Каримов Фазлиддин Жамолиддин ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Юқори малакали футболчи қизларнинг махсус жисмоний тайёргарлигини такомиллаштириш”, 13.00.04–Жисмоний тарбия, спорт машғулотлари, соғломлаштириш ва адаптив жисмоний тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/Ped6745.
Илмий раҳбар: Талипджанов Аскар Имамджанович, педагогика фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Гулистон давлат университети.
Илмий Кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса номи: Жисмоний тарбия ва спорт илмий тадқиқотлар институти, DSc.33/01.02.2022.Ped.146.01.
Расмий оппонентлар: Кочкаров Атабек Ахматваевич педагогика фанлари доктори (DSc), доцент, Исеев Шамил Тагирович педагогика фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади юқори малакали футболчи қизларнинг махсус жисмоний тайёргарлигини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
юқори малакали футболчи қизларнинг ҳолатини оператив баҳолаш учун машқларни ҳаракат реакцияси ва қарор қабул қилиш тезлигини оширишга имкон берувчи инновацион платформани ишлаб чиқиш ҳисобига уларнинг махсус жисмоний тайёргарлик кўрсаткичлари такомиллаштирилган;
миллий терма жамоага номзод футболчи қизларнинг юклама даражасини индивидуал баҳолаш ва турли юкламаларда ишлашга ўргатиш учун машғулот ва мусобақа жараёнига уларнинг юрак уриш тезлигини реал вақт режимида кузатиш имкониятини берувчи юқори коеффициентли шиддат зоналарини (ЮҚСнинг 5 та шиддат зонаси) самарали режалаштириш ҳисобига ортиқча юкланишни олдини олиш кенгайтирилган;
“Олий лига-W” футболчи қизларнинг мусобақа фаолияти кўрсаткичларидаги ишончлилик ва самарадорликни ошириш учун ҳар бир футболчининг индивидуал кўрсаткичларини ҳисобловчи (паслар аниқлиги, зарбалар самарадорлиги) аналитик компютер дастурларини мусобақа жараёнига киритиш ҳисобига футболчи қизларнинг техник-тактик ҳаракатларни бажариш вақтида хатоликлар фоизи камайишига эришилган;
малакали футболчи қизларнинг ўйин жараёнида 4-5-тезлик зоналаридаги (В=22,0-24,99 км/с.; В=25 км/с.дан юқори) ҳаракатлари ҳажмини ошириш учун машғулот жараёнига анаероб-аллактат, анаболик ва анаероб-гликолитик йўналишларини сериялар сони, такрорлашлар ҳамда сериялар орасидаги дам олиш паузаларини юклама кўрсаткичлари бўйича белгилаб бериш ҳисобига қисқа вақт ичида тикланиш ва юқори интенсивликдаги ҳаракатларни бажариш тезлиги оширилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Амалга оширилган педагогик тажриба давомида олинган илмий натижалар асосида:
юқори малакали футболчи қизларнинг ҳолатини оператив баҳолаш учун машқларни ҳаракат реакцияси ва қарор қабул қилиш тезлигини оширишга имкон берувчи инновацион платформани ишлаб чиқиш ва машғулотларда қўллаш бўйича таклиф ва тавсиялар Ўзбекистон терма жамоаси футболчи қизларининг машғулот жараёнига тадбиқ этилган (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2024-йил 27-августдаги 03-16/8449-сон маълумотномаси). Натижада терма жамоа футболчи қизларининг ҳаракат фаолияти ҳажми В=17,00-21,99 км/соат тезлик зонасида 9,3% га, В=22,00-24,99 км/соат тезлик зонасида 19,9% га, В= 25 км/соатдан юқори тезлик зонасида 22,1% га яхшиланган. ВО₂мах даражаси 7,5% га, АНАО 7% га, МКИдан АНАО фоизи 18% га яхшиланган, ёғ массаси 16% га пасайган;
миллий терма жамоага номзод футболчи қизларнинг юклама даражасини индивидуал баҳолаш ва турли юкламаларда ишлашга ўргатиш учун машғулот ва мусобақа жараёнига уларнинг юрак уриш тезлигини реал вақт режимида кузатиш имкониятини берувчи юқори коеффициентли шиддат зоналарини (ЮҚСнинг 5 та шиддат зонаси) самарали режалаштириш “Севинч-W ПФК футболчи қизларининг ўқув-машғулот жараёнига татбиқ этилган (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2024-йил 27-августдаги 03-16/8449-сон маълумотномаси). Натижада “Севинч - W” ПФК футболчи қизларининг техник-тактик ҳаракатлар хажми 23,8%га; техник-тактик ҳаракатлар самарадорлиги 21,4% га яхшиланган, ҳамдафутболчи қизлар 2023-йилда Ўзбекистон чемпионлигини қўлга киритган;
юқори малакали футболчи қизларнинг махсус жисмоний тайёргарлигини такомиллаштириш дастурини қўллаш бўйича таклиф ва тавсиялар “Бунёдкор-W” ПФК футболчи қизлар жамоасининг ўқув-машғулот жараёнига татбиқ қилинган (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2024-йил 27-августдаги 03-16/8449-сон маълумотномаси). Натижада машғулот жараёнида футболчи қизларнинг махсус жисмоний тайёргарлик кўрсаткичлари “узунликка сакраш”да 12,9% га; “10 метрга югуриш”да 10,7%га, “30 метрга югуриш”да 7,3% га; 7х50 м.га мокисимон югуриш”да 9,2% га; “Ё-Ё” тестида 19,7% га яхшиланган;
малакали футболчи қизларнинг ўйин жараёнида 4-5-тезлик зоналаридаги (В=22,0-24,99 км/с.; В=25 км/с.дан юқори) ҳаракатлари ҳажмини ошириш учун машғулот жараёнига анаероб-аллактат, анаболик ва анаероб-гликолитик йўналишларини сериялар сони, такрорлашлар ҳамда сериялар орасидаги дам олиш паузаларини юклама кўрсаткичлари бўйича белгилаб бериш бўйича таклиф ва тавсиялар “Бунёдкор-W” жамоаси ПФК футболчи қизлар жамоасининг ўқув-машғулот жараёнига татбиқ қилинган (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2024-йил 27-августдаги 03-16/8449-сон маълумотномаси). Натижада “Бунёдкор-W” жамоаси 2023-йилда Ўзбекистон чемпионати кумуш медалларига сазовор бўлган.