Нажмиддинова Ёқутхон Рухиддиновнанинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Коллеж ўқувчиларида касбий кўникмаларни шакллантириш методикасини компетенциявий ёндашув асосида такомиллаштириш”, 13.00.05–Касб-ҳунар таълими назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.3.PhD/Ped688.

Илмий раҳбар: Ходжабаев Анорбой Рустамович, педагогика фанлари доктори, профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Касб-ҳунар таълими тизимини инновацион ривожлантириш, педагог кадрларнинг малакасини ошириш ва уларни қайта тайёрлаш институти.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Касб-ҳунар таълими тизимини инновацион ривожлантириш кадрлари малакасини ошириш ва уларни қайта тайёрлаш институти, DSc.27.06.2017.Ped.48.01.

Расмий оппонентлар: Уразова Марина Батыровна, педагогика фанлари доктори, доцент; Турақулов Олим Холбўтаевич, педагогика фанлари доктори, доцент.

Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.

Диссертация йўналиши: амалий ва назарий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: қишлоқ хўжалиги касб-ҳунарколлежлари ўқувчиларида касбий кўникмаларни шакллантириш методикасини компетенция­вий ёнда­шув асосида такомиллаштиришдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

бўлажак гидромелиоратив машина ва жиҳозлари техник-механиги касбий фаолиятининг ташкилий-тузилмаси(гносеологик, аксиологик, амалиётга йўналганлик, инновацион, ахборот-коммуникатив) ва касбий компетенциялари мазмуни(мотивацион, когнитив, фаолиятли) “DAKUM” методи асосида такомиллаштирилган;

касбий кўникмаларни шакллантиришга қаратилган ўқув машқлари ва амалий тестларни бажаришда визуаллаштирилган индивудуал ишлаб чиқариш таълимини лойиҳалаш орқали “Excavator-Stimulator” ўқув тренажёридан фойдаланишнинг ташкилий дидактик таъминоти такомиллаштирилган;

ўқув жараёнини педагогик лойиҳалашда бўлажак техник-механиклар малака талабларидан назария ва амалиёт бирлиги тамойили ҳамда касбий фаолиятнинг мазмуний кўрсаткичларини синтезлаш орқали дастурлаштирилган компьютерли тизим воситасида касбий таълимнинг такомиллаштирилган ўқув-методик таъминоти ишлаб чиқилган;

касбий кўникмаларни шакллантиришнинг меъёрий-мазмуний (ўқув-касбий фаолияти), процессуал (методик ва технологик жараёнлар) ва натижавий-баҳолаш (амалда қўллаш, таҳлил қилиш ва тузатиш) компонентларини компетен­циявий ёндашув асосида интеграциялаш натижасида бўлажак техник-механикларнинг касбий компетентлигини баҳолаш мезонлари (мотивацион, ўқув-билиш, фаолиятли) ишлаб чиқилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:

Коллеж ўқувчиларида касбий кўникмаларни шакллантириш методикасини компетенциявий ёндашув асосида такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар  асосида:

Ўқувчиларда замонавий гидромелиоратив машина ва жиҳозларидан фойдаланиш ва техник хизмат кўрсатиш бўйича касбий кўникмаларни шакллантиришга қаратилган индивидуал ишлаб чиқариш таълими жараёнини  педагогик лойиҳалашнинг методик тизимидан ЎМКҲТ марказининг 2017 йил 24 августдаги 603-сонли буйруғи билан тасдиқлан­ган 3450300-“Сув хўжалиги ва мелиорация ишларини механизация­лаштириш” тайёрлов йўналиши(“Гидромелиоратив машина­лари ва жиҳоз­ларидан фойдаланиш ва техник хизмат кўрсатиш механиги” касби) бўйича кичик мутахассисларнинг зарурий тайёргарлик даражаси ва таълим мазмунига қўйиладиган малака талаб­ларини такомиллаштиришда фойда­ланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазир­лигининг 2018 йил 21 ноябрдаги 89-03-4022-сонли маълумот­номаси). Мазкур методик тизим бўлажак техник-механикларда касбий кўникмаларни шакллантиришни компетенциявий ёндашув асосида такомиллаштиришга хизмат қилган;

коллеж ўқувчиларида касбий кўникмаларни (гносеологик, аксиологик, амалиётга йўналганлик, инновацион, ахборот-коммуника­тив) шакллантиришнинг ташкилий-педагогик тузилмаси компонентлари ҳамда касбий фаолиятининг мазмуний кўрсаткич­ларини синтезлаш орқали ўқувчиларнинг касбий компетенцияларини (мотивацион, когнитив ва фаолиятли) такомиллаштиришга  оид таклиф ва тавсиялар Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳка­масининг 2017 йил 6 апрелдаги 187-сон қарорининг 5-иловаси мазмунига сингдирилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазир­лигининг 2018 йил 21 ноябрдаги 89-03-4022-сонли маълумотномаси). Мазкур тавсиялар коллеж ўқув­чи­­ларида билим ва касбий кўникмаларни шакллантириш билан бирга шахсий ва касбий компетентликни ривожлантиришга  имкон яратган;

бўлажак техник-механикларни касбий тайёрлаш сифат ва самарадорлигини оширишни таъминловчи ўқитишнинг замонавий дидактик воситаситалари (дастурлаштирилган кўмакчи компьютерли тизим, кас­бий масалалар тўплами, амалий топшириқлар тўплами, «Excavator-Stimulator» тренажёр­ида бажариладиган визуаллаштирилган ўқув машқлари, амалий тестлар, электрон луғат) ҳамда “Гидромелиоратив машина ва жиҳозлари­дан фойдаланиш ва уларга техник хизмат кўрсатиш бўйича индивидуал ишлаб чиқариш таълими машғулотларини лойиҳалаш” махсус курс дастури ва ўқув-услубий таъминоти ишлаб чиқилган ҳамда амалиётга татбиқ этилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазир­лигининг 2018 йил 21 ноябрдаги 89-03-4022-сонли маълумотномаси). Мазкур дидактик воситалар ва ўқув-услубий таъминот коллеж ўқувчиларини мустақил ва амалий фаолиятга йўналтириш, ўз ўзини ривожлантиришга  хизмат қилган.