Акрамходжаева Дилфуза Шакадировнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Антифосфолипид синдромли келиб чиқиши турли бўлган нефропатиялар клиник-иммунологик жиҳатлари», 14.00.36–Аллергология ва иммунология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси руйхатга олинган рақам: В2017.2.PhD/Tib234.
Илмий раҳбар: Камалов Зайнитдин Сайфутдинович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Иммунология ва инсон геномикаси институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Иммунология ва инсон геномикаси институти, DSc.30.08.2018.Tib.50.01.
Расмий оппонентлар: Ирсалиева Фатима Хуснутдиновна, тиббиёт фанлари доктори; Сабиров Максуд Атабаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат тиббиёт институти.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: антифосфолипид синдромли (АФС) келиб чиқиши турли бўлган нефропатияларнинг клиник-иммунологик жиҳатларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
антифосфолипид синдромли келиб чиқиши турли бўлган нефропатияларда яллиғланишнинг ўткир фазаси оқсиллари (СРБ) миқдорининг ортиши касалликнинг оғирлик даражаси ҳамда тромботик асоратлар юзага келиши билан боғлиқлиги аниқланган;
илк бор антифосфолипид синдром билан ассоциирланган бирламчи нефропатияларда иммун тизим кўрсаткичларнинг буйраклар фаолияти, клиник-лаборатор ҳамда гемостаз тизими кўрсаткичлари билан ўзаро боғлиқлиги аниқланган;
антифосфолипид синдромли келиб чиқиши турли бўлган нефропатияларда иммунитетнинг Т-ҳужайравий бўғини (CD3+, CD4+, CD8+) ва носпецифик резистентлиги (CD16+) кўрсаткичлари мутаносиб равишда пасайишининг ўзаро боғлиқлиги исботланган;
антифосфолипид синдром билан ассоциирланган бирламчи нефропатияларда яллиғланишга хос (ИЛ-1β, ИФН-γ) ва яллиғланишга қарши цитокинлар (ИЛ-4) миқдорининг ўзаро номутаносиб ортиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Антифосфолипид синдромли келиб чиқиши турли бўлган нефропатиялар клиник-иммунологик жиҳатларини аниқлаш ва ташхислашнинг янги услулларини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
«Антифосфолипид синдромли ва АФСсиз бирламчи нефропатияларнинг серологик маркерлари ва иммунологик хусусиятлари» услубий қўлланмаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 28 февралдаги 8н-д/31-сон маълумотномаси). Мазкур услубий қўлланма антифосфолипид синдром билан ассоциирланган бирламчи нефропатияларни ташхислашда серологик ва иммунологик маркерларни аниқлаш, ташхислаш, касаллик кечишини башорат қилиш ва ўз вақтида даволаш чора-тадбирларини қўллашга хизмат қилган;
«Бирламчи ва иккиламчи антифосфолипид синдром билан ассоциирланган нефропатияларнинг иммунологик кўрсаткичларининг солиштирма таҳлили» услубий қўлланмаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 28 февралдаги 8н-д/31-сон маълумотномаси). Мазкур услубий қўлланма антифосфолипид синдромли келиб чиқиши турли бўлган нефропатиялар иммун тизим кўрсаткичлари ҳолатини эрта ташхислаш ва таққослаш, аутоиммун жараён ривожланишини башоратлаш ва келиб чиқадиган асоратларни олдини олишга хизмат қилган;
антифосфолипид синдромли келиб чиқиши турли бўлган нефропатиялар клиник-иммунологик жиҳатларини аниқлаш ва ташхислашнинг янги услулларини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш тизимига, жумладан, Бухоро вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази, Тошкент шаҳар нефрология маркази, Тошкент тиббиёт академияси I ва III клиникалари амалиётига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 25 декабрдаги 8н-з/246-сон маълумотномаси). Жорий қилинган натижалар тиббий ёрдам сифатини оширади, ташхислаш ва даволашнинг янги услубларни қўллаш орқали касалликни диализгача бўлган муддатини узайтириш, асоратларини камайтириш, беморлар ҳаёт сифатини яхшилаш ҳамда беморларни стационарда даволаниш муддатини қисқартириш ҳисобига иқтисодий самарадорликка имкон яратган.
