Жўраева Манзура Ахронқуловнанинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Замонавий ўзбек насрида янги инсон концепцияси (Абдуқаюм Йўлдошев ва Зулфия Қуролбой қизи ҳикоялари асосида)», 10.00.02–Ўзбек адабиёти (филология фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.III.PhD/Fil.524.

Илмий раҳбар: Солижонов Йўлдошхўжа, филология фанлари доктори, профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, DSc.27.06.2017.Fil.05.02.

Расмий оппонентлар:Мирзаева Салимахон Райимжоновна, филология фанлари доктори, профессор; Болтабоев Ҳамидулла, филология фанлари доктори, профессор.

Етакчи ташкилот номи: Термиз давлат университети.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқот мақсади: Истиқлол даври ўзбек насрида янги инсон образининг шаклланиши, ўзига хос  қирралари ва янги инсон концепциясига хос ижтимоий-психологик жиҳатларини Абдуқаюм Йўлдошев ва Зулфия Қуролбой қизи ҳикоялари мисолида очиб беришдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

инсон концепцияси адабиётшуносликнинг ўзак масалаларидан бири сифатида узоқ тарихий асосга эга эканлиги ўзбек халқ оғзаки ижоди ва мумтоз адабиёт намуналари асосида исботланган;

ўзбек бадиий-эстетик тафаккурида инсон концепциясининг  тараққиёт йўли ўзбек халқ оғзаки ижоди, мумтоз Шарқ адабиёти, Ғарб адабиёти ва ёзувчиларнинг бадиий-эстетик фикрлашлари мисолида асосланган;

замонавий ўзбек ҳикоячилигидаги  янги инсон концепцияси собиқ тузум даврида яратилган  инсон концепциясидан тубдан фарқ қилиши, унинг ижобий қаҳрамон  сифатида бир ёқлама образлар билан таққосланганлиги аниқланган;

ёзувчилар бадиий нутқнинг муалиф, персонаж, ровий каби кўринишлари ёрдамида жамиятимизда юз бераётган эврилишлар, инсонларнинг бадиий-эстетик идеалидаги ўзгаришлар  асосланган;

замонавий ҳикояларда диний, мистик  анъаналари билан бирга  бадиийлик концепцияси асосида янгича хаёлий, фантастик қарашларга эга инсон образи шаклланганлиги исботланган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Замонавий ўзбек ҳикояларидаги янги инсон концепцияси Абдуқаюм Йўлдошев ва Зулфия Қуролбой қизи ҳикоялари мисолидаги тадқиқи, бадиият муаммоларини ўрганиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:

ёзувчилар бадиий нутқнинг муалиф, персонаж, ровий каби кўринишлари ёрдамида жамиятимизда юз бераётган эврилишлар, инсонларнинг бадиий-эстетик идеалидаги ўзгаришларни тўғрисидаги хулосалардан Ф1-02 рақамли фундаментал тадқиқотда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 3 декабрдаги 89-03-4168-сон маълумотномаси). Натижада,  “XX-XXI асрлар бўсағасида ўзбек адабиётшунослиги”  бўлими замонавий ўзбек ҳикояларидаги янги инсон концепцияси масалалари билан бойитилган;

замонавий ўзбек ҳикоячилигидаги  янги инсон концепцияси оид қарашлардан ОТ-А1-46 рақамли грант лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 1 декабрдаги 89-03-4158-сон маълумотномаси). Натижада “Адабиёт назарияси асослари” дарслигини яратишда  ҳикоялардаги янги инсон образи ва уларнинг таҳлилига оид қарашлар билан бойитилган;

“Замонавий ўзбек насрида янги инсон концепцияси (Абдуқаюм Йўлдошев ва Зулфия Қуролбой қизи ҳикоялари асосида)” тадқиқи бўйича эришилган натижалардан Фарғона вилоят телерадиокомпаниясининг 2017–2018 йилларда “Зиё сари”, “Борингизга шукр”, “Интервью” кўрсатувлари ценарийсини яратишда кенг фойдаланилган (Фарғона вилоят телерадиокомпаниясининг 2018 йил 24 октябрдаги 645-сон маълумотномаси). Натижада ушбу телекўрсатув ва эшиттиришлар учун тайёрланган материалларнинг мазмуни мукаммаллашган, илмий далилларга бой бўлиши таъминланган.