Жўраева Дилдора Юнусовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Талабаларнинг мустақил таълимини булутли технологиялар асосида такомиллаштириш (Биология ўқитиш методикаси фани мисолида)”, 13.00.02 - Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (биология).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/Ped5007.
Илмий раҳбар: Эргашева Гулрухсор Сурхониддиновна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Навоий давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қорақалпоқ давлат университети ҳузуридаги PhD.03/30.12.2019.B.20.04 рақамли Илмий кенгаш асосидаги бир марталик Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Норбўтаев Хўшбоқ Бобоназарович, педагогика фанлари доктори, профессор; Бахиева Луиза Аминовна, биология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Талабаларнинг мустақил таълимини булутли технологиялар асосида такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
талабаларнинг мустақил таълимини булутли технологиялар ёрдамида ташкил этиш мазмуни мотивацион, тузилмали, адаптив босқичларга мувофиқ рефлексив вазифалар, амалий топшириқлар, булутли ҳисоблашлар (Cлоуд cомпутинг), он-лине таълим платформалари ва мобил технологияларига устуворлик бериш асосида аниқлаштирилган;
талабаларнинг мустақил таълимини булутли технологиялар орқали ташкил этишнинг таркибий-мазмунли модели мақсадли, мазмун, баҳолаш, натижа компонентларини ўзаро интеграциялаш ва он-лине таълим платформасида булутли технологиялар (Гоогле Доcс, Миcрософт) уйғунлигини таъминлаш асосида такомиллаштирилган;
биология ўқитиш методикаси фанида булутли технологиялардан фойдаланиб талабалар мустақил таълимини ташкил этишнинг методик таъминоти вебга йўналтирилган онлайн дидактик ўқув ресурслари ва он-лине мустақил таълим платформаси орқали талабаларнинг мустақил ўқув фаолиятини адаптив-репродуктив технологияга мувофиқ интенсивлаштириш асосида такомиллаштирилган;
биология ўқитиш методикаси фанидан био-cлоуд.уз булутли-таълим муҳитида WебҚуест, Геймификация, М-Леарнинг, М-Феедбаcк ўқитиш воситалари, Ассесмент, Пре-Водcастинг, РеқуестБасе, ЭхамСофт, мобил сўровнома, мобил викторина, Плиcкерс каби инновацион лойиҳавий методларни креатив фаолият жараёнларига тизимли қўллашга доир илмий-методик тавсиялар ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Талабаларнинг мустақил таълимини булутли технологиялар асосида такомиллаштириш (Биология ўқитиш методикаси фани мисолида) бўйича олинган тадқиқот натижалар асосида:
булутли таълим муҳитида биология ёʻналиши талабаларининг мустақил таълимини ташкил этишнинг дидактик ва методик имкониятлари рақамлаштиришнинг замонавий талаблари асосида такомиллаштирилга доир тавсиялари Биология таълим ёʻналиши талабалари учун “Ҳуман анатомй анд пҳйсиологй (Ҳуман пҳйсиологй)” ўқув қўлланмасининг мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 23 ноябрдаги 500-сонли буйруғи асосида берилган 500-052 рақамли нашр рухсатномаси). Натижада, мустақил таълимда булутли технологияларда фойдаланиш имкониятлари аниқлаштирилган.
талабаларнинг мустақил таълимини булутли технологиялар орқали ташкил этишнинг таркибий-мазмунли модели мақсадли, мазмун, баҳолаш, натижа компонентларини ўзаро интеграциялаш ва он-лине таълим платформасида булутли технологиялар (Гоогле Доcс, Миcрософт) уйғунлигини таъминлаш; Биология ўқитиш методикаси фанида булутли технологиялардан фойдаланиб талабалар мустақил таълимини ташкил этишнинг методик таъминоти вебга йўналтирилган онлайн дидактик ўқув ресурслари ва он-лине мустақил таълим платформаси орқали талабаларнинг мустақил ўқув фаолиятини адаптив-репродуктив технологияга мувофиқ интенсивлаштириш асосида такомиллаштиришга доир амалий таклиф ҳамда тавсиялардан 2019-2021-йилларга мўлжалланган Ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқиқот институтида бажарилган И-ОТ-2019-8-булутли “Умумий ўрта таълим мактабларининг табиий (физика ва биология) фанлари учун янги авлод электрон ўқув-методик қўлланмаларини яратиш ва ўқув жараёнига жорий этиш” номли инновацион лойиҳаси доирасида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқиқот институтининг 2023 йил 05 июлдаги 01/15-09/148-сонли маълумотномаси). Натижада, булутли таълим муҳитида биология ўқитишнинг онлайн ва офлайн тизимининг интерактивлигини таъминлаш имконияти таъминланган;
биология ўқитиш методикаси фанидан био-cлоуд.уз булутли-таълим муҳитида WебҚуест, Геймификация, М-Леарнинг, М-Феедбаcк ўқитиш воситалари, Ассесмент, Пре-Водcастинг, РеқуестБасе, ЭхамСофт, мобил сўровнома, мобил викторина, Плиcкерс каби инновацион лойиҳавий методларни креатив фаолият жараёнларига тизимли қўллашга доир илмий-методик тавсиялари “Биологийа ўқитиш методикаси фанидан лабораторийа машғулотларини олиб бориш технологийалари” ўқув қўлланмасининг мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024 йил 7 майдаги 149-сонли буйруғи асосида берилган 149037-рақамли нашр рухсатномаси). Натижада, булутли таълим муҳитида биология ўқитувчиларининг касбий-методик тайёргарлигини узлуксиз такомиллаштириш тизимини интенсив оптималлаштирилишга хизмат қилган.