Ибрагимова Сауле Оринбаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Юқори синф ўқувчиларнинг бўш вақтини ташкил этиш технологияси” 13.00.01 – Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: 2022.2.PhD/Ped3357.
Илмий раҳбар: Пазилов Арзи Кенжебаевич, педагогика фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Нукус давлат педагогика институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Нукус давлат педагогика институти, DSc.03/30.12.2019.Ped.34.01.
Расмий оппонентлар: Адизов Бахтиёр Рахмонович, педагогика фанлари доктори, профессор; Ходжаев Бегзод Худойбердиевич, педагогика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Фаргона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: юқори синф ўқувчиларнинг бўш вақтини ташкил этиш технологиясини такомиллаштириш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
юқори синф ўқувчиларнинг бўш вақтини ташкил этишнинг психологик-педагогик хусисиятлари технологик ёндашувнинг кооперация, бошқарув, ёʻналтирувчи натижаларининг шах маънавий дунёқарашини ривожлантиришга хизмат қиладиган яхлитлик, мақсадга мувофиқлик, функсионал бирлик каби таркибий асослар билан қайта алоқаси интенсивлигини бевосита ҳисобга олиш орқали аниқлаштирилган;
ўқувчиларнинг бўш вақтини ташкил этиш мазмуни Интернет-ижтимоийлашув шароитида ижтимоий-фойдали фаолият турига жалб этиш орқали стрессга чидамлилик, толерантлик, иродавийлик, некбинлик каби сифатларни ривожлантиришга қаратилган таълимий муҳитни мақсадли лойиҳалаш мантиқига устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
юқори синф ўқувчиларнинг бўш вақтини ташкил этиш моделининг технологик компоненти корпоратив маданият ва ўқитиш тизимининг қадриятли йўналтирилган установкаларининг барқарорлигини таъминлашга йўналтирилган “эвент – ролли мақом – контингент – таъсир – назорат” занжирига мувофиқ ижтимоий-фойдали фаолиятни ташкил этишнинг продуктогенлигини эмпирик асослаш орқали такомиллаштирилган;
юқори синф ўқувчиларнинг бўш вақтини ташкил этишнинг эвент технологияси “старт – ҳаракат – риск профилактикаси – хулоса” фазаларига мувофиқ ижтимоий-маданий тадбирларни ташкил этиш жараёнида юзага келадиган эҳтимолий рисклар ва уларнинг олдини олишга қаратилган фаолиятнинг тизимли-структур таҳлил вариантларини ишлаб чиқиш орқали такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Юқори синф ўқувчиларининг бўш вақтини ташкил қилиш технологиясини такомиллаштириш бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
юқори синф ўқувчиларнинг бўш вақтини ташкил этишнинг психологик-педагогик хусисиятларини технологик ёндашувнинг кооперация, бошқарув, ёʻналтирувчи натижаларининг шах маънавий дунёқарашини ривожлантиришга хизмат қиладиган яхлитлик, мақсадга мувофиқлик, функсионал бирлик каби таркибий асослар билан қайта алоқаси интенсивлигини бевосита ҳисобга олиш орқали аниқлаштиришга доир таклиф ва тавсиялардан умумий ўрта таълим муассасалари ўқувчилари учун “Тарбия” фани Консепсиясини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Республика таълим марказининг 2022-йил 12-октябрдаги 01/11-02/02-1621-сон маълумотномаси). Натижада, ўқувчиларнинг бўш вақтини тўғри ташкил қилишнинг концептуал асосларини такомиллаштиришга хизмат қилган;
ўқувчиларнинг бўш вақтини ташкил этиш мазмунини Интернет-ижтимоийлашув шароитида ижтимоий-фойдали фаолият турига жалб этиш орқали стрессга чидамлилик, толерантлик, иродавийлик, некбинлик каби сифатларни ривожлантиришга қаратилган таълимий муҳитни мақсадли лойиҳалаш мантиқига устуворлик бериш асосида, юқори синф ўқувчиларнинг бўш вақтини ташкил этишнинг моделининг технологик компонентини корпоратив маданият ва ўқитиш тизимининг қадриятли йўналтирилган установкаларининг барқарорлигини таъминлашга йўналтирилган “эвент – ролли мақом – контингент – таъсир – назорат” занжирига мувофиқ ижтимоий-фойдали фаоолиятни ташкил этишнинг продуктогенлигини эмпирик асослаш орқали такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялардан “Умумий ўрта таълим муассасаларида маънавий-маърифий ҳамда тарбиявий ишлар самарадорлигини ошириш Консепсияси”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги ҳузуридаги А.Авлоний номидаги педагогларни касбий ривожлантириш ва янги методикаларга ўргатиш миллий-тадқиқот институтининг 2024-йил 25-июлдаги 01/09-916-сон маълумотномаси). Натижада, ўқувчиларнинг бўш вақтини ташкил этишнинг амалий-технологик тизимини такомиллаштиришга хизмат қилган;
юқори синф ўқувчиларнинг бўш вақтини ташкил этишнинг эвент технологиясини “старт – ҳаракат – риск профилактикаси – хулоса” фазаларига мувофиқ ижтимоий-маданий тадбирларни ташкил этиш жараёнида юзага келадиган эҳтимолий рисклар ва уларнинг олдини олишга қаратилган фаолиятнинг тизимли-структур таҳлил вариантларини ишлаб чиқиш орқали такомиллаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялардан А.Авлоний номидаги миллий-тадқиқот институтида 2021-йилда амалга оширилган “Узлюксиз касбий ривожлантириш – 2022” амалий лойиҳасининг ўқитувчиларни ўқувчиларнинг ижтимоий-маданий фаолиятини ташкил этишга тайёрлаш қисмини бажаришда фойдаланилган (Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги ҳузуридаги А.Авлоний номидаги педагогларни касбий ривожлантириш ва янги методикаларга ўргатиш миллий-тадқиқот институтининг 2024-йил 25-июлдаги 01/09-916-сон маълумотномаси). Натижада, ўқувчиларнинг бўш вақтини ташкил этишнинг инновацион механизмини такомиллаштиришга хизмат қилган.