Караматова Дилфуза Садиновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Бўлажак бошланғич синф синф ўқитивчиларининг экологик маданиятини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш” , 13.00.02 -Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.2.PhD/Ped7832.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
Илмий раҳбар: Аброрхонова Камолахон Аброрхон қизи, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, DSc.03/30.01.2020.Ped.26.01.
Расмий оппонентлар: Якубжанова Дилобар Ботировна, педагогика фанлари доктори, профессор(DSc); Исакулова Нилуфар Жаникуловна, педагогика фанлари доктори, профессор (DSc).
Етакчи ташкилот: Андижон давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик маданиятини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик маданиятини ривожлантиришнинг методик имкониятлари педагогик антропология, ижтимоий-педагог, илмий педагогик, методик даражаларининг филогенетик ва онтогенетик таркибий қисмлар динамикаси ҳамда педагогларнинг экологик тайёргарлигини дедуктив тавсифлашга доир тушунчалар ва табиатга мос био-эко-ижтимоий шахсга йўналтирганлигини таъминлаш асосида аниқлаштирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик маданиятини ривожлантириш модели атроф-муҳит билан экологик муносабатлар, табиий-ижтимоий муҳит ва ер сивилизацияси, шахс ва ёшга оид хусусиятлар ҳамда шахсий хислатларни ўсимлик ва ҳайвонот дунёсини муҳофаза этиш, экологик вазият, ирсиятига фаол мослаштириш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик маданиятини ривожлантириш методикаси экологик маданиятнинг самарадорлиги, экологик мазмундаги мавзуларни тўлиқ, тўлиқмас, қисмли, вақтинчалик, аралаш интеграциясини ҳамда ақл идрокни ривожлантириш ва табиатга мувофиқ шаклланишига доир комиллик ҳодисани таълим босқичларига оид обектив моҳиятини очиб бериш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик маданиятини лойиҳалаш методикаси самарадорлиги табиий ва одатий гомологик тажриба, ғоялар ва инсайтни башорат қилиш, конструксиялаш, эксириментал ва технологик таъминлаш ҳамда комплекс жараён натижасини веридикациялаш ва ғояни, ниятни фикрни яхлитлаш мезонлари асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик маданиятини ривожлантириш методикасини такомиллаштиришга оид олинган илмий натижалари асосида:
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик маданиятини ривожлантиришнинг методик имкониятлари педагогик антропология, ижтимоий-педагог, илмий педагогик, методик даражаларининг филогенетик ва онтогенетик таркибий қисмлар динамикаси ҳамда педагогларнинг экологик тайёргарлигини дедуктив тавсифлашга доир тушунчалар ва табиатга мос био-эко-ижтимоий шахсга йўналтирганлигини таъминлаш асосида аниқлашга оид тавсиялар “Педагоглик касбига кириш” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2024- йил 20-ноябрдаги 11-05-6669/04 рақамли далолатномаси). Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик маданиятини ривожлантириш самарадорлиги ошган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик маданиятини ривожлантириш методикаси экологик маданиятнинг самарадорлиги, экологик мазмундаги мавзуларни тўлиқ, тўлиқмас, қисмли, вақтинчалик, аралаш интеграциясини ҳамда ақл идрокни ривожлантириш ва табиатга мувофиқ шаклланишига доир комиллик ҳодисани таълим босқичларига оид обектив моҳиятини очиб бериш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар “Табиатшунослик ва уни ўқитиш методикаси” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2024- йил 20-ноябрдаги 11-05-6669/04 рақамли далолатномаси). Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик маданиятини ривожлантириш технологияларини такомиллаштиришга шароит яратилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчилар экологик маданиятини ривожлантиришнинг лойиҳалаштириш технологиялари атроф-муҳит билан экологик муносабатлар, табиий-ижтимоий муҳит ва ер сивилизацияси, шахс ва ёшга оид хусусиятлар ҳамда шахсий хислатларни ўсимлик ва ҳайвонот дунёсини муҳофаза этиш, экологик вазият, ирсиятига фаол мослаштириш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Педагоглик касбига кириш” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2024- йил 20-ноябрдаги 11-05-6669/04 рақамли далолатномаси). Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларида экологик маданиятни лойиҳалаштириш жараёнларини такомиллаштиришниннг дидактик таъминоти Такомиллаштирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик маданиятини лойиҳалаш методикаси табиий ва одатий гомологик тажриба, ғоялар ва инсайтни башорат қилиш, конструксиялаш, эксириментал ва технологик таъминлаш ҳамда комплекс жараён натижасини веридикациялаш ва ғояни, ниятни фикрни яхлитлаш мезонлари асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар “Табиатшунослик ва уни ўқитиш методикаси” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2024- йил 20-ноябрдаги 11-05-6669/04 рақамли далолатномаси). Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг экологик маданиятини ривожлантиришда ўқув лойиҳаларидан фойдаланишга эришилган.