Sayt test rejimida ishlamoqda

Уразбаева Илмира Конысбаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
       Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Акциядорлик жамиятларида молиявий контроллингни шакллантиришнинг назарий ва услубий жиҳатлари», 08.00.07 – Молия, пул муомаласи ва кредит ихтисослиги (иқтисодиёт фанлари).
       Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:
       Илмий раҳбар: Курбанов Хайрилла Абдурасулович, иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент.
       Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
       ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/10.12.2019.I.16.01.
Расмий оппонентлар: Тошмуродова Бувисора Эгамовна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Элмирзаев Самариддин Эшқуватович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.    Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистон Республикасида фаолият кўрсатаётган акциядорлик жамиятларида молиявий контроллинг тизимини шакллантириш бўйича илмий таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат. 
III.    Тадқиқотнинг илмий янгилиги  
услубий ёндашувга кўра, “молиявий контроллинг” тушунчасининг иқтисодий мазмуни акциядорлик жамиятининг молиявий маълумотларини ахборот ва таҳлил қилиш асосида унинг бозор қийматини оширишга ва молиявий  қўллаб-қувватлашга қаратилган муносабатлар мажмуига иқтисодий функцияни амалга ошириш билан боғлиқ бўлган ва юқори лавозимли ходимлар томонидан тўғри стратегик ва тезкор қарорлар қабул қилишга қаратилган корхоналарда алоҳида фаолият сифатида ёндашиш нуқтаи назаридан такомиллаштирилган;
«Нукус вино заводи» акциядорлик жамиятининг ижобий молиявий ҳолатини таъминловчи молиявий контроллинг тизимини шакллантиришга таъсир этувчи омиллар таркибини: рентабеллик (R = 0,26), тўловга қобилиятлилик (TQ = 0,23), ўз ва қарз маблағлари нисбати барқарорлиги (MB = 0,28), акциядорлик жамиятининг инвестицион жозибадорлигини ошириш (IJ = 0,23) ўртасидаги мақбул нисбатни таъминлаш орқали такомиллаштириш таклифи асосланган; 
акциядорлик жамиятларида молиявий контроллинг технологияларидан фойдаланган ҳолда акциядорлик жамиятларининг молиявий сиёсати ҳамда стратегик ва тактик қарорлар қабул қилиш имкониятларининг молиявий-иқтисодий кўрсаткичларини режалаштириш ва баҳолашда назоратнинг янги усулларини жорий этиш орқали кенгайтириш таклифи асосланган; 
 акциядорлик жамиятларига молиявий контроллингни жорий этиш асосида молиявий барқарорлик кўрсаткичларининг оптимал интервалдан оғиши ва ундаги риск кўрсаткичларининг таҳлили асосида 2026-йилга қадар прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Акциядорлик жамиятлари фаолиятини тартибга солишда молиявий контроллингни шакллантириш бўйича ишлаб чиқилган илмий таклиф ва тавсиялар асосида: 
услубий ёндашувга, “молиявий контроллинг” тушунчасининг иқтисодий мазмунини акциядорлик жамиятининг молиявий маълумотларини ахборот ва таҳлил қилиш асосида унинг бозор қийматини оширишга ва молиявий  қўллаб-қувватлашга қаратилган муносабатлар мажмуига иқтисодий функцияни амалга ошириш билан боғлиқ бўлган ва юқори лавозимли ходимлар томонидан тўғри стратегик ва тезкор қарорлар қабул қилишга қаратилган корхоналарда алоҳида фаолият сифатида ёндашиш нуқтаи назаридан такомиллаштиришга оид назарий ва услубий  материаллардан  олий ўқув юртларининг 60410500 – “Молия ва молиявий технологиялар” бакалавриат йўналиши, 70410501 – “Молия” магистратура мутахассислиги талабалари учун тавсия этилган “Корпоратив молия” номли ўқув қўлланмани тайёрлашда фойдаланилган. Натижада ушбу қўлланма, мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши билан  талабаларда акциядорлик жамиятлари фаолияти, унинг операциялари, ўз маблағлари салмоғини ошириб боришга рағбатлантирувчи молиявий контроллинг тизимини йўлга қўйиш орқали унинг фаолиятини тартибга солиш бўйича назарий билимларни кенгайтириш имкони яратилган;
«Нукус вино заводи» акциядорлик жамиятининг ижобий молиявий ҳолатини таъминловчи молиявий контроллинг тизимини шакллантиришга таъсир этувчи омиллар таркибини рентабеллик (R = 0,26), тўловга қобилиятлилик (TQ = 0,23), ўз ва қарз маблағлари нисбати барқарорлиги (MB = 0,28), акциядорлик жамиятининг инвестицион жозибадорлигини ошириш (IJ = 0,23) ўртасидаги мақбул нисбатни таъминлаш орқали такомиллаштириш таклифидан “Нукус вино заводи” акциядорлик жамиятида молиявий контроллинг фаолиятини тартибга солиш ва иқтисодий самарадорлигини оширишда фойдаланилган (“Нукус вино заводи” акциядорлик жамиятининг 2024 йил 15 августдаги 124-1-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида, “Нукус вино заводи” АЖ ишлаб чиқариш фаолиятига кредитлар ва инвестицияларни жалб этишда молиявий контроллингни қўллаш имкони яратилган;
акциядорлик жамиятларида молиявий контроллинг технологияларидан фойдаланган ҳолда акциядорлик жамиятларининг молиявий сиёсати ҳамда стратегик ва тактик қарорлар қабул қилиш имкониятларининг молиявий-иқтисодий кўрсаткичларини режалаштириш ва баҳолашда назоратнинг янги усулларини жорий этиш орқали кенгайтириш таклифи иқтисодиётнинг динамик ривожланиши шароитида акциядорлик жамиятлари фаолиятини тартибга солишда молиявий контроллинг тизими асосида корхона фаолиятини ривожлантириш дастурини ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Нукус вино заводи” акциядорлик жамиятининг 2024 йил 15-августдаги 124-1-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида, “Нукус вино заводи” АЖ фаолиятини тартибга солиш ва унга молиявий контроллинг тизимини жорий этиш асосида узоқ муддатли истиқбол кўрсаткичларини аниқлаштириш ҳамда ривожланишнинг асосий параметрларига мувофиқлаштириш имкони яратилган;
 акциядорлик жамиятларига молиявий контроллингни жорий этиш асосида молиявий барқарорлик кўрсаткичларининг оптимал интервалдан оғиши ва ундаги риск кўрсаткичларининг таҳлили асосида 2026-йилга қадар ишлаб чиқилган прогноз кўрсаткичларидан “Нукус вино заводи” АЖ фаолиятини тартибга солишнинг молиявий  ҳолатини ривожлантириш дастури”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Нукус вино заводи” акциядорлик жамиятининг 2024 йил 15-августдаги 124-1-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида “Нукус вино заводи” АЖ молиявий барқарорлиги узоқ муддатли истиқбол кўрсаткичларини аниқлаштириш ва ривожланишнинг асосий параметрларига мувофиқлаштириш имкони яратилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish