Палуанова Гулмира Жолимбетовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Қуйи Амударё делтасида тарқалган сичқонсимон кемирувчилар (Родентиа: Несокиа индиcа, Мус мусcулус, Миcротус трансcаспиcус)нинг биоекологияси ва улар билан замонавий кураш усуллари”, 03.00.06 - Зоология (биология фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.1.PhD/B982.
Илмий раҳбар: Асенов Гаппар, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Нукус давлат педагогика институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Қорақалпоқ давлат университети, PhD.03/30.12.2019.B.20.04.
Расмий оппонентлар: Хуррамов Алишер Шукурович, биология фанлари доктори, профессор; Сейтназаров Сулайман Кутлимуратович, биология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Миллий педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Қуйи Амударё делтасида тарқалган сичқонсимон кемирувчилар (Родентиа: Несокиа индиcа, Мус мусcулус, Миcротус трансcаспиcус)нинг биоекологиясини асослаш, тарқалиш хусусиятларини ва аҳамиятини очиб бериш, уларга қарши замонавий кураш усулларини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Қуйи Амударё делтаси тўқай ва агроландшафтларидаги Пластинка тишли каламуш, уй сичқони ва Каспий орти дала сичқонининг ландшафтлараро тарқалиши таҳлил қилинган;
илк бор Каспий орти дала сичқонининг биоекологик хусусиятлари тавсифланган;
Қуйи Амударё делтасида тарқалган Несокиа индиcа, Мус мусcулус, Миcротус трансcаспиcус турларининг сон динамикасидаги ўзгаришлари ва уларнинг кўпайиш биологияси очиб берилган;
тўқай ва агроландшафтлардаги сичқонсимон кемирувчиларнинг трофик алоқалари ва аҳамияти очиб берилган;
сичқонсимон кемирувчилар келтирадиган зарарининг олдини олиш ва улар билан замонавий кураш усуллари такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Қуйи Амударё делтасида тарқалган сичқонсимон кемирувчилар (Родентиа: Несокиа индиcа, Мус мусcулус, Миcротус трансcаспиcус)нинг биоекологияси ва улар билан замонавий кураш усуллари юзасидан олинган илмий натижалари асосида:
Қуйи Амударё делтасининг тўқай ва агроландшафтларида тарқалган Пластинка тишли каламуш, уй сичқони, Каспий орти дала сичқони сонининг ҳозирги ҳолати, экологик шароитларда тарқалиши, жойлашиши, кўпайиш биологиясидаги ўзгаришлар ҳамда биологик ресурсларни сақлаш ва муҳофаза қилиш бўйича ишлаб чиқилган тавсиялар Қорақалпоғистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги амалиётига жорий этилган (Қорақалпоғистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлигининг 2024 йил 26 январдаги 01/18-2-283-сон маълумотномаси). Натижада, сичқонсимон кемирувчилар популяциялари ҳолатини баҳолаш ва сақлаб қолиш имконини берган;
Қуйи Амударё делтасининг табиий ҳудудларида, унинг атрофидаги аҳоли турар жойларида, омборхоналарида ва экин майдонларида тарқалган сичқонсимон кемирувчиларнинг биоекологияси, кўпайишидаги наслдорлиги ўрганилган ва унинг турли юқумли касалликларни тарқатишдаги аҳамияти қиёсий таҳлил қилиниб, олинган илмий ва амалий натижалар ўрганилган ҳудуднинг турли қисмларида истиқомат қилаётган, фаолият олиб борадиган ҳар хил соҳа вакиллари фойдаланиши учун Қорақалпоғистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги амалиётига жорий этилган (Қорақалпоғистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2024 йил 24 январдаги 01/383-сонли маълумотномаси). Натижада, ўрганилаётган сичқонсимон кемирувчилар популяцияси, биоекологияси ўрганилиб аниқ маълумотлар асосида мониторинг қилиш ҳамда ушбу турларнинг турли юқумли касалликларни сақлашдаги ва тарқатишдаги аҳамиятини ўрганиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish