Тураханов Саидкамол Валихановичнинг
фалсафа доктори (PhD) Диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Пастки жағ суяги синган беморларни даволашда фанлараро ёндашув» 14.00.21–Стоматология. 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.2.PhD/Tib1947.
Илмий раҳбар: Храмова Наталья Владимировна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат стоматология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат стоматология институти, DSc.04/30.12.2019.Tib.59.01.
Расмий оппонентлар: Азимов Мухамеджон Исмаилович тиббиёт фанлари доктори, профессор; Шукпаров Асылбек Баядилович тиббиёт фанлари доктори, профессор (Қозоғистон Республикаси).
Етакчи ташкилот: Қозон давлат тиббиёт университети (Россия Федерацияси)
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: пастки жағ суяги синган беморларни даволашда иммобилизация ва фанлараро ёндашувни такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
пастки жағ суяги синишларида биринчи тиббий ёрдам кўрстиш босқичида бўлакчаларнинг иммобилизацияси учун оғиздан ташқари боғламининг қўлланилиши қон йўқотилишини камайтириши, транспортировкада бўлакчаларнинг силжишини олдини олиши, травматик остеомиелит ривожланиш хавфини камайтириши исботланган;
оғиздан ташқари боғламининг узоқ муддат давомида қўлланилишида синган тарафдаги m.temporalis ва m.masseter чайнов мушакларининг мушак компоненти пастки жағнинг физиологик тинчлик кўрсаткичи диапазонига (218,1±1,7 ва 209,1±1,3) яқинлашиши исботланган;
пастки жағ суяги синган беморлар психологни жалб қилган ҳолда фанлараро ёндашув зурурлигини асослайдиган ўзини ўртача ва паст баҳолайдиган, хавотирли ва қўзғалувчан шахсларнинг устунлик қилиши Г.Айзенк ва Дембо-Рубинштейн услублари билан аниқланган;
пастки жағ суяги синган беморларни даволашда оғиздан ташқари фиксацияси ва психологни жалб қилган ҳолда таклиф этилган фанлараро ёндашувнинг қўлланилиши сўяк тўқималарининг тўлақонли регенерациясига кўмаклашиб ва психоэмоционал зўриқишни камайтирган ҳолда, тўлақонли ижтимоий реабилитацияни, суяк бўлакчаларининг максимал фиксациясини таъминлаши исботланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Пастки жағ суяги синган беморларни даволашда фанлараро ёндашув бўйича олинган илмий натижалар асосида (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги Илмий техник кенгашнинг 2024 йил 26 августдаги 05/87-сонли хулосаси):
биринчи илмий янгилик: пастки жағ суяги синишларида биринчи тиббий ёрдам кўрстиш босқичида бўлакчаларнинг иммобилизацияси учун оғиздан ташқари боғламининг қўлланилиши қон йўқотилишини камайтириши, транспортировкада бўлакчаларнинг силжишини олдини олиши, травматик остеомиелит ривожланиш хавфини камайтириши исботланган; Илмий натижаларни амалиётга жорий этилиши: Тошкент давлат стоматология институти клиникаси катталар юз-жағ жаррохлиги бўлими, Тошкент ш. Тез тиббий ёрдам клиник касалхонаси шошилинч юз-жағ жарроҳлиги бўлими, Қибрай тиббиёт бирлашмаси жарроҳлик бўлими (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 22 октябрдаги 8н-з/373-сонли хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: стандарт транспорт боғлам ишончли фиксацияни таъминлайди, бу эса беморга асоратлар хавфини камайтириш ва даволаниш жараёнини тезлаштириш имконини берди. Иқтисодий самарадорлиги: хориждан келаётган аналоглардан 3 баробар арзон. Инвестициялар рентабеллиги коэффициенти 8,1%.
иккинчи илмий янгилик: оғиздан ташқари боғламининг узоқ муддат давомида қўлланилишида синган тарафдаги m.temporalis ва m.masseter чайнов мушакларининг мушак компоненти пастки жағнинг физиологик тинчлик кўрсаткичи диапазонига (218,1±1,7 ва 209,1±1,3) яқинлашиши исботланган; Илмий натижаларни амалиётга жорий этилиши: Тошкент давлат стоматология институти клиникаси катталар юз-жағ жаррохлиги бўлими, Тошкент ш. Тез тиббий ёрдам клиник касалхонаси шошилинч юз-жағ жарроҳлиги бўлими, Қибрай тиббиёт бирлашмаси жарроҳлик бўлими (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 22 октябрдаги 8н-з/373-сонли хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: иммобилизация ва даволаш учун стандарт боғламдан фойдаланганда мушак компоненти рақамли диапазонга яқин, жағнинг физиологик қолган қисми ва оғриқ компоненти пасайишга интилади. Жағ синишларини иммобилизация қилиш ва даволаш учун стандарт боғлам жағ синганларида иммобилизация ва фиксациянинг қўшимча усули сифатида тавсия этилиши мумкин. Иқтисодий самарадорлиги: Ўзбекистоннинг жағлар синишида стандарт транспорт ва даволовчи боғламга бўлган йиллик эҳтиёжининг 50% ни қоплайди.
учинчи илмий янгилик: пастки жағ суяги синган беморлар психологни жалб қилган ҳолда фанлараро ёндашув зурурлигини асослайдиган ўзини ўртача ва паст баҳолайдиган, хавотирли ва қўзғалувчан шахсларнинг устунлик қилиши Г.Айзенк ва Дембо-Рубинштейн услублари билан аниқланган; Илмий натижаларни амалиётга жорий этилиши: Тошкент давлат стоматология институти клиникаси катталар юз-жағ жаррохлиги бўлими, Тошкент ш. Тез тиббий ёрдам клиник касалхонаси шошилинч юз-жағ жарроҳлиги бўлими, Қибрай тиббиёт бирлашмаси жарроҳлик бўлими (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 22 октябрдаги 8н-з/373-сонли хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: жағи синган беморларни тўлиқ реабилитация қилиш учун беморлар ва уларнинг қариндошлари хамда беморларнинг индивидуал ҳолати ва субъектив ҳаётий тажрибасини ҳисобга олган ҳолда психологик иш олиб бориш керак. Жағлари синган беморларни тўлақонли реабилитацияси учун уларнинг индивидуал ҳолати ва субъектив хаёт тажрибасини инобатга олган ҳолда беморлар ва уларнинг қариндошлари билан психологик ишларни олиб бориш лозим. 
тўртинчи илмий янгилик: пастки жағ суяги синган беморларни даволашда оғиздан ташқари фиксацияси ва психологни жалб қилган ҳолда таклиф этилган фанлараро ёндашувнинг қўлланилиши суяк тўқималарининг тўлақонли регенерациясига кўмаклашиб ва психоэмоциоционал зўриқишни камайтирган ҳолда, тўлақонли ижтимоий реабилитацияни, суяк бўлакчаларининг максимал фиксациясини таъминлаши исботланган. Илмий натижаларни амалиётга жорий этилиши: Тошкент давлат стоматология институти клиникаси катталар юз-жағ жаррохлиги бўлими, Тошкент ш. Тез тиббий ёрдам клиник касалхонаси шошилинч юз-жағ жарроҳлиги бўлими, Қибрай тиббиёт бирлашмаси жарроҳлик бўлими (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 22 октябрдаги 8н-з/373-сонли хулосаси). Ижтимоий самарадорлиги: илмий тадқиқот иши жағнинг синишини иммобилизация қилиш ва даволаш учун тавсия этилган стандарт транспорт боғлам жағ синган беморларни даволашда патогенетик жиҳатдан тўғри танловдир. Жағлари синган беморларни даволашда фанлараро ёндашув тавсия этилади, бу эса даволаш натижаларини яхшилайди. Жағи синган беморларга фанлараро ёндашувни қўллаш даволаш натижаларини яхшилайди, бу эса беморларнинг тўлиқ психологик ва физиологик реабилитациясига ёрдам беради. Иқтисодий самарадорлиги: Стандарт транспорт боғламга нисбатан маҳаллий бозорда талаб кундан-кунга ортиб бормоқда. Хозирга қадар 10 миллион сўмлик маҳсулот сотуви амалга оширилди.