Қўлдошев Давронбек Абдуллажоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Пахта териш машинасининг иш унуми ва агротехник кўрсаткичларини баҳолаш моделларини такомиллаштириш», 05.07.01–Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация машиналари. Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация ишларини механизациялаш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.1.PhD/T376.
Илмий раҳбар: Ризаев Анвар Абдуллаевич, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Механика ва иншоотлар сейсмик мустахкамлиги институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти, DSc.27.06.2017.T.10.01.
Расмий оппонентлар: Тўхтақўзиев Абдусалим, техника фанлари доктори, профессор; Садриддинов Азмиддин Садриддинович, техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги техникаси ва технологияларини сертификациялаш ва синаш давлат маркази.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: пахта теришмашиналарини мукаммал лойиҳалаш, ясаш ва синаш самарадорлигини ошириш учун уларнинг иш унуми ва агротехник кўрсаткичларини баҳолашнинг такомиллаштирилган моделларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
пахта териш машинаси иш унумини баҳолашнинг такомиллаштирилган модели машина параметрлари, агротехник кўрсаткичлари ва ишлаш давридаги сменавий вақт балансини ҳисобга олган ҳолда ишлаб чиқилган;
пахта териш машинасининг терим тўлиқлигини баҳолаш модели шпиндел сиртини ғўза барглари, шохлари ва кўсаклари билан тўсиб қолинишининг умумлашган коэффициенти ҳамда ерга тўкилган пахтанинг ҳосилдорликка нисбатан улушини ҳисобга олган ҳолда яратилган;
машинада терилган пахтанинг ифлосланганлик даражасини баҳолаш усули хомашё ифлослигининг морфологик таркиби, машина параметрлари ҳамда бункерга тушаётган пахтанинг қисман тозаланиши каби факторларни ўз ичига олган ҳолда ишлаб чиқилган;
пахта териш машинасини агротехник кўрсаткичларини баҳолашда очилган пахта, кўсак, ғўза шохлари ва баргларини шпинделга тегиш юзасини аниқлаш учун такомиллаштирилган мослама ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Пахта теришмашинасининг иш унуми ва агротехник кўрсаткичларини олдиндан баҳолаш моделларини ишлаб чиқиш бўйича олинган натижалар асосида:
пахта териш машиналарининг иш унумини аниқлаш модели Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги ва озиқ-овқат таъминоти илмий-ишлаб чиқариш марказида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 1 январдаги 02/023-26-сон маълумотномаси). Натижада янги пахта териш машиналарини синовдан ўтказиш жараёнида уларнинг иш кўрсаткичларини аниқлашда меҳнат сарфи 20,4 фоизга, эксплуатация харажатлари эса 31,6 фоизга камайтириш имконини берган;
пахта териш машиналарининг агротехник кўрсаткичларини баҳолаш усуллари ва воситалари «БМКБ-Агромаш» АЖда лойиҳалаш жараёнида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 1 январдаги 02/023-26-сон маълумотномаси). Натижада пахта териш машиналарини лойиҳалаш муддатларини 1-1,5 мартага, уларни тайёрлашга кетадиган сарф харажатларини 10-12 фоизга камайтиришга эришилган;
пахта териш машиналарининг иш унуми ва агротехник кўрсаткичларини аниқлашнинг такомиллаштирилган модели ва воситаси Ўзбекистон қишлоқ хўжалик техникаси ва технологияларини сертификациялаш ва синаш давлат марказида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 1 январдаги 02/023-26-сон маълумотномаси). Натижада битта МХ-2,4 пахта териш машинасини синаш учун сарфланадиган харажатларни 33,2 фоизга камайтириш имконини берган.
