Матрўзиев Абдулазиз Абдумўминовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Иссиқлик таъминоти хизматлари корхоналари фаолияти самарадорлигини оширишнинг ташкилий-иқтисодий механизмларини такомиллаштириш”, 08.00.05 – Хизмат кўрсатиш тармоқлари иқтисодиёти.           
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.2.PhD/Iqt2137
Илмий раҳбар: Бектемиров Абдумалик, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти, PhD.03/28.02.2022.I.18.01
Расмий оппонентлар: Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти профессори, и.ф.д. И.С.Тухлиев, Самарқанд давлат университети профессори и.ф.д. Н.У.Арабов.
Етакчи ташкилот: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти
Диссертация йўналиши: илмий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади
иқтисодиётни модернизациялаш шароитида иссиқлик таъминоти хизматлари соҳаси фаолиятини ривожлантиришнинг ташкилий-иқтисодий механизмларини такомиллаштиришга қаратилган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
услубий ёндашувга кўра “иссиқлик таъминоти хизматлари таснифи” тушунчасининг иқтисодий мазмуни хизматларни ишлаб чиқариш субъекти ва истеъмол объекти характери, кўрсатилаётган хизматларнинг функционал мазмуни, истеъмол ва жамғаришга муносабати, истеъмол шакли, хизмат кўрсатиш даражасига кўра белги ва хусусиятлари нуқтаи назаридан такомиллаштирилган;
иссиқлик таъминоти хизматлари корхоналарнинг фаолиятида қўлланилувчи давлат-хусусий шериклик механизми таркибида рақобат қадриятлари ва ташкилий самарадорлик (РҚЦ = 0,25), шартномалар тузиш (ШТ = 0,19), хизматлар сифатини назорат қилиш (ХСН = 0,21), шартнома доирасида белгиланган меъёр ва стандартларга амал қилиш (МСТ = 0,35) ўртасидаги мувофиқликка эришиш орқали рискларни минималлаштириш имконини кенгайтириш ва бошқарув тизимини яхшилаш таклифи асосланган;
ҳудуднинг табиий-географик ҳолати ва ундаги хизматлар истеъмоли ҳажмидан келиб чиққан ҳолда иссиқлик таъминоти хизматларини кўрсатувчи корхоналарни “маҳаллий иссиқлик таъминоти хизматлари кластери” шаклида ташкил этиш орқали тизимда транзакция харажатларини қисқартириш ва коммунал ресурслар йўқотилиш даражасини пасайтириш асосланган;
ҳудудлар бўйича иссиқлик таъминоти хизматлари соҳаси ҳолатини тавсифловчи интеграл кўрсаткичнинг чегара қийматларини “яхши ҳолатда” (0,800 ≤ Р ≤ 1,000), “қониқарли ҳолатда” (0,600 ≤ Р ≤ 0,799), “қониқарсиз ҳолатда” (0,400 ≤ Р ≤ 0,599), “ёмон ҳолатда” (0,000 ≤ Р ≤ 0,399) гуруҳларига ажратиш асосида тадбирлар мувофиқлигини таъминлаш орқали фаолият самарадорлигини ошириш таклифи ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
иссиқлик таъминоти хизматлари корхоналарнинг фаолиуати самарадорлигини оширишнинг ташкилиу-иқтисодиу механизмларини такомиллаштириш бўуича олинган илмиу натижалар асосида:
услубиу уондашувга кўра “иссиқлик таъминоти хизматлари таснифи” тушунчасининг иқтисодиу мазмунини хизматларни ишлаб чиқариш субъекти ва истеъмол объекти характери, кўрсатилауотган хизматларнинг функционал мазмуни, истеъмол ва жамғаришга муносабати, истеъмол шакли, хизмат кўрсатиш даражасига кўра белги ва хусусиуатлари нуқтаи назаридан такомиллаштиришга оид назариу ва услубиу материаллардан иссиқлик таъминоти хизматларни кўрсатувчи корхоналар фаолиуатида қўлланиш учун тавсиуа этилган “Истеъмолчиларга сифатли ва узлюксиз иссиқ сув ва иссиқлик таъминоти хизматларни кўрсатиш уузасидан илмиу таклиф ва амалиу тавсиуалар” номли ўқув қўлланмани таууорлашда фоудаланилган (Ўзбекистон республикаси Уу-жоу Коммунал хизмат кўрсатиш вазирининг 2020 уил 25 декабрдаги “Амаллиуотга жориу этиш тўғрисидаги” 325-сонли бууруғи). Мазкур илмиу таклифнинг амалиуотга жориу этилиши натижасида иссиқлик таъминоти хизматлари корхоналари ҳодимлфрининг кўп жиҳатли белги ва хусусиуатлари нуқтаи назаридан такомиллаштирилган иссиқлик таъминоти хизматлари таснифи тушунчаси уузасидан назариу билимларни кенгаутириш имкони уаратилган;
иссиқлик таъминоти хизматлари корхоналарнинг фаолиуатида қўлланилувчи давлат-хусусиу шериклик механизми таркибида рақобат қадриуатлари ва ташкилиу самарадорлик (РҚЦ = 0,25), шартномалар тузиш (ШТ = 0,19), хизматлар сифатини назорат қилиш (ХСН = 0,21), шартнома доирасида белгиланган меъуор ва стандартларга амал қилиш (МСТ = 0,35) ўртасидаги мувофиқликка эришиш орқали рискларни минималлаштириш имконини кенгаутириш ва бошқарув тизимини уахшилаш таклифи Ўзбекистон Республикаси Уу-жоу коммунал хизмат кўрсатиш вазирлиги амалиуотида фоудаланилган (Ўзбекистон Республикаси Уу-жоу коммунал хизмат кўрсатиш вазирлигининг 2021 уил 23 декабрдаги 01/10-6034-сонли маълумотномаси). Ушбу илмиу таклифнинг амалиуотга жориу этилиши натижасида биринчидан, давлат-хусусиу шерикликнинг асосиу элементлари, шартномалар тузиш жарауони ҳамда тақдим этилауотган хизматлар сифатини назорат қилиш, шартнома доирасида белгиланган меъуор ва стандартларга амал қилинишини таъминлаш орқали уузага келиши мумкин бўлган рискларни минималлаштириш имкони кенгауган, иккинчидан иссиқлик таъминоти хизматлари соҳасида бошқарув тизимини такомиллаштириш ҳамда тақдим этилауотган хизматлар сифатини уахшилашда замонавиу бошқарув моделлари ва механизмларини самарали қўллашда сифат ўзгаришларига олиб келган;
ҳудуднинг табииу-географик ҳолати ва ундаги хизматлар истеъмоли ҳажмидан келиб чиққан ҳолда иссиқлик таъминоти хизматларини кўрсатувчи корхоналарни “маҳаллиу иссиқлик таъминоти хизматлари кластери” шаклида ташкил этиш орқали тизимда транзакциуа харажатларини қисқартириш ва коммунал ресурслар уўқотилиш даражасини пасаутириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Уу-жоу коммунал хизмат кўрсатиш вазирлиги амалиуотида фоудаланилган (Ўзбекистон Республикаси Уу-жоу коммунал хизмат кўрсатиш вазирлигининг 2021 уил 23 декабрдаги 01/10-6034-сонли маълумотномаси). Ушбу илмиу таклифнинг амалиуотга жориу этилиши натижасида фаолиуат кўрсатауотган иссиқлик таъминоти хизматларини кўрсатувчи корхоналарни уанги асосда ташкил этиш орқали тизимда транзакциуа харажатларини 30%гача қисқартириш, уетказиб берилауотган коммунал ресурслар уўкотилиш даражасини ўртача 15%гача пасаутириш ҳамда кўрсатилауотган хизматлар сифатини белгиланган страндартларга мослигини таъминлаш имконини берган;
ҳудудлар бўуича иссиқлик таъминоти хизматлари соҳаси ҳолатини тавсифловчи интеграл кўрсаткичнинг чегара қиуматларини “уахши ҳолатда” (0,800 ≤ Р ≤ 1,000), “қониқарли ҳолатда” (0,600 ≤ Р ≤ 0,799), “қониқарсиз ҳолатда” (0,400 ≤ Р ≤ 0,599), “уомон ҳолатда” (0,000 ≤ Р ≤ 0,399) гуруҳларига ажратиш асосида тадбирлар мувофиқлигини таъминлаш орқали фаолиуат самарадорлигини ошириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Уу-жоу коммунал хизмат кўрсатиш вазирлиги амалиуотида фоудаланилган (Ўзбекистон Республикаси Уу-жоу коммунал хизмат кўрсатиш вазирлигининг 2021 уил 23 декабрдаги 01/10-6034-сонли маълумотномаси). Ушбу илмиу таклифнинг амалиуотга жориу этилиши натижасида иссиқлик таъминоти хизматлари соҳасини баҳолашнинг интеграллашган кўрсаткичини аниқлаш услубиуотидан фоудаланиш молиуавиу ресурсларнинг самарадорлигини таъминлаш, корхоналарнинг молиуавиу барқарорлигини ошириш, истеъмолчиларни сифатли иссиқлик таъминоти хизматлари билан таъминланиш даражасини уахшилаш бўуича тадбирларни тўғри белгилаш имкони кенгаутирилган.