Мойдинова Шоҳида Исмаилжановнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Инглиз тилида ўқиш компетенсиясини касбга йўналтирганлик асосида шакллантириш технологиялари”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари (инглиз тили)).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.3.PhD/Ped2736.
Илмий раҳбар: Алимов Шаробиддин Солиевич, педагогика фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат чет тиллари институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат чет тиллари институти ҳузуридаги PhD.03/29.12.2022.Fil.156.01 рақамли Илмий кенгаш асосида тузилган бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Артиқова Муҳайё Ботиралиевна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор; Мухамеджанова Ситорабегим Джамолитдиновна, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади нофилологик олий таълим муассасалари физика таълим йўналиши талабаларининг инглиз тилидаги ўқиш компетенсиясини касбга йўналтирганлик асосида шакллантиришнинг назарий асосларини ўрганиб таҳлил қилиш орқали ўқиш технологияларини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
нутқий кўникма-малакаларни шакллантиришда  физика таълим йўналиши талабаларининг инглиз тилини билиш даражасига кўра касбга оид матнларни ўқиб тушунишга йўналтирилган махсус машқлар комплекси ишлаб чиқилган;
касбий матнларни ўқиб тушуниш компетенсиясини (реадинг cомпетенcе) шакллантиришда  инглиз тилидаги ўқиш мазмуни физика таълим йўналишига оид касбий матнларни танлаш орқали такомиллаштирилган;
амалий машғулотларда физика таълим йўналиши талабаларнинг касбий матнларни ўқиш компетенсияни такомиллаштиришга қаратилган соҳавий терминологияни ўз ичига олган ўқув материаллари ва амалий топшириқлардан иборат  ўқув-услубий таъминот яратилган;
физика таълим йўналиши талабаларининг инглиз тилида ўқиш компетенсиясини шакллантиришни  6 босқичдан иборат (Стаге-бй-стаге) методик ёндашув асосида ташкил қилиш асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Нофилологик олий таълим муассасаларининг физика таълим йўналиши талабаларининг инглиз тилидаги касбий матнларни ўқиб тушунишга оид компетенсиясини шакллантиришга доир тадқиқот натижалари асосида:
 нофилологик олий таълим муассасаларида ўқитилаётган чет тил фанининг мазмуни талабаларининг касбий эҳтиёжларига мос бўлиши уларнинг бўлгуси касбий фаолиятига тайёрлик даражасини белгилаши ҳамда касбий матнлар бўлажак мутахассисларнинг касбий ҳаётга тайёрлашда муҳим аҳамиятга эгалиги хусисидаги фикрлардан 2021-2023-йилларда Қарши давлат университетида амалга оширилган СУЗ-800-21-ГР-3181 “Реинфорcинг Энглиш Лангуаге cомпетенcе ат Карши Стате Университй” номли халқаро грант лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Қарши давлат университетининг 2024-йил 18-майдаги 03/1427-сон маълумотномаси). Натижада, нофилологик олий таълим муассасалари физика таълим йўналиши талабаларининг инглиз тилида ўқиш компетенциясини шакллантиришда касбий матнлардан фойдаланиш орқали ўқиш мазмунини танлашни такомиллаштириш зарурияти ҳақидаги фикрлар асосланган;
дидактик мақсадлари  ўзаро алоқадор бўлмаган алоҳида машқлардан фойдаланиш таълим жараёнида кўзланган ўқув мақсадларига эришишга олиб келмайди. Инглиз тилидаги матнларни ўқиб тушуниш жараёнини методик жиҳатдан тўғри ташкил қилиш учун физика таълим йўналишида таҳсил олаётган талабаларнинг чет тил билиш даражасига кўра касбга оид матнларни ўқиб тушунишга йўналтирилган махсус машқлар комплексини яратишда Самарқанд давлат чет тиллар институтида Европа иттифоқининг Эрасмус+ дастури 58545-ЭПП-1-2017-1-ЭС-ЭППКА2-CБҲЕ-ЖП CЛАСС: “Cомпутатионал лингуистиcс ат Cентрал Асиан университиес” грант лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2024-йил 29-майда берилган 1140/02–сон маълумотномаси). Натижада, физика таълим йўналиши талабаларининг чет тил билиш даражасига кўра инглиз тилидаги касбий матнларни ўқиб тушунишни такомиллаштиришга қаратилган машқлар комплекси яратилган.
нофилологик олий таълим муассасалари талабаларига чет тилида касбга йўналтирилган мулоқотни ўргатиш, биринчидан, чет тил ўқитувчиси олдига бўлажак мутахассисни фанлараро алоқалар асосида, чет тилни касбий маҳоратни ошириш воситаси сифатида фойдаланишни ва уларнинг касбий билимлари, шунингдек, халқаро тажриба орттириш, касбий маҳорат ва малакаларни ривожлантириш воситаси сифатида ўргатиш вазифасини қўяди. Инглиз тили амалий машғулотларида соҳага оид матнларни ўқиш орқали касбий компетенсияни такомиллаштиришга қаратилган методик тавсиялар  яратишда Европа Иттифоқи томонидан Эрасмус + дастурининг 2016-2018-йилларга мўлжалланган 561624-ЕРР-1-2015-УК-ЭППКА2-CБҲЕ-СП-ЭРАСМУС + CБҲЕ ИМЕП: “Ўзбекистонда олий таълим тизими жараёнларини модернизациялаш ва халқаролаштириш” номли инновацион тадқиқотлар лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2024-йил 20-майдаги 1038/02-сон маълумотномаси). Натижада, ушбу тавсиялар келажакда луғат, оʻқув қоʻлланма, дарсликлар яратилишида ва шу соҳада олиб бориладиган илмий тадқиқотлар учун маълумотлар базаси бўлиб ҳизмат қилишлиги асосланган.
физика таълим йўналиши талабаларининг инглиз тилида ўқиш компетенсиясини шакллантиришни (степ-бй-степ) технологик ёндашув асосида босқичма-босқич ташкил қилишга оид хулосалардан 2022-2024-йиллар давомида Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” Давлат муассасасининг “Маданий-маърифий ва бадиий эшиттиришлар” муҳарририяти томонидан тайёрланган “Таълим ва тараққиёт”, “Ўзбекистон ёшлари” номли дастурлар сенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” Давлат муассасасининг 2024-йил 25-апрелдаги 04-36-557-сон маълумотномаси). Натижада, физика таълим йўналиши талабаларининг инглиз тилида ўқиш компетенсиясини 6 босқичдан иборат босқичма-босқич шакллантириш технологияси такомиллаштирилган; “Техц он спеcиалитй” номли ўқув қўлланмасида таклиф этилган мутахассисликка оид матнлар, машқлар ва топшириқлар физика таълим йўналиши талабаларининг инглиз тилида ўқиш компетенциясини технологик ёндашув асосида босқичма-босқич шаклланишига ҳизмат қилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024-йил 25-июндаги 218-сонли буйруғи). Натижада, замонавий илмий-методик талабларга мувофиқ шакллантирилган адабиётлар базаси яна бир илмий асосланган ва педагогик жиҳатдан такомиллаштирилган ўқув қўлланма билан бойитилган ҳамда физика таълим йўналиши  талабаларининг касбий соҳаларида глобал жамиятда муваффақиятли интеграция бўлиш учунг зарур бўлган тил кўникмаларининг ривожланишига хизмат қилган.