ютуғи (ихтиро патенти) асосида фалсафа доктори (PhD) илмий даражасини бериш бўйича эълон матни

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Республиканинг шимолий худудларига мос ҳосилдорлиги ва дон сифати юқори кузги буғдойнинг бошланғич манба ҳамда навларини яратиш», 06.01.05–Селекция ва уруғчилик (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.2.PhD/Qx560.
Илмий раҳбар: Зиядуллаев Зохиджон Файзуллаевич, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, катта илмий ходим.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Дон ва дуккакли экинлар илмий-тадқиқот институти Қашқадарё филиали.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти, PhD.05/27.02.2020.Qx.42.02.
Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг ихтирога патенти олинган: кузги юмшоқ буғдойнинг “Амангул” нави (№NAP 00258). Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ҳузуридаги Интеллектуал мулк агентлигининг 2020 йил 8 сентябрдаги 01-11/1301-сон хулосаси.
II. Тадқиқотнинг мақсади: жаҳон генофонди коллекциясини ўрганиш асосида республиканинг шимолий минтақаларида суғориладиган майдонлар учун тупроқ-иқлим шароитларига мос кузги юмшоқ буғдойнинг намуналарини ўрганиш асосида ҳосилдорлиги юқори, эртапишар, шўрга ва совуққа чидамли, қимматли хўжалик белгиларнинг ижобий мажмуасига эга кузги юмшоқ буғдойнинг дон сифати юқори бўлган навини яратиш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
илк бор Қорақалпоғистон Республикаси шароитида турли экологик-географик гуруҳларга мансуб бўлган юмшоқ буғдой нав ва намуналарининг иссиқликка, қишга, совуққа, шўрга чидамлилиги асосида юқори сифат кўрсаткичларига эга бўлган бошланғич манбалари яратилган;
минтақа шароити учун мос иссиқликка, қишга, совуққа, шўрга чидамли бўлган ота-она шакллари турли экологик-географик гуруҳларга мансуб юмшоқ буғдой нав ва намуналарини ўзаро чатиштириш асосида яратилган дурагайларда белги – хусусиятларнинг иссиққликка, қишга, совуққа, шўрга чидамлилик қонуниятлари аниқланган;
ўрганилган белги ва хусусиятлари бўйича юқори кўрсаткичга эга бўлган селекцион ашёларни турли агроэкологик минтақаларда синаш асосида иссиққликка, қурғоқчиликка, қишга ва совуққа чидамли, ҳосилдор, юқори сифат талабларига жавоб берадиган кузги юмшоқ буғдойнинг “Амангул” нави яратилган;
тадқиқотлар давомида яратилган иссиққликка, қурғоқчиликка, қишга, совуққа чидамли, ҳосил ва дон сифати юқори бўлган кузги юмшоқ буғдой «Амангул» навининг бирламчи уруғчилиги ташкил этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Кузги юмшоқ буғдойнинг юқори сифатли селекцион ашёларини яратиш, тур ичида мураккаб дурагайлаш ва якка танлаш бўйича олиб борилган тадқиқотлар натижасида:
қимматли хўжалик белгиларига эга ҳосилдор, иссиқликка, шўрга, қишги совуққа чидамли, дон сифати юқори бўлган кузги юмшоқ буғдойнинг янги “Амангул” нави яратилган ва Интеллектуал мулк агентлигининг селекция ютуғига патент (NАР 00258) олинган (Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг 2020 йил 8 сентябрдаги 01-11/1301-сон маълумотномаси). Натижада кузги юмшоқ буғдойнинг генофонди қимматли хўжалик белгиларига эга ҳосилдор, иссиқликка, шўрга, қишги совуққа чидамли, дон сифати юқори бўлган нав билан бойитилган;
яратилган “Амангул” нави 2019 йилдан Қорақалпоғистон Республикаси суғориладиган майдонларида экиш учун истиқболли нав сифатида Қишлоқ хўжалиги экинлари Давлат реестирига киритилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 21 августдаги 02/021-2614-сон маълумотномаси) Натижада ғаллачилик фермер хўжаликлари қимматли хўжалик белгиларига эга ҳосилдор, иссиқликка, шўрга, қишги совуққа чидамли, дон сифати юқори бўлган нав билан таъминланган;
кузги юмшоқ буғдойнинг янги “Амангул” нави Қорақолпоғистон Республикасининг Нукус туманидаги фермер хўжаликларида жами 53 гектар майдонга жорий қилинган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 21 августдаги 02/021-2614-сон маълумотномаси). Бунинг натижасида кузги буғдойнинг ушбу навидан ғаллачилик фермер хўжаликларида андоза навларига нисбатан гектарига 8,0 центнер қўшимча юқори ва сифатли дон ҳосили олишга эришилган ва иқтисодий самарадорлик  гектаридан 3200 минг сўмга, рентабеллик даражаси 28,7 фоизни ташкил этган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish