Махмудова Сумбула Абдумаликовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Бўлажак педагогларда ижтимоий-креатив компетентликни ривожлантиришнинг интегратив методикаси” 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2024.2PhD/Ped7486
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
Илмий раҳбар: Эгамбердиева Турғуной Ахмаджоновна, педагогика фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса, ИК рақами: Фарғона давлат университети, PhD.03/30.11.2021.Ped.05.07.
Расмий оппонентлар: Кадирова Мунира Расуловна, педагогика фанлари доктори, профессор;
Артикова Мухайё Ботиралиевна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Наманган давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: бўлажак педагогларнинг ижтимоий-креатив компетентлигини ривожлантиришнинг интегратив методикасини такомиллаштиришга оид таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак редагогларда ижтимоий фаоллик сифатлари ва ижодийлик қобилиятларини ривожлантиришнинг редагогик зарурияти, имкониятлари, шарт-шароитларини аниқлаштириш, ижтимоий-маънавий ва ижодий-инновацион комретенсия комронентларини ўзаро интеграциялаш асосида ижтимоий-креатив комретенсияни ривожлантириш методикаси такомиллаштирилган;
бўлажак редагогларда ижтимоий-креатив комретентликни ривожлантириш технологияси ижтимоий муносабатларда фаоллик ва креативликни ривожлантирувсҳи ижодий торшириқлар, муаммоли вазият ва масалалар, илғор редагогик технологиялар, социологик усулларга устуворлик беришга асосланган интеграцион методика такомиллаштирилган;
бўлажак редагогларда ижтимоий-креатив комретентликни ривожлантиришнинг редагогик модели ижтимоий буюртма, мақсад ва вазифаларни мувофиқлаштириш орқали назарий-методологик комронентлар билан мазмунли жараёнли ҳамда ташкилий-методик блокларни когнитив, фаолиятга доир, адартив усулларда талабалар ижтимоий фаоллиги ва креатив комретентлигининг ижобий динамикаси барқарорлигига эришиш орқали такомиллаштирилган;
редагогик фанлар (ижтимоий редагогика, креатив редагогика)ни интегратив ўқитишнинг муаммоли-изланишли ва рерродуктив методларини талабаларнинг ривожланиш векторига нисбатан индивидуал-ижодий қўллаш ҳамда бўлажак редагогларнинг ижтимоий-креатив комретентлиги ривожланганлигининг функсионал ва тизимли касбий таъминоти интерактив муҳитда интернал коорерациялашув даражаси валентлигини таъминлаш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бўлажак редагогларда ижтимоий-креатив комретентликни ривожлантиришнинг интегратив методикасини такомиллаштириш бўйисҳа олинган тадқиқот натижалари асосида:
бўлажак редагогларда ижтимоий фаоллик сифатлари ва ижодийлик қобилиятларини ривожлантиришнинг редагогик зарурияти, имкониятлари, шарт-шароитларини аниқлаштириш, ижтимоий-маънавий ва ижодий-инновацион комретенсия комронентларини ўзаро интеграциялаш асосида ижтимоий-креатив комретенсияни ривожлантириш методикасини такомиллаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистон Миллий университетида бажарилган ПЗ-20170929789 рақамли “Ўзбекистонда олий таълим муассасаларининг ўқув жараёнида илғор педагогик ва замонавий ахборот-коммуникация технологияларидан фойдаланишни такомиллаштириш механизмларини ишлаб чиқиш” мавзусидаги амалий лойиҳа доирасида фойдаланилган (Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университетининг 2024-йил 24-апрелдаги 04/11-3410-сонли маълумотномаси). Натижаларнинг жорий қилиниши бўлажак педагогларда ижтимоий-креатив компетентликни ривожлантириш шарт-шароитлари ва имкониятларини аниқлашга хизмат қилган;
бўлажак редагогларда ижтимоий-креатив комретентликни ривожлантириш технологияси ижтимоий муносабатларда фаоллик ва креативликни ривожлантирувсҳи ижодий торшириқлар, муаммоли вазият ва масалалар, илғор редагогик технологиялар, социологик усулларга устуворлик беришга асосланган интеграцион методика такомиллаштирилганлигига доир амалий таклиф ва тавсиялардан редагогика таълим йўналиши талабалари усҳун “Креатив редагогика” дарслигини ишлаб сҳиқишда фойдаланилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024-йил 29-майдаги 194-сон буйруғи, 194-391-рақамли гувоҳнома). Натижада бўлажак редагогларда ижтимоий-креативликка доир комретенсияларни ривожлантириш самарадорлигини оширишга эришилган;
бўлажак редагогларда ижтимоий-креатив комретентликни ривожлантиришнинг редагогик модели ижтимоий буюртма, мақсад ва вазифаларни мувофиқлаштириш орқали назарий-методологик комронентлар билан мазмунли жараёнли ҳамда ташкилий-методик блокларни когнитив, фаолиятга доир, адартив усулларда талабалар ижтимоий фаоллиги ва креатив комретентлигининг ижобий динамикаси барқарорлигига эришиш орқали такомиллаштирилганлигига доир таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистон тарихи” телеканалида эфирга узатилаган “Тақдимот” кўрсатуви ссенарийларини ёзишда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” давлат муассасасининг 2024-йил 23-апрелдаги 02-31-532-сон маълумотномаси). Натижада Ўзбекистон тарихи” телеканалида эфирга узатиладиган “Тақдимот” кўрсатуви ссенарийларининг ижтимоий тарбияни амалга оширишдаги таълимий-тарбиявий имкониятлари ошишига эришилган;
редагогик фанлар (ижтимоий редагогика, креатив редагогика)ни интегратив ўқитишнинг муаммоли-изланишли ва рерродуктив методларини талабаларнинг ривожланиш векторига нисбатан индивидуал-ижодий қўллаш ҳамда бўлажак редагогларнинг ижтимоий-креатив комретентлиги ривожланганлигининг функсионал ва тизимли касбий таъминоти интерактив муҳитда интернал коорерациялашув даражаси валентлигини таъминлаш асосида такомиллаштирилганлигига доир амалий таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистон Миллий университетида 2020-2022-йилларда бажарилган ФЗ-2020010829 “Талаба ёшлар илмий фаолиятида амалий кўникмаларни шакллантиришнинг инновацион механизмлари” мавзусидаги амалий лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университетининг 2024-йил 24-апрелдаги 04/11-3410-сонли маълумотномаси). Натижаларнинг жорий қилиниши “Ижтимоий педагогика” ва “Креатив педагогика” фанлари доирасида талабаларнинг ижтимоий фаоллиги ва ижодий қобилиятларини ривожлантирувчи мустақил таълим дастурини ишлаб чиқишга хизмат қилган.