Тўхташев Ҳикматилла Исматиллаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: “Фермер хўжаликларининг ердан фойдаланиш ва муҳофаза қилиш самарадорлигини таъминлашнинг ҳуқуқий масалалари” 12.00.06 – Табиий ресурслар ҳуқуқи. Аграр ҳуқуқ. Экологик ҳуқуқ (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: № В2022.1.PhD/Yu692.
Илмий раҳбар: Узакова Гўзал Шариповна, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.07/03.06.2023.Yu.22.04.
Расмий оппонентлар: Утегенов Онгарбой Дариябаевич юридик фанлар доктори, доцент; Мирзаабдуллаева Матлуба Рустамовна юридик фанлар номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Жамоат хавфсизлиги университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади фермер хўжаликлари фаолиятини ҳуқуқий тартибга солиш, ер қонунчилигини такомиллаштириш ва ҳуқуқни қўллаш амалиёти самарадорлигини ошириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборатдир.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Фермер хўжаликларига қишлоқ хўжалик ерларининг электрон онлайн-ауксион натижаси асосида 30 йил муддатга ижара ҳуқуқи асосида берилиши  ва ижара шартномасининг шартлари ва муддатлари тарафларнинг келишувига мувофиқ белгиланиши, шунингдек фермер хўжаликлари томонидан ижара ҳуқуқини бошқа шахсларга (учинчи шахсларга)ўтказиш тартиби асослаб берилган;
Фермер хўжаликларининг фойдаланишида бўлган ер участкаларини бўлиш Ер кодекси талаблари доирасида амалга оширилиши, яъни бўлинаётган ер участкаси  фермер хўжалиги ташкил қилиш учун Ер кодексида белгиланган энг кам ўлчамдан кам бўлган тақдирда бўлинмаслиги билан боғлиқ ҳолатлари асослаб берилган;
Фермер хўжалиги бошлиғи ер участкасини ижарага олиш ҳуқуқини ижара шартномасига ўзгартириш киритиш орқали ўн саккиз ёшга тўлган, қишлоқ хўжалигида тегишли малака ёки иш тажрибасига эга бўлган Ўзбекистон Республикаси фуқароси ҳисобланувчи ўз оила аъзоларидан бирига ижара шартномасида белгиланган муддатга беришга ҳақли эканлиги асосланган;
Кўп тармоқли фермер хўжалигининг ер участкаларини ижарага олиш ҳуқуқи қонунчиликда белгиланган тартибда бекор қилинганда кўп тармоқли фермер хўжалиги ўз раҳбари томонидан унинг ташкилий-ҳуқуқий шаклини ўзгартириш орқали қайта ташкил этилиши мумкинлиги асослаб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Фермер хўжаликларининг ердан фойдаланиш ва муҳофаза қилиш самарадорлигини таъминлашнинг ҳуқуқий масалаларини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Фермер хўжаликларига қишлоқ хўжалик ерларининг электрон онлайн-ауксион натижаси асосида 30 йил муддатга ижара ҳуқуқи асосида берилиши  ва ижара шартномасининг шартлари ва муддатлари тарафларнинг келишувига мувофиқ белгиланиши, шунингдек фермер хўжаликлари томонидан ижара ҳуқуқини бошқа шахсларга (учинчи шахсларга)ўтказишга оид таклифи Ўзбекистон Республикаси Ер кодексининг (1998-йил 1-июл) 58-моддаси биринчи қисмида ўз ифодасини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2023-йил
22-майдаги 04/8-10-632-сон далолатномаси). Ушбу таклифнинг амалга оширилиши фермер хўжаликларига қишлоқ хўжалик ерларини ижара ҳуқуқи асосида бериш билан боғлиқ фаолиятни ҳуқуқий тартибга солишга хизмат қилган.    
Фермер хўжаликларининг фойдаланишида бўлган ер участкаларини бўлиш Ер кодекси талаблари доирасида амалга оширилиши, яъни бўлинаётган ер участкаси  фермер хўжалиги ташкил қилиш учун Ер кодексида белгиланган энг кам ўлчамдан кам бўлган тақдирда бўлинмаслиги ҳақидаги ушбу таклифи  Ўзбекистон Республикасининг 2004-йил 26-августдаги ЎРҚ-662-ИИ-сон “Фермер хўжалиги тўғрисида”ги қонунининг 13-моддаси бешинчи қисмида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2023-йил
22-майдаги 04/8-10-632-сон далолатномаси). Ушбу таклифнинг қабул қилиниши фермер хўжаликларининг ерга бўлган ҳуқуқларини кафолатлаш ва ер участкаларининг тегишли ихтисосликлар бўйича белгиланган ўлчамлардан кам бўлган тақдирда бўлинмаслиги билан боғлиқ тартибларни ўрнатишга хизмат қилган.
Фермер хўжалиги бошлиғи ер участкасини ижарага олиш ҳуқуқини ижара шартномасига ўзгартириш киритиш орқали ўн саккиз ёшга тўлган, қишлоқ хўжалигида тегишли малака ёки иш тажрибасига эга бўлган Ўзбекистон Республикаси фуқароси ҳисобланувчи ўз оила аъзоларидан бирига ижара шартномасида белгиланган муддатга беришга ҳақли, деб берилган  таклифи Ўзбекистон Республикасининг 2004-йил 26-августдаги ЎРҚ-662-ИИ-сон “Фермер хўжалиги тўғрисида”ги қонунининг 13-моддаси саккизинчи қисмида ўз ифодасини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2023-йил 22-майдаги 04/8-10-632-сон далолатномаси). Мазкур таклифнинг қабул қилинганлиги фермер хўжалиги раҳбарининг ерга бўлган ҳуқуқларини ер ижара шартномаси муддатига мерос қилиб ўтказиш тартибини белгилашга ижобий таъсир ўтказган.   
Кўп тармоқли фермер хўжалигининг ер участкаларини ижарага олиш ҳуқуқи қонунчиликда белгиланган тартибда бекор қилинганда кўп тармоқли фермер хўжалиги ўз раҳбари томонидан унинг ташкилий-ҳуқуқий шаклини ўзгартириш орқали қайта ташкил этилиши мумкинлиги ҳақида берилган таклифидан Ўзбекистон Республикасининг 2004-йил 26-августдаги ЎРҚ-662-ИИ-сон “Фермер хўжалиги тўғрисида”ги қонунининг 31-моддаси иккинчи қисмини шакллантиришда фойдаланилган. (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2023-йил
22-майдаги 04/8-10-632-сон далолатномаси). Ушбу таклифнинг қабул қилинганлиги фермер хўжаликлари фаолиятини ҳуқуқий тартибга солиш билан боғлиқ нормативларни амалда самарали қўлланишини кучайтиришга оид ҳуқуқий механизмларни такомиллаштиришга хизмат қилган..