Исмаилов Ҳусанбой Маҳаммадқосим ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Алоқа корхоналарида молиявий барқарорликни ошириш масалалари», 08.00.07 – Молия, пул муомаласи ва кредит (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.2. PhD/Iqt609.
Илмий раҳбар: Жўраев Абдуғаффор Сафарович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент молия институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент молия институти, DSc.03/30.12.2019. I.17.01.
Расмий оппонентлар: Жумаев Нодир Хосиятович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Қурбонов Хайрилла Абдурасулович, иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги давлат бошқаруви академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Алоқа корхоналари молиявий барқарорлигини ошириш масалалари бўйича илмий-амалий тавсия ва таклифлар ишлаб чиқиш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
корпоратив солиқ хизматини жорий қилиш асосида корхона молиявий барқарорлигини ошириш ҳамда ички солиқ назоратини ташкил этиш асосланган;
ҳаридорлар кўламини оширишда корхонада молиявий режалаштиришга тўлов интизомига риоя этиш механизмини киритиш таклиф этилган;
натижавийликка асосланган бюджетлаштириш тизимини жорий қилиш асосида корхонанинг молиявий барқарорлигини ошириш асосланган;
молиявий стратегиянинг алоқа корхоналарида молиявий менежментнинг самарали воситалари ва оптимал таркибини танлашнинг фойдани максималлаштириш концепцияси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Алоқа корхоналарида молиявий барқарорликни ошириш масалалари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
корпоратив солиқ хизматини жорий қилиш асосида корхона молиявий барқарорлигини ошириш ҳамда ички солиқ назоратини ташкил этиш таклифи “Ўзбектелеком” АКнинг солиқ ҳисоботларини тузишда фойдаланилган (Фан-техника ва маркетинг тадқиқотлари маркази “UNICON.UZ” нинг 2020 йил 25 майдaги 5-5/826-сoн мaълумoтнoмaси). Ушбу тaклифнинг жoрий этилиши натижасида 2019 йил ўтган даври учун фойда солиғи бўйича 67,38 миллион сўм, қўшилган қиймат солиғи бўйича 63,27 миллион сўм, жами 140,65 миллион сўм бюджетга қўшимча тўловлар ўтказилиши лозимлиги аниқланган;
ҳаридорлар кўламини оширишда корхонада молиявий режалаштиришга тўлов интизомига риоя этиш механизмини киритиш таклифи “Ўзбектелеком” АКнинг молиявий ҳисоботларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Фан-техника ва маркетинг тадқиқотлари маркази “UNICON.UZ” нинг 2020 йил 25 майдaги 5-5/826-сoн мaълумoтнoмaси). Мазкур таклифнинг қўлланилиши натижасида 2736 млн. сўм маблағ акциядорлик компанияси ихтиёрида қолдирилган ва тежаб қолинган маблағ корхонани техник ва технологик янгилашга қаратилган ва истеъмолчиларга хизмат турларини кўпайтириш имкониятини яратган;
натижавийликка асосланган бюджетлаштириш тизимини жорий қилиш асосида корхонанинг молиявий барқарорлигини ошириш таклифи “Ўзбектелеком” АКнинг Навоий филиалида бизнес режа ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзбектелеком” АК Навоий филиалининг 2020 йил 22 июлдаги 54-02-02/872-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг жорий этилиши натижасида 2019 йил якуни бўйича “Корхона бюджетининг мукаммаллаштирилиши” натижасида тегишли лойиҳалар бўйича ҳаражатларни самарали бошқариш, мажбуриятларни вақтида тўлиқ ижро этиш ва даромадлардан самарали фойдаланиш ҳисобига компаниянинг ихтиёрида қоладиган соф фойда миқдорининг режадагидан 12,4 фоизга ўсишига эришилди ва бунинг асосида корхона молиявий барқарорлиги ошиши таъминланган;
молиявий стратегиянинг алоқа корхоналарида молиявий менежментнинг самарали воситалари ва оптимал таркибини танлашнинг фойдани максималлаштириш концепциясини ишлаб чиқиш таклифи “Ўзбектелеком” АКнинг Навоий филиали самарадорлигини баҳолаш мезонларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзбектелеком” АК Навоий филиалининг 2020 йил 22 июлдаги 54-02-02/872-сон маълумотномаси). Натижада, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2015 йил 28 июлдаги 207-сон қарорига асосан “Ўзбектелеком” АК Навоий филиали фаолияти самарадорлигини баҳолаш мезонлари режасининг 2019 йил якунларига биноан бажарилиши натижалари тасдиқлашича, мутлақ ликвидлик коэффициенти режадаги 0,2 ўрнига хақиқатда 0,26 ни, молиявий мустақиллик коэффициенти режадаги 1,5 ўрнига хақиқатда 1,53 ни, меҳнат унумдорлиги режадаги 30 000 ўрнига хақиқатда 38 364 ни ташкил этган ва экспорт параметрларининг бажарилиш кўрсаткичи режаси 5,2 фоизга ошириб бажарилишига эришилган.