Абдурасулов Шерзамин Хайитбаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): Саноат транспорти тортув агрегатлари рама конструксияларининг қолдиқ ресурсини баҳолаш, 05.08.05 – “Темир йоълларнинг ҳаракатланувчи таркиби, поездларни тортиш ва электрлаштириш” (техника фанлари).
Диссертация мавзуси роъйхатга олинган рақам: № В2024.3.PhD/Т4954
Илмий раҳбар: Зайниддинов Нуриддин Савранбек ўғли, техника фанлари доктори, профессор в.б.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат транспорт университети.
ИК фаолият коърсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат транспорт университети ҳузуридаги DSc.15/31.08.2022.Т.73.07 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Оганян Эдуард Сергеевич, техника фанлари доктори, профессор; Хромова Галина Алексеевна, техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Андижон давлат техника институти
II. Тадқиқотнинг мақсади: тоғ-кон саноати тортув агрегатларининг ресурсидан фойдаланиш самарадорлигини ошириш мақсадида уларнинг рама конструксиялари қолдиқ ресурсини баҳолаш ва хизмат муддатини узайтириш имкониятини илмий асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тортув агрегатларининг ишлаш шароитлари, фойдаланиш интенсивлиги, рама конструксияларининг жорий техник ҳолати ва ишлаш режимларидаги таъсир этувчи юкламаларни инобатга олган ҳолда қолдиқ ресурсини баҳолаш алгоритми ишлаб чиқилган;
илк бор тортув агрегатлари рама конструксияларининг меъёрий ва эксплуатацион юкламалар остида кучланган-деформацияланган ҳолатини баҳолаш имконини берувчи чекли элементли ҳисобий моделлари ишлаб чиқилган;
тортув агрегатлари рама конструксияларининг қолдиқ ресурсини баҳолаш услубиёти уларнинг ишлаш шароитлари, фойдаланиш интенсивлиги, рама конструксияларининг жорий техник ҳолати ва ишлаш режимларидаги таъсир этувчи юкламаларни ҳисобга олган ҳолда ишлаб чиқилган;
илк бор тортув агрегатларидан саноат корхонасида фойдаланиш шароитлари ҳамда интенсивлиги, рама конструксияларининг жорий техник ҳолати, материалларининг механик хусусиятларини ўзгариши ва ишлаш шароитида ҳисобланган кучланган-деформацияланган ҳолатини инобатга олган ҳолда қолдиқ ресурси аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Хизмат муддати тугаган ПЕ2М(У) туридаги тортув агрегатлари рама конструксияларининг қолдиқ ресурсини баҳолаш ва хизмат муддатини узайтириш бўйича олиб борилган илмий тадқиқотлар асосида:
тортув агрегати рама конструксияларининг чекли элементли ҳисобий моделлари асосида ишлаб чиқилган мустаҳкамликка ҳисоблаш услубияти “Ўзтемирйўлмаштаъмир” АЖда жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Транспорт Вазирлигининг 2025-йил 21-апрелдаги 4/Э563-сонли маълумотномаси). Натижада рама конструксияларининг юкланганлиги юқори жойлари реал эксплуатацион ҳолатларда аниқланган;
тортув агрегати рама конструксияларининг қолдиқ ресурсини баҳолаш услубияти “Ўзтемирйўлмаштаъмир” АЖда жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Транспорт Вазирлигининг 2025-йил 21-апрелдаги 4/Э563-сонли маълумотномаси). Натижада тортув агрегатларининг хизмат муддатини 50 йилгача узайтириш имконияти илмий асосланган;
бажарилган назарий ва экспериментал тадқиқотлар натижалари асосида ишлаб чиқилган норматив-техник ҳамда конструкторлик ҳужжатлари “Ўзтемирйўлмаштаъмир” АЖда “Ўзбеккўмир” АЖга тегишли ПЕ2У-026, ПЕ2У-029, ПЕ2У-008 тортув агрегатларининг хизмат муддатини узайтиришда жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Транспорт Вазирлигининг 2025-йил 21-апрелдаги 4/Э563-сонли маълумотномаси). Натижада битта тортув агрегати учун кутилаётган йиллик иқтисодий самарадорлик 1 924 000 000 (бир миллиард тўққиз юз йигирма тўрт миллион) сўмни ташкил этган.