Хаметов Замирбек Мухторовичнинг
фан доктори (DSc) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Углеводород чиқиндиларини қайта ишлаш қурилмасини такомиллаштириш ва иккиламчи маҳсулотлар олиш технологиясини ишлаб чиқиш», 02.00.08 - Нефт ва газ кимёси ва технологияси (техника фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.4.DSc/Т840. 
Илмий маслаҳатчи: Хурмаматов Абдугаффор Мирзабдуллаевич, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассасалар номи: Фарғона политехника  институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Умумий ва ноорганик кимё институти, DSc.02/30.12.2019.К/Т.35.01.
Расмий оппонентлар: Адизов Бобир Замирович, техника фанлари доктори, профессор; Фозилов Садриддин Файзуллаевич, техника фанлари доктори, профессор; Каримов Икромали Тожиматович, техника фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: нефтшламларини турли қўшимчалардан тозалаш учун такомиллаштирилган қурилма ишлаб чиқиш ва улардан иккиламчи янги маҳсулотлар олиш технологиясини яратишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
115°С, 190°С ва 230°С хароратларда нефтшламидан ажратиб олинган оғир ва енгил фракциялар (бензин, керосин, дизел енилғиси) нинг физик хусусиятлари аниқланган; 
нефтшлами таркибидаги 10 мкм гача бўлган қаттиқ заррачаларни қурилма ичида оқимга қайтадан йўналтириш мақсадида гидроциклон қурилмасига циркуляция қувури ўрнатилиб такомиллаштирилган, такомиллаштирилган гидроциклоннинг майда-дисперс (<10 мкм) қаттиқ заррачалардан тозалаш самарадорлиги 55,7 % ни, умумий самарадорлик эса 98 % гача эканлиги исботланган; 
нефтшламларини қайта ишлаш учун янги технологик линия ишлаб чиқилган, гидроциклон қурилмасида оптимал суспензия тезлиги 22 м/с, қурилманинг гидравлик қаршилиги 170 кПа, тозаланган нефтшлами таркибидаги қолдиқ қаттиқ заррачалар миқдори 0,71% эканлиги аниқланган;
25/75 нисбатда брикетлаб олинган кўмирнинг оптимал кўрсатгичлари аниқланган: пресслаш босими 30 МПа, ўртача ёниш давомийлиги 4,5-5,5 дақиқа, иссиқликни ушлаб туриш (чўғланиш) давомийлиги 120-125 дақиқа, куллилик даражаси 12 % эканлиги ҳамда олинган намунанинг бошқа турли нисбатларда брикетланган намуналарга нисбатан ёниш давомийлиги 1,5-2 дақиқага кўпроқ, иссиқликни ушлаб туриш давомийлиги 10-11 дақиқага кўп, куллилик миқдори 1-2,5 % га камроқ эканлиги аниқланган;
нефтшлами таркибидан ўртача 16,4 % бензин фракцияси, 5,91 % керосин фракцияси, 7,2 % дизел; 12,1 % битум олиш учун гудрон, 36,4 % техник сув, 21,99 % гача йўл қурилиш соҳасида “йўл қопламаси” сифатида ишлатиш мумкинлиги исботланган;
марказдан қочма куч майдонида қурилмага берилаётган суспензия таркибидаги майда қаттиқ заррачаларнинг ортиши ҳисобига коагуляция бўлиши жараёни ортиб боради, бу эса қурилманинг самарадорлигини ошириш қонунияти аниқланган; 
қурилмадаги оқимнинг ички чегараси (Р1) ва айланма оқимнинг ташқи чегараси (Р2) камайиши ҳисобига қаттиқ заррачаларнинг чўкиш жараёни осонлашиш қонунияти аниқланган; 
суюқликни қаттиқ фазага қаршилиги суспензия таркибидаги қаттиқ заррачалар миқдорига боғлиқлиги ва марказдан қочма ва гравитация майдонларида чўктириш жараёнида заррачаларнинг ўлчамларидан қатъий назар Р ва w константа бўлганда ажратувчи омил кўрсатгичи бир хил қийматга эга бўлиши қонуниятлари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Нефт шламларидан қурилиш битумини олиш технологиясини яратиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
нефтшлами таркибидан қаттиқ майда заррачаларни ажратиш учун такомиллаштирилган гидроциклон қурилмаси Фарғона НҚИЗ” МЧЖнинг “2025-2026 йилларда амалиётга жорий этиш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати”га киритилган (Фарғона нефтни қайта ишлаш заводининг 2025 йил 23 сентябрдаги 01-05/1639-сон маълумотномаси). Натижада, такомиллаштирилган гидроциклон қурилмаси 10 мкм гача бўлган қаттиқ заррачаларни оддий гидроциклонга қараганда 34,2 % га юқори тозалаш имконини беради;
нефт чиқиндиси ва кўмир кукунинидан брикетланган кўмир олиш технологияси Ўзбеккўмир” АЖнинг “2025-2026 йилларда амалиётга жорий этиш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати”га киритилган (“Ўзбеккўмир” АЖнинг 2025 йил 11 сентябрдаги  01-13/1677-сон маълумотномаси). Натижада, иссиқлик бериши 65007000 ккал бўлган брикетланган кўмир маҳсулоти олиш имконини беради;
эритилган нефтшламини фракцияларга ажратиш технологик линияси Фарғона НҚИЗ МЧЖнинг “2025-2026 йилларда амалиётга жорий этиш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати”га киритилган (Фарғона нефтни қайта ишлаш заводининг 2025 йил 23 сентябрдаги 01-05/1639-сон маълумотномаси). Натижада, нефтшлами таркибидан 16,4 % бензин фракцияси, 5,91 % керосин фракцияси, 7,2 % дизел (солярка); 12,1 % гача битум олиш учун гудрон, 36,4 % гача техник сув ажратиб олиш имконини беради.