Алихонов Аброрхон Аъзамхон ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Картошка ковлаш машинасини ковловчи ишчи қисмининг конструксиясини такомиллаштириш ва параметрларини асослаш”, 05.07.01 - Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация машиналари. Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация ишларини механизациялаш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/Т4279.
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Байбобойев Набижон Ғуломович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган муҳандислик-қурилиш институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Наманган муҳандислик-қурилиш институти, PhD.03/30.12.2019.Т.90.01.
Расмий оппонентларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони:
Худояров Анвар Назиржонович, техника фанлари доктори, профессор; Раҳмонов Хусан Тожиевич, техника фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот номи: Наманган муҳандислик-технология институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади кичик ҳажмли картошка ковлагичнинг ковловчи ишчи қисмини такомиллаштириш йўли билан иш унумини ва сифатини оширишдан иборат.
III. Диссертация тадқиқотининг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
кулачокли ротор диаметри, кулачок қаторлари сони, айланишлар сонини аниқлаш имконини берадиган аналитик боғланишлар, лемехга тушаётган аралашма оғирлиги, ҳажми ҳамда геометрик ўлчамлари ва кулачокли ротор билан ўзаро таъсирини ҳисобга олган ҳолда аниқланган;
кулачок профилини аниқлаш имконини берадиган аналитик ифода кулачокли ротор диаметри, бурчак тезлиги ва туганакга таъсир этувчи нормал босим кучи, ишқаланиш кучи ва массани лемехда ҳаракатлантирувчи кучларни инобатга олган ҳолда ишлаб чиқилган;
кулачокли ротор валидаги буровчи момент ва кулачокларни тупроқ-картошка массасига киришидаги қаршилик кучини аниқлаш имконини барадиган аналитик ифода тупроқ хоссасининг беқарорлиги ва қаршилик кучининг услюксизлигини инобатга олган ҳолда ишлаб чиқилган;
экспериментал тадқиқотлар асосида кулачокли ротор параметрлари (кулачок диаметри; айланишлар сони; кулачок қаторлари сони ва кулачок бармоқлари сони) ни ҳамда ковлагич тезлигини мақбул қийматлари агротехник ва энергетик кўрсатгичларини ифодаловчи регрессия тенгламаларини ҳисоблаш орқали аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларнинг жорий қилиниши. Ковловчи ишчи қисми кулачокли ротор билан жиҳозланган картошка ковлагичнинг параметрларини асослаш бўйича олинган натижалар асосида:
картошка туганакларини тупроқдан юқори сараланиш даражасини таъминлайдиган картошка ковлагичнинг ишлаб чиқаришни ўзлаштириш учун лойиҳа-конструкторлик ҳужжатлари (дастлабки талаблар, техник топшириқ) «БМКБ-Агромаш» АЖ да лойиҳалаш жараёнига жорий этилган. (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2023-йил 26-декабрдаги 05/17-04-301-сон маълумотномаси). Натижада, технологик схемаси ва параметрлари асосланган, ковловчи ишчи қисми такомиллашган кулачокли ротор билан жиҳозланган кичик ҳажмли картошка ковлагични ишлаб чиқиш имконияти яратилган;
ишлаб чиқилган кулачокли ротор билан жиҳозланган кичик ҳажмли картошка ковлагич Наманган вилояти Косонсой тумани фермер хўжаликларида жорий этилган. (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2023-йил 26-декабрдаги 05/17-04-301-сон маълумотномаси). Натижада, картошка ҳосилини йиғиб олишда меҳнат сарфини 18 фоизга, эксплуатацион сарф-харажатларни 29 фоизга камайтириш имкони яратилган.