Аманов Равшан Амановичнинг
фалсафа доктори (ПҳД) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даражалар бериладиган фан тармоғи): “Фанлараро интеграция асосида бўлажак кимё ўқитувчиларининг фан компетенциясини такомиллаштириш методикаси”, 13.00.02 - Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари (кимё)).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/Ped6295.
Илмий раҳбар: Алимова Фарзона Абдукамаловна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc.03/30.12.2019.К.01.03.
Расмий оппонентлар: Махмудова Дилфуза Мелиевна, педагогика фанлари доктори, профессор; Абдураҳмонов Элдор Баратович, кимё фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Жиззаҳ давлар педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади бўлажак кимё ўқитувчиларининг кимёвий билимларини инглиз тили билан фанлараро интеграция асосида фан компетенцияни такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги
бўлажак кимё ўқитувчиларининг (кимё + инглиз тили) фан компетенциясини шакллантиришнинг педагогик-психологик хусусиятлари, шунингдек, педагогик интеграциянинг вертикал ва горизонтал тузилмаларига мувофиқ кимёвий таълим мазмунига қўйиладиган асосий тамойиллар, шароитлар ва методик ёндашувларнинг уйғунлиги асосида касбий тайёргарликнинг дидактик хусусиятлари аниқлаб берилган;
ўқув жараёнига тизимли даврийликни жорий этиш асосида кимёвий таълим консепсияси ва 4C модели ҳамда илмий кимё луғатига таянган Блум таксономияси бўйича мезонли баҳолашга мувофиқ фанлараро интегратив ёндашув такомиллаштирилган;
кимё фанининг жадал шаклланиши ва таълим муҳитида фанлараро методиканинг мантиқий-коммуникатив дастурлар фан компетенцияси ва профессионаллизмни рағбатлантириш асосида интеграциясига таянган ҳолда консептуал модел такомиллаштирилган;
кимё ва инглиз тилининг фанлараро интеграсияси шароитида фан компетенцияларини ривожлантиришнинг баҳолаш мезонларини аниқлашга, ўқув муаммоларини мақбул ҳал этишга, шунингдек ўқитишнинг педагогик имкониятларини факториал аниқлаштиришга қаратилган синхронлаштирилган қатор вазифаларни мослаштириш асосида бўлажак кимё ўқитувчиларини таёрлашга интегративе йўндашув кўникмалари такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Илмий тадқиқот натижаларига кўра, бўлажак кимё ўқитувчиларининг фан бўйича компетенциясини фанлараро интеграция асосида такомиллаштириш бўйича қуйидаги ишлар амалга оширилди:
метафанга оид тил тизими ва фан билимлари ҳамда нутқий кўникмаларни шакллантириш ва ривожлантиришга хизмат қилувчи машқлар тизими асосида ишлаб чиқилган консептуал модел тузилмаси асосида “Органик кимё” ўқув қўлланмаси ишлаб чиқилди ва амалиётга жорий этилди (Нашрга рухсат № 2023/318У-117, 2023-йил 27-октябрдаги Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети Кенгашининг № 3/3.2 буйруғига биноан). Натижада, инглиз тилида ўқиш бўйича фан билимлари ва нутқий кўникмалар шакллантирилди ва ривожлантирилди, когнитив стратегиялар такомиллаштирилди, шунингдек, органик кимё бўйича бўлажак кимё ўқитувчиларининг метафан глоссарийсининг дидактик имкониятлари аниқланган;
мантиқий-формал тафаккур ҳамда далиллаш, изоҳлаш, шарҳлаш каби мантиқий-коммуникатив амаллар асосида бўлажак кимё ўқитувчилари учун методик тавсиялар ишлаб чиқилди ва “Аналитик кимё. Сифат таҳлили” ўқув қўлланмаси тайёрланиб, амалиётга жорий этилди (Нашрга рухсат № 2023/318У-116, 2023-йил 27-октябрдаги Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети Кенгашининг № 3/3.2 буйруғига биноан). Натижада, талабаларнинг фан бўйича компетенцияси ва касбий маҳорати фанлараро интеграция асосида такомиллаштирилди, шунингдек, аналитик кимё фанини ўқитиш самарадорлиги оширилган.