Латипов Рустамбек Атазановичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи): “Умумтаълим мактабларидаги чизмачилик фанидан таълим жараёнида ахборот ва дидактик ресурсларнинг интеграцияси”, 13.00.02–Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (чизмачилик) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.1.PhD/Ped797.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Урганч давлат университети.
Илмий раҳбар: Рўзиев Эркин Искандарович, педагогика фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент архитектура-қурилиш университети ҳузуридаги PhD.03/08.05.2024.А.11.02 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Муслимов Нарзулла Алиханович, педагогика фанлари доктори, профессор; Сулайманов Асқарали, педагогика фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Термиз давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ахборот ва дидактик ресурсларнинг интеграциясини моделлаштириш ва таълим жароёнига жорий қилиш орқали умумтаълим мактабларидаги чизмачилик фанининг ўқув-методик таъминотини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
умумтаълим мактабларидаги чизмачилик фанидан таълим жараёнида ахборот ва дидактик ресурслар интеграциясининг дидактик имкониятлари рационал салоҳиятини прогностик баҳолаш ҳамда замонавий ахборот муҳитидаги таълим жараёнига график билим ва кўникмаларини оширишнинг педагогик мазмунини диагностик-методик таҳлиллаш ҳамда шахс ривожланишини белгиловчи психологик хусусиятларнинг ўзаро уйғунлашуви мотивацион, креатив, фаолиятли, вариатив ёндашувга мослаштириш асосида аниқлаштирилган;
умумтаълим мактабларидаги чизмачилик фанидан таълим жараёнида ахборот ва дидактик ресурслари таълим жараёни субектларининг ўзаро алоқа имкониятлари таʼлимий мақсадларнинг продуктив натижадорлигини мантиқий ва абстракт фикрлашини, шахснинг ижодкорлик хусусиятларини ва кузатувчанлигини, политехник билим ва гарфик саводхонлигини ривожлантиришни таʼминлаш асосида такомиллаштирилган;
умумтаълим мактабларидаги чизмачилик фанидан таълим жараёнида ахборот ва дидактик ресурсларнинг интеграциясини таʼминлаш жараёни оʻзаро ҳамкорлик ва ишонч муҳитини мотивацион, когнитив, эмоционал эҳтиёжларини ривожлантиришга йўналтирилган педагогик инфратузилмани шакллантириш асосида такомиллаштирилган;
умумтаълим мактабларидаги чизмачилик фанидан таълим жараёнида ахборот ва дидактик ресурсларнинг интеграциясини таʼминлаш самарадорлиги ўқувчиларнинг график билимлари ва график кўникмаларини, шахснинг ижодкорлик хусусиятларини ва кузатувчанлигини шакллантириш, академик ва психологик-педагогик қўллаб-қувватлаш воситалари комплексини таʼлимий мақсадларга идиентив мослаштириш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Умумий ўрта таълим мактабларидаги чизмачилик фанидан таълим жараёнида ахборот ва дидактик ресурсларнинг интеграцияси бўйича олинган илмий натижалар асосида:
умумтаълим мактабларидаги чизмачилик фанидан таълим жараёнида ахборот ва дидактик ресурслар интеграциясининг дидактик имкониятлари рационал салоҳиятини прогностик баҳолаш ҳамда замонавий ахборот муҳитидаги таълим жараёнига график билим ва кўникмаларини оширишнинг педагогик мазмунини диагностик-методик таҳлиллаш ҳамда шахс ривожланишини белгиловчи психологик хусусиятларнинг ўзаро уйғунлашуви мотивацион, креатив, фаолиятли, вариатив ёндашувга мослаштириш асосида аниқлаштиришга оид маʼлумотлар умумий ўрта таълим мактаблари таълим жараёнини амалга оширишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлигининг 2021-йил 27-июлдаги 02-02/3-1965-сон маълумотномаси). Натижада дарс жараёнида ўқувчилар бажариши режалаштирилган график машқлар ва топшириқларга вақт сарфини камайтиришга, таълим сифати ва самарадорлигини оширишга эришилган;
умумтаълим мактабларидаги чизмачилик фанидан таълим жараёнида ахборот ва дидактик ресурслари таълим жараёни субектларининг ўзаро алоқа имкониятлари таʼлимий мақсадларнинг продуктив натижадорлигини мантиқий ва абстракт фикрлашини, шахснинг ижодкорлик хусусиятларини ва кузатувчанлигини, политехник билим ва гарфик саводхонлигини ривожлантиришни таʼминлаш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Чизмачилик ва графика. 8-синф” ҳамда “Чизмачилик ва графика. 9-синф” ўқув қўлланмалари мазмунига сингдирилган (Халқ таълими вазирлиги ҳузуридаги Республика таълим марказининг 2021-йил 28-октябрдаги 01/11-01/11-1533-сон гувоҳномаси). Натижада ўқувчиларнинг график саводхонлигини ошириш, уларда график маданият асосларини шакллантириш, графика бўйича назарий билимлари ва амалий кўникмаларини мустаҳкамлаш ҳамда графика воситалари ёрдамида ижодкорлик қобилиятларини ривожлантиришга эришилган;
умумтаълим мактабларидаги чизмачилик фанидан таълим жараёнида ахборот ва дидактик ресурсларнинг интеграциясини таʼминлаш жараёни оʻзаро ҳамкорлик ва ишонч муҳитини мотивацион, когнитив, эмоционал эҳтиёжларини ривожлантиришга йўналтирилган педагогик инфратузилмани шакллантириш асосида ва умумтаълим мактабларидаги чизмачилик фанидан таълим жараёнида ахборот ва дидактик ресурсларнинг интеграциясини таʼминлаш самарадорлиги ўқувчиларнинг график билимлари ва график кўникмаларини, шахснинг ижодкорлик хусусиятларини ва кузатувчанлигини шакллантириш, академик ва психологик-педагогик қўллаб-қувватлаш воситалари комплексини таʼлимий мақсадларга идиентив мослаштириш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар “Чизмачилик. Топшириқлар тўплами” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2014-йил 9-июндаги 220-сон буйруғи, 220-5 рақамли гувоҳномаси). Натижада умумий ўрта таълим мактабларидаги чизмачилик фанидан таълим жараёнининг ўқув-методик таъминотини такомиллаштириш орқали ўқувчиларнинг график билим ва кўникмаларини ривожлантиришга эришилган.