Зайниддинов Нуриддин Савранбек ўғлининг
Фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи):
“Локомотивларнинг техник ҳолатини ресурсига кўра баҳолаш асосида улардан фойдаланиш самарадорлигини ошириш”, 05.08.05 – “Темир йўлларнинг ҳаракатланувчи таркиби, поездларни тортиш ва электрлаштириш”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:  B2024.2. DSc/Т804
Илмий маслаҳатчи Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони:
Хамидов Отабек Рустамович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат транспорт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат транспорт университети, DSc 15/31.08.2022.Т.73.07.
Расмий оппонентларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Оганян Эдуард Сергеевич– техника фанлари доктори, профессор; Третяков Александр Владимирович – техника фанлари доктори, профессор; Адилова Зиёда Гафурджановна – техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Андижон машинасозлик институти.
Диссертация йўналиши: илмий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади локомотивларнинг техник ҳолатини рама конструксиялари ресурсига таъсир этувчи меъзонларга кўра баҳолаш орқали улардан фойдаланиш самарадорлигини оширишни илмий асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
локомотивларнинг қолдиқ ресурсини баҳолашда уларнинг рама конструксиялари техник ҳолати, ҳаракатнинг турли режимларида таъсир этувчи омиллар ва  фойдаланиш шартларини инобатга олган ҳолда, хизмат муддатини узайтиришнинг ҳисобий-экспериментал услубиёти ва бажариладиган ишлар тартибини белгиловчи алгоритми ишлаб чиқилган;
локомотивлар паркидаги узоқ муддат фойдаланилаётган ВЛ60 электровозларининг рама конструксиялари юкланганлигини баҳолашда уларнинг техник ҳолати, эксплуатация жараёнида таъсир этувчи омиллар ва материалларининг механик ҳусусиятларини  инобатга олган ҳолда қолдиқ ресурси аниқланган;
Республикамизда эксплуатация қилинаётган асосий турдаги локомотивларнинг рама конструксияларининг турли эксплуатацион режимларда юкланганлик ҳолатини, конструксиялар мустаҳкамлиги ва чидамлилик кўрсаткичларининг элементлар геометрик параметрларига боғлиқлигини қиёсий баҳолаш имконини берувчи чекли элементли моделлари ишлаб чиқилган;
илк бор ВЛ60 электровозинг хизмат муддатини узайтиришда олиб борилган модернизация ишларини инобатга олган ҳолда, рама конструксияларининг юкланганлик қийматларини аниқлаш мақсадида динамик-мустаҳкамлик синовларини ўтказиш дастури ва услубиёти ишлаб чиқилиб локомотивдан фойдаланишнинг турли тезлик ва режимларида рама элементларининг юкланганлик даражаси аниқланган;
локомотивларнинг қолдиқ ресурсини баҳолашда уларнинг конструксиялари техник ҳолати, материалларининг механик ҳусусияти, фойдаланиш шартлари ва интенсивлигини  инобатга олиб,  модернизация қилиш орқали локомотивларни хизмат муддатини узайтириш тартибига қўйиладиган техник шартлар ишлаб чиқилган;
замонавий путур етказмайдиган назорат усулларини қўллаган ҳолда  локомотивларни модернизация қилиш орқали ҳизмат муддатини узайтириш жараёнида уларнинг рама конструксиялари мустаҳкамлигини ва чидамлилигини ошириш бўйича илмий асосланган норматив-техник хужжатлар ва пайвандлаш йўриқномаси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши қуйидагилардан иборат: Локомотивлардан фойдаланиш самарадорлигини ошириш ва модернизация қилиш орқали хавфсиз фойдаланиш муддатини узайтириш бўйича олиб борилган илмий тадқиқотлар асосида:
узоқ муддат фойдаланилган локомотивларнинг  ресурсини аниқлашнинг эксперт-техник диагностика услубияти ишлаб чиқилган ва ушбу услубият асосида “Ўзбекистон темир йўллари” АЖда ВЛ-60 русумли электровозларнинг 58-йил фойдаланилгандан кейин қолдиқ ресурси мавжудлиги аниқланган ва хизмат муддатини узайтиришда жорий этилган. (“Ўзтемирйўлмаштаъмир” АЖ нинг 11-октябр 2024-йилдаги далолатномаси, Ўзбекистон Республикаси транспорт вазирлигининг 2024 - йил 12 - ноябрдаги 4/10867-сонли маълумотномаси);
локомотивларнинг хизмат муддатини узайтирган ҳолда модернизация қилишда ВЛ60к электровозларининг рама конструксияларини чидамлилигини ошириш, элементларини алмаштириш ва юқори юкланган қисмларини мустаҳкамлаш ишлари учун пайвандлаш Йўриқномаси ҳамда илмий асосланган меъёрий-техник ва конструкторлик ҳужжатлари ишлаб чиқилган ва “Ўзтемирйўлмаштаъмир” АЖда электровозларнинг хизмат муддатини узайтиришга қаратилган капитал таъмирлашда жорий этилган. (“Ўзтемирйўлмаштаъмир” АЖнинг 11-октябр 2024-йилдаги далолатномаси);
ВЛ60 электровозларининг динамик-мустаҳкамлик синовлари дастури ва услубияти ишлаб чиқилган ҳамда темир йўл участкаларида ўтказилган динамик-мустаҳкамлик синовлари ва назарий-экспериментал тадқиқотларда олинган натижалар асосида ВЛ60 электровозларининг хавфсиз фойдаланиш муддатини 6 йилга узайтиришга эришилган. (“Ўзбекистон темир йўллари” АЖ “ТЧ-Ўзбекистон” локомотив депосининг 15 октябр 2024 йилдаги ҳамда “ТЧ-Қарши” локомотив депосининг 25-октябрдаги Далолатномаси, Ўзбекистон Республикаси транспорт вазирлигининг 2024-йил 12- ноябрдаги 4/10867-сонли маълумотномаси);
электровозларнинг рама конструксияларини кучайтириш ва элементларини алмаштириш орқали модернизация қилишнинг таклиф этилган алгоритми ва техник шартларга асосан “Ўзбекистон темир йўллари” АЖда 10-та сексия ВЛ60 серияли электровозининг фойдаланиш муддати узайтирилган. (Ўзбекистон Республикаси Транспорт Вазирлигининг 2024-йил 12-ноябрдаги 4/10867-сонли маълумотномаси). Натижада, электровозларидан белгиланган хизмат муддати давомида йилик иқтисодий самарадорлик 1 827 000 000 (бир миллиард саккиз юз йигирма етти миллион) сўмни ташкил этган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish