Якубова Нафиса Одилжоновнанинг фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Муҳандислик графикаси дарсларида талабаларни ижодий-креатив фикирлашга ўргатиш методикасини такомиллаштириш” мавзусидаги 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (чизмачилк) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.2.PhD/Ped2620
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Гулистон давлат педагогика университети.
Илмий раҳбар: Сайдалиев Саидкарим Сайдинабиевич, педагогика фанлари номзоди, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент архитектура-қурилиш университети ҳузуридаги Илмий кенгаш асосидаги Бир марталик Илмий кенгаш, PhD.03/08.05.2024А.11.02
Расмий оппонентлар: Махмудова Дилфуза Мелиевна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор; Маликов Козим Гафурович педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), в.б доцент.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат педагогика институти
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади муҳандислик графикаси дарсларида талабаларни ижодий–креатив фикрлашга ўргатиш ҳамда методикасини такомиллаштириш орқали илмий–методик хулосалар ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг ишининг илмий янгилиги:
талабаларни ижодий – креатив фикрлашга ўргатишнинг амалий методлари ишлаб чиқиш ва уларни муҳандислик графикаси ўқув жараёнига интеграциялаш ҳамда аниқ, ҳаётдаги реал муаммоларни ечишга қаратилган вазифалар, лойиҳалар ва график топшириқлар орқали ижодий фикрлаш кўникмаларини ошириш имкониятлари такомиллаштирилган;
муҳандислик графикаси дарсларида талабаларни ижодий–креатив фикрлашга ўргатиш методикасининг самарали тизими ишлаб чиқилганлиги билан талабаларни ижодий фикрлашга йўналтирилган янги педагогик технологияларни қўллашнинг педагогик ҳамда психологик омилларнинг интеграциясиясига асосланган имкониятлари оптималлаштирилган;
олий таълим тизимида муҳандислик графикаси фанларининг мазмуни ва методикасини ривожлантиришда талабаларни ижодий–креатив фикрлашга ўргатишнинг дидактик имкониятлари замонавий педагогик ёндашувлар, инновацион технологиялар ва интерактив ўқитиш методларидан мажмуавий фойдаланиш, амалий топшириқлар, лойиҳавий фаолият ва рақамли воситаларини амалда қўллаш асосида жараённинг амалий–татбиқий механизмлари такомиллаштирилган;
муҳандислик графикаси фанларидан талабаларни ижодий–креатив фикрлаш кўрсаткичларини баҳолаш ҳамда жараённи назорат қилиш методикаси нафақат анъанавий баҳолаш усуллари билан, балки лойиҳа ва тасаввурга асосланган интерактив методлар орқали назорат қилиш имкониятини оширилган ва талабаларнинг ижодий фикрлаш салоҳиятларини, мураккаб техник муаммоларни ижодий ёндашувлар асосида ечишнинг илмий асосланган педагогик шарт–шароитлари такомиллаштирилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Муҳандислик графикаси дарсларида талабаларни ижоди–креатив фикрлашга ўргатиш фазовий тасаввурини ривожлантириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
талабаларни ижодий–креатив фикрлашга ўргатишнинг амалий методлари ишлаб чиқиш ва уларни муҳандислик графикаси ўқув жараёнига интеграциялаш ҳамда аниқ, ҳаётдаги реал муаммоларни ечишга қаратилган вазифалар, лойиҳалар ва график топшириқлар орқали ижодий фикрлаш кўникмаларини ошириш имкониятлари такомиллаштирилга оид таклиф ва тавсиялар 60111200–Тасвирий санъат ва муҳандислик графикаси таълим йўналиши учун яратилган “Чизмачилик” (1-қисм) номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Гулистон давлат университет ўқув-услубий кенгашининг 2023-йил 27-июндаги 11-сонли баённомаси ҳамда университет ректорининг 2023-йил 4-июлдаги №88-сонли буйруғи билан берилган 88-04-рақамли нашр гувоҳномаси ҳамда Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 1-июндаги 02-07-2026/04-сон далолатномаси). Натижада муҳандислик графикаси дарсларида талабаларни ижоди-креатив фикрлашга ўргатиш ҳолатини ўрганиш ҳамда мавжуд муаммоларни аниқлашга шароит яратилган;
муҳандислик графикаси дарсларида талабаларни ижодий – креатив фикрлашга ўргатиш методикасининг самарали тизими ишлаб чиқилганлиги билан талабаларни ижодий фикрлашга йўналтирилган янги педагогик технологияларни қўллашнинг педагогик ҳамда психологик омилларнинг интеграциясиясига асосланган имкониятлари оптималлаштирилишига оид таклифлар 60111200–Тасвирий санъат ва муҳандислик графикаси таълим йўналиши учун яратилган “Чизма геометрия” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Гулистон давлат университет ўқув-услубий кенгашининг 2024-йил 25-октябрдаги 3-сонли баённомаси ҳамда университет ректорининг 2024-йил 31- октябрдаги №196-сонли буйруғи билан берилган 196-03-рақамли нашр гувоҳномаси ҳамда Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 1-июндаги 02-07-2026/04-сон далолатномаси). Натижада муассасаларида талабаларни ижодий-креатив фикрлашга ўргатиш методикасини такомиллаштиришнинг педагогик талабларини ишлаб чиқиш имкони яратилган;
олий таълим тизимида муҳандислик графикаси фанларининг мазмуни ва методикасини ривожлантиришда талабаларни ижодий-креатив фикрлашга ўргатишнинг дидактик имкониятлари замонавий педагогик ёндашувлар, инновацион технологиялар ва интерактив ўқитиш методларидан мажмуавий фойдаланиш, амалий топшириқлар, лойиҳавий фаолият ва рақамли воситаларини амалда қўллаш асосида жараённинг амалий–татбиқий механизмларини такомиллаштирилишига оид таклифлар 60111200–Тасвирий санъат ва муҳандислик графикаси таълим йўналиши учун яратилган “Чизмачилик” (1-қисм) номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Гулистон давлат университет ўқув-услубий кенгашининг 2023-йил 27-июндаги 11-сонли баённомаси ҳамда университет ректорининг 2023-йил 4-июлдаги №88-сонли буйруғи билан берилган 88-04-рақамли нашр гувоҳномаси ҳамда Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 1-июндаги 02-07-2026/04-сон далолатномаси). Натижада олий педагогик таълим тизимида ўқитиладиган муассасаларида муҳандислик графикаси фанларининг мазмуни ва методикасини такомиллаштиришда талабаларни ижодий-креатив фикрлашга ўргатишнинг дидактик имкониятларини аниқлаштириш самарадорлиги ошган;
муҳандислик графикаси фанларидан талабаларни ижодий–креатив фикрлаш кўрсаткичларини баҳолаш ҳамда жараённи назорат қилиш методикаси нафақат анъанавий баҳолаш усуллари билан, балки лойиҳа ва тасаввурга асосланган интерактив методлар орқали назорат қилиш имкониятини оширилган ва талабаларнинг ижодий фикрлаш салоҳиятларини, мураккаб техник муаммоларни ижодий ёндашувлар асосида ечишнинг илмий асосланган педагогик шарт–шароитлари такомиллаштирилишига оид таклифлар 60111200–Тасвирий санъат ва муҳандислик графикаси таълим йўналиши учун яратилган “Чизма геометрия” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Гулистон давлат университет ўқув-услубий кенгашининг 2024-йил 25-октябрдаги 3-сонли баённомаси ҳамда университет ректорининг 2024-йил 31-октябрдаги 196-сонли буйруғи билан берилган 196-03-рақамли нашр гувоҳномаси ҳамда Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 1-июндаги 02-07-2026/04-сон далолатномаси). Натижада муҳандислик графикаси дарсларида ижодий-креатив фикрлашга ўргатиш натижаларини баҳолаш мезонларини ишлаб чиқиш ҳамда кўрсаткичлар динамикасини таъминловчи педагогик модел яратиш имкони яратилган.