Усмонов Дониёр Махмудовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Шартли ҳукм қилиш институтининг назарий, ҳуқуқий ва амалий жиҳатларини такомиллаштириш», 12.00.08 – Жиноят ҳуқуқи, ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш. Криминология. Жиноят-ижроия ҳуқуқи (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.1.PhD/Yu161.
Илмий раҳбар: Тахиров Фарход, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Академияси, DSc.31/30.12.2019.Yu.25.02.
Расмий оппонентлар: Расулев Абдулазиз Каримович, юридик фанлар доктори, доцент; Абдуқодиров Шерзод Ёқубжонович, юридик фанлар доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси Академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: шартли ҳукм қилиш институтининг назарий, ҳуқуқий ва амалий жиҳатларини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқиш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
қонун ҳужжатларида шартли ҳукм қилинган шахсларнинг хулқ-атвори устидан самарали назорат тизимини жорий этиш бўйича ички ишлар органларининг ваколатларини белгилаш зарурати асосланган;
шартли ҳукм қилинган шахслар устидан назоратни амалга ошириш фаолиятига замонавий технологиялар, жумладан, электрон билагузукни татбиқ этиш эҳтиёжи мавжудлиги асосланган;
шартли ҳукм ижросининг самарадорлиги давлат ва нодавлат ташкилотлар ҳамкорлигида вояга етмаганларни ўқитиш, ижтимоий-ҳуқуқий ҳимоялаш ва уларнинг бўш вақтини мазмунли ўтказиш бўйича тадбирларни амалга оширишга бевосита боғлиқлиги асослантирилган;
шартли ҳукмни қўллаш самарадорлигини ошириш учун шартли ҳукмда белгиланадиган мажбурият ва чекловлар доирасини кенгайтириш зарурлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши
Шартли ҳукм қилиш институтига оид жиноят-ҳуқуқий нормаларни, уларни қўллаш амалиётини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ички ишлар органларининг шартли ҳукм қилинган шахсларнинг хулқ-атвори устидан назорат қилиш фаолиятини такомиллаштириш бўйича таклифлар Ўзбекистон Республикасининг 2016 йил 16 сентябрдаги «Ички ишлар органлари тўғрисида»ги Қонунининг 17-моддасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Мудофаа ва хавфсизлик масалалари қўмитасининг 2019 йил 14 октябрдаги 06/2-06-сон маълумотномаси). Ушбу таклифлар ички ишлар органлари ходимлари томонидан озодликдан маҳрум қилиш билан боғлиқ бўлмаган жазоларга ҳукм қилинган ёхуд шартли ҳукм қилинган шахсларни назорат қилиш билан боғлиқ муаммоларни бартараф этиш имконини берган;
пробация хизматининг жазо ва бошқа жиноят-ҳуқуқий таъсир чоралари ижросининг самарадорлигини ошириш фаолиятига доир таклифлар Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирининг 2018 йил 7 декабрдаги «Пробация хизмати фаолиятини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги 316-сонли буйруғининг 3-иловаси билан тасдиқланган низомнинг 7-бандини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси ИИВнинг 2019 йил 9 июлдаги 28/14-519-сон маълумотномаси). Ушбу таклифларнинг жорий этилиши жазо ва бошқа жиноят-ҳуқуқий таъсир чоралари ижросининг самарадорлигини ошириш мақсадида давлат ва нодавлат ташкилотлари билан узвий ҳамкорликда вояга етмаганларни ўқитиш, ижтимоий-ҳуқуқий ҳимоялаш ва уларнинг бўш вақтини мазмунли ўтказиш бўйича тадбирларни амалга оширишга хизмат қилган;
туман (шаҳар) ИИБ ҳуқуқбузарликлар профилактикаси бўлимларининг шартли ҳукм қилинган шахслар устидан назоратни амалга ошириш бўйича фаолиятига замонавий технологияларни кенг татбиқ этишга оид таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирининг 2017 йил 12 июлдаги «Ички ишлар органларининг ҳуқуқбузарликлар профилактикаси бўлинмалари фаолиятини ташкил этиш тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида»ги 151-сонли буйруғининг 18-бандини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси ИИВ Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси бош бошқармасининг 2020 йил 21 январдаги 26/174-сон маълумотномаси). Ушбу таклифларнинг жорий этилиши ҳуқуқбузарликлар профилактикаси бўлимларининг шартли ҳукм қилинган шахслар устидан назоратни амалга ошириш фаолиятига замонавий технологияларни кенг татбиқ этиш юзасидан чоралар кўрилишига хизмат қилган.