Сапаев Дилшод Хушнудовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Узумчилик ва виночилик корхоналарида ишлаб чиқаришни стратегик бошқарувида эконометрик моделларини ишлаб чиқиш ва қўллаш (Тошкент вилояти мисолида)», 08.00.06 – Эконометрика ва статистика (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.4.PhD/Iqt814.
Илмий раҳбар: Касимов Саидахрор Магруфович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент кимё-технология институти.
Илмий кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Кадрлар малакасини ошириш ва статистик тадқиқотлар институти, DSc. 29/30.12.2019.I.92.01.
Расмий оппонентлар: Шермухамедов Аббас Тоирович, техника фанлари доктори, профессор; Махмудов Носир Махмудович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади: узумчилик-виночилик соҳасида ишлаб чиқаришни режалаштиришнинг эконометрик моделлаштиришни такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
узумчилик-виночилик корхоналарини стратегик ривожланиши соҳанинг минтақавий ва ишлаб чиқариш таснифлари бўйича кластер тизимини ташкиллаштириш асосида такомиллаштирилган;
узумчилик-виночилик соҳасида ишлаб чиқариш ҳажмини прогнозлаш жараёни тайёр маҳсулот ишлаб чиқаришни прогнозлашнинг статистик моделини модификациялаш йўли билан такомиллаштирилган;
узум етиштириш, тайёр маҳсулот ишлаб чиқариш ва уни истеъмолчига етказиб бериш жараёнидаги умумий сарф-ҳаражатларни камайтириш соҳа корхоналарини стратегик ривожлантиришнинг эконометрик моделини ишлаб чиқиш орқали такомиллаштирилган;
узум турлари экилаётган майдоннинг мақбул нисбатини эътиборга олган бозорбоп узум навлари ва турларини етиштириш стратегиясининг эконометрик модели ишлаб чиқилди.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Узумчилик ва виночилик корхоналарида ишлаб чиқаришни стратегик бошқарувида эконометрик моделларини ишлаб чиқиш ва қўллаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
узумчилик-виночилик корхоналарини стратегик ривожланиши соҳанинг минтақавий ва ишлаб чиқариш таснифлари бўйича кластер тизимини ташкиллаштириш асосида такомиллаштирилган усули Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ ҳўжалиги вазирлиги қошидаги Узумчилик ва виночиликни ривожлантириш агентлигининг фаолиятига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ ҳўжалиги вазирлиги қошидаги Узумчилик ва виночиликни ривожлантириш агентлигининг 2019 йил 20 июнда берилган 02-07/556-сон маълумотномаси). Ушбу усулнинг жорий қилиниши ишлаб чиқаришнинг стратегик бошқарувида кластер тизимини қўллаш бўйича минтақавий тавсифларни аниқлаш имконини берган, шунингдек, минтақада узумчилик ва виночиликни ривожлантириш салоҳиятини аниқлаштирган;
узумчилик-виночилик соҳасида ишлаб чиқариш ҳажмини прогнозлаш жараёни тайёр маҳсулот ишлаб чиқаришни прогнозлашнинг статистик моделини модификациялаш йўли билан такомиллаштирилган усули Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитасининг 2019 йил 3 октябрдаги 01/1-10-15/2-427-сон маълумотномаси). Ушбу усулдан фойдаланиш узум етиштириш, тайёр маҳсулот ишлаб чиқариш ва уни истеъмолчига етказиб бериш жараёнидаги умумий сарф-ҳаражатларни камайтириш имконини берган;
узум етиштириш, тайёр маҳсулот ишлаб чиқариш ва уни истеъмолчига етказиб бериш жараёнидаги умумий сарф-ҳаражатларни камайтириш соҳа корхоналарини стратегик ривожлантиришнинг эконометрик моделини ишлаб чиқиш орқали такомиллаштирилган модели Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси фаолиятига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитасининг 2019 йил 3 октябрдаги № 01/1-10-15/2-427-сон маълумотномаси). Ушбу моделнинг жорий қилиниши узумчилик-виночилик соҳасида ишлаб чиқариш ҳажмини прогнозлаш жараёнини такомиллаштириш имконини берган;
узум турлари экилаётган майдоннинг мақбул нисбатини эътиборга олган бозорбоп узум навлари ва турларини етиштириш стратегиясининг ишлаб чиқилган эконометрик модели Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ ҳўжалиги вазирлиги қошидаги Узумчилик ва виночиликни ривожлантириш агентлиги фаолиятига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ ҳўжалиги вазирлиги қошидаги Узумчилик ва виночиликни ривожлантириш агентлигининг 2019 йил 20 июнда берилган 02-07/556-сон маълумотномаси). Ушбу моделнинг Тошкент вилоятида жорий этилиши ток экишнинг оптимал нисбатини ҳамда узумнинг техник навларини етиштириш учун узумзорлар майдонини кўпайтириш мақсадга мувофиқлигини аниқлаштирди, натижалар келгусида амалий қўллаш учун қабул қилинган.