Шодмонов Жавохир Абдуҳамид ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи): Электродинамик кучлар таъсирида қобиқ шаклидаги ток ташувчи элементнинг магнитоеластик деформацияланиш жараёнини математик моделлаштириш, 05.01.07 - Математик моделлаштириш. Сонли усуллар ва дастурлар мажмуи (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/Т3884. 
Илмий раҳбар: Индиаминов Равшан Шукурович, физика-математика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Шароф Рашидов номидаги Самарқанд давлат университети.
Илмий кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, Илмий кенгаш рақами: Рақамли технологиялар ва сунъий интеллектни ривожлантириш илмий-тадқиқот институти, DSc.13/30.12.2021.Т.142.01.
Расмий оппонентлар: Мухамадиев Абдивали Шукурович - физика-математика фанлари доктори, доцент; Сафаров Шоҳруҳ Шарофович - техника фанлари боъйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Нукус давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади юпқа қобиқ шаклидаги ток ўтказувчан микроелементнинг ностационар магнит ва механик кучлар таъсирида термомагнитоеластик деформацияланиши жараёнини математик моделлаштириш, сонли алгоритмлар ва дастурий мажмуани ишлаб чиқишга бағишланган.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
юпқа қобиқ шаклидаги ток ўтказувчан микроелементнинг термомагнитоеластик деформацияланиши жараёни механик, иссиқлик ва электромагнит майдонларнинг биргаликдаги мураккаб ўзаро таъсирларини ҳисобга олган ҳолда математик моделлаштирилган;
ўзгарувчан механик ва электродинамик кучлар таъсирида бўлган юпқа қобиқ шаклидаги ток ўтказувчан микроелементнинг термомагнитоеластиклиги икки ўлчамли модели ишлаб чиқилган;
ферромагнит бўлмаган юпқа қобиқ шаклидаги ток ўтказувчан микроелементнинг термомагнитоеластиклиги боғлиқли масалаларини сонли ечиш учун ҳисоблаш алгоритмлари ишлаб чиқилган ҳамда кучланганлик-деформация ҳолати ва термомагнитомеханик эффектлар таҳлил қилинган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Вақт бўйича ўзгарувчан механик ва электротермомагнит кучлар таъсирида бўлган ноферромагнит юпқа қобиқ шаклидаги ток ўтказувчан микроелементларнинг термомагнитоеластик деформацияланиши жараёнларини тадқиқ қилиш учун ишлаб чиқилган математик моделлар, сонли алгоритмлар ва дастурий воситалар асосида: 
электромагнитик мослашишни эътиборга олган ҳолда, вақт бўйича ўзгарувчан механик ва электротермомагнит кучлар таъсирида бўлган юпқа қобиқ шаклидаги ток ўтказувчан микроелементга электромагнит майдонининг таъсирини баҳолаш учун Самарқанд вилояти «Электромагнит мослашув хизмати» га қарашли бўлган ўлчаш мосламаларида қўлланиладиган электр ўтказувчи юпқа конструктив микроелементларига тадбиқ қилинган (Рақамли технологиялар вазирлигининг 23.04.2024-йил №33-8/2621-сон маълумотномаси). 
Натижада вақт бўйича ўзгарувчан ҳажмий электродинамик кучлар таъсирида бўлган юпқа қобиқ кўринишидаги микроелементнинг термомагнитомеханик кўрсатгичлари учун ишлаб чиқилган тавсиялар асосида қобиқнинг мустаҳкамлиги 8-10% га оширилишига эришилган, ишлаб чиқилган математик ва дастурий таъминот муҳандислик ҳисобларини ўтказишга кетадиган вақт ва меҳнат сарфини 8-9% га камайтириш имкониятини берган; 
электр ўтказувчан юпқа микроқобиқ кўринишидаги конструктив микроелементларга вақт бўйича ўзгарувчи механик, иссиқлик ва электромагнит майдонларнинг биргаликдаги мураккаб ўзаро таъсирларини аниқлаш ва уларда юзага келадиган термомагнитомеханик эффектларини ўрганишни мақсад қилиб «АлНет» Шуба Корхонаси соҳа иш фаолиятида қўлланиладиган стансион ва ташқи роутер, коммутаторларнинг иккиланган электр манбаи мосламаларида ишлатиладиган диод ва транзисторлари таркибидаги элементларга тадбиқ қилинган (Рақамли технологиялар вазирлигининг 23.04.2024-йил №33-8/2621-сон маълумотномаси).
Натижада вақт бўйича ўзгарувчи электродинамик кучлар таъсирида бўлган юпқа қобиқ кўринишидаги ток ташувчи юпқа элементнинг геометрик, механик ва электромагнит параметрлари (жумладан: қалинлиги, қобиқ материали, ташқи магнит майдони индуксияси қийматлари, ташқи бегона токнинг йўналиши ва зичлиги, Лоренс кучи йўналиши ва қийматлари) учун ишлаб чиқилган тавсиялар асосида қурилмаларда ишлатиладиган диод ва транзисторларнинг ҳамда радиаторларниг ҳажмларини қисқартиришга, шунингдек, қобиқ шаклидаги ток ташувчи юпқа элементнинг мустаҳкамлиги ҳолати 8-10 % га орттирилишига эришилган, ташқи бегона токининг зичлиги миқдорини ва йўналишини танлаган ҳолда, вақт бўйича ўзгарувчи электродинамик кучлар таъсирида юпқа қобиқ эгилишини минималлаштиришга эришиш мумкинлигини баҳолашдаги иш унумдорлигини 6-7% га оширишга имкон берган; 
вақт бўйича ўзгарувчи электродинамик кучлар таъсирида юпқа қобиқ шаклидаги ток ўтказувчан микроелементнинг термал, магнит ва эластик деформация хусусиятларини биргаликда таҳлил қилиш учун “Радиоалоқа, радиоешиттириш ва телевидения маркази” ДУК Самарқанд радиотелеузатиш марказига қарашли радиотелеузатиш станцияларида ўрнатилган аналог ва рақамли телеузаткичларнинг юпқа конструктив микроелементларига жорий қилинган (Рақамли технологиялар вазирлигининг 23.04.2024-йил №33-8/2621-сон маълумотномаси). 
Натижа сифатида тайёрланган тавсиялар асосида вақт бўйича ўзгарувчан электромагнит майдон таъсирида юпқа электр ўтказувчи қобиқ кўринишидаги микроелементнинг мустаҳкамлигини 8-14 % даражада оширилиши, унинг эгилишини камайтиришга эришиш мақсадида ишлаб чиқилган математик ва дастурий таъминот муҳандислик ҳисобларини ўтказишга кетадиган вақт ва меҳнат сарфини 6-8 % га қисқартириш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish