Озатбеков Юсупхон Фарход ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Темир йўл транспортида йўловчи ташиш фаолиятини ривожлантиришнинг иқтисодий механизмини такомиллаштириш”, 08.00.03 – Саноат иқтисодиёти.
Илмий раҳбар: Файзуллаев Жавлон Султонович, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат транспорт университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат итранспорт университети ҳузуридаги DSc 15/31.12.2020.I.09.04.рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Гаибназарова Зумрат Талатовна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Рихсибоев Нозимбек Абдурасул ўғли иқтисодиёт фанлари фалсафа доктори PhD, .
Етакчи ташкилот: Тошкент архитектура-қурилиш институти
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга эга.
II. Тадқиқотнинг мақсади иқтисодиётни модернизациялаш шароитида темир йўл транспортида йўловчи ташиш фаолиятини ривожлантиришнинг иқтисодий механизмини такомиллаштириш билан боғлиқ фундаментал, назарий-услубий ҳамда амалий йўналишдаги таклиф ва тавсияларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
темир йўл транспортида йўловчи ташиш фаолиятига бўлган талабни прогнозлаш таснифи асосида ноаниқлик ҳамда прогнозлаш масалаларини қамраб олиш даражаси бўйича унга таъсир кўрсатувчи талаб ва таклиф омиллари таснифи биринчи ва иккинчи даражали омиллар ҳамда ташқи самарани ажратиш орқали такомиллаштирилган;
темир йўл транспортида йўловчи ташиш фаолияти рейтинг даражасини баҳолашда «потенсиал» (0,51 - 0,55), «рентабелли» (0,55 - 0,65), «рақобатбардош» (0,66 - 0,75), «инвестицион» (0,76 - 0,9) ва «инновацион» (0,91 - 1,0) мезон чегаралари бўйича ёндашиш орқали йўловчи ташиш фаолиятини ривожлантириш таъсир даражаларини аниқлаш асосланган;  
темир йўл транспортида йўловчи ташиш фаолиятига бўлган талаб ва таклиф ҳажмлари ўртасидаги мувозанат асосида ташув фаолиятини самарали ташкил этиш асосида темир йўл тармоғида ўртача йиллик меҳнат унумдорлиги  (МУўй = 0,1 – 5,0 фоиз) ҳамда тармоқ иқтисодий ривожланиш даражасини (ИРДт = 0,1 – 25,0 фоиз) ошириш имконияти аниқланган;
“Ўзтемирйўлйўловчи” АЖнинг даромад, капитал самарадорлиги, асосий фондлар самарадорлиги ва меҳнат унумдорлиги ўзгаришларининг 2030 йилга қадар прогноз қийматлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Темир йўл транспортида йўловчи ташиш фаолиятини ривожлантиришнинг иқтисодий механизмини такомиллаштириш юзасидан олинган илмий натижалар асосида:
темир йўл транспортида йўловчи ташиш фаолиятига бўлган талабни прогнозлаш таснифи асосида ноаниқлик ҳамда прогнозлаш масалаларини қамраб олиш даражаси бўйича унга таъсир кўрсатувчи талаб ва таклиф омиллари таснифи биринчи ва иккинчи даражали омиллар ҳамда ташқи самарани ажратиш орқали такомиллаштириш таклифидан “Ўзтемирйўлйўловчи” АЖ томонидан «Темир йўл транспортида йўловчи ташиш фаолиятини ривожлантириш юзасидан чора-тадбирлар дастури»ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзбекистон темир йўллари” АЖнинг 2025 йил 13 январдаги 07/97-25-сон маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликнинг жорий этилиши темир йўл транспортида йўловчи ташиш фаолиятининг ривожланиш жараёнидаги салбий тенденсияларни ўз вақтида аниқлаш ва уларни бартараф этиш юзасидан самарали чора-тадбирларни ишлаб чиқиш имконини берган;
темир йўл транспортида йўловчи ташиш фаолияти рейтинг даражасини баҳолашда «потенсиал» (0,51 - 0,55), «рентабелли» (0,55 - 0,65), «рақобатбардош» (0,66 - 0,75), «инвестицион» (0,76 - 0,9) ва «инновацион» (0,91 - 1,0) мезон чегаралари бўйича ёндашиш орқали йўловчи ташиш фаолиятини ривожлантириш таъсир даражаларини аниқлаш таклифидан “Ўзтемирйўлйўловчи” АЖ томонидан «Темир йўл транспортида йўловчи ташиш фаолиятини ривожлантириш юзасидан чора-тадбирлар дастури»ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзбекистон темир йўллари” АЖнинг 2025 йил 13 январдаги 07/97-25-сон маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликнинг компания фаолиятига жорий этилиши соҳанинг иқтисодий ривожланишига салбий таъсир кўрсатаётган муаммоларни ўз вақтида аниқлаш ва унинг самарадорлигини баҳолаш имконини берган;
темир йўл транспортида йўловчи ташиш фаолиятига бўлган талаб ва таклиф ҳажмлари ўртасидаги мувозанат асосида ташув фаолиятини самарали ташкил этиш асосида темир йўл тармоғида ўртача йиллик меҳнат унумдорлиги  (МУўй = 0,1 – 5,0 фоиз) ҳамда тармоқ иқтисодий ривожланиш даражасини (ИРДт = 0,1 – 25,0 фоиз) ошириш имконияти аниқлаш таклифидан “Ўзтемирйўлйўловчи” АЖ томонидан «Темир йўл транспортида йўловчи ташиш фаолиятини ривожлантириш юзасидан чора-тадбирлар дастури»ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзбекистон темир йўллари” АЖнинг 2025 йил 13 январдаги 07/97-25-сон маълумотномаси). Ушбу методологиянинг жорий этилиши натижасида темир йўл тармоғида ўртача йилига меҳнат унумдорлигини 3,5 фоизга ва тизимнинг иқтисодий ривожланиш даражасини 20 фоизга ошириш имкони яратилган;
“Ўзтемирйўлйўловчи” АЖнинг даромад, капитал самарадорлиги, асосий фондлар самарадорлиги ва меҳнат унумдорлиги ўзгаришларининг 2030 йилга қадар ишлаб чиқилган прогноз қийматларидан “Ўзтемирйўлйўловчи” АЖ томонидан «Темир йўл транспортида йўловчи ташиш фаолиятини ривожлантириш юзасидан чора-тадбирлар дастури»ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзбекистон темир йўллари” АЖнинг 2025 йил 13 январдаги 07/97-25-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида “Ўзтемирйўлйўловчи” АЖ фаолиятининг узоқ муддатли истиқболга мўлжалланган асосий иқтисодий кўрсаткичлари ўртасидаги ўзаро мувофиқликни таъминлаш имкони яратилган.